Bir futbol maçında defans yapan takım oyuncularının topa elle dokunması veya rakip oyuncuya faul yapması durumunda rakip takım lehine verilen vuruşa direk serbest vuruş ya da serbest artış denilmektedir.

Futbolda yapılan vuruşlardan birisine verilen isim olan serbest vuruşta, endirek serbest vuruşta olduğu gibi kural ihlali olması zorunludur. Yani faul ya da topa elle müdahale gibi kural dışı hareketler oyuncular tarafından yapılmadan direk serbest vuruş kararı verilmez. Direk serbest vuruş hakkına sahip olan takımlar oyuncularına rakip takım oyuncuları tarafından faul yapılması ya da rakip oyuncuların elle topa dokunmasından sonra elde etmektedir.

Direk serbest vuruş yapılacağı zaman kalecinin belirlediği kadar futbolcu toptan 9, 15 m uzaklaştırılır. Savunma amacıyla toptan uzaklaştırılan bu oyunculara futbol literatüründe ‘baraj’ denilmektedir. Bu vuruş direkt kaleye olabileceği gibi orta da açılabilir. Eğer faul takımın kendi yarı sahasında yapılmışsa gol tehlikesi olmadığı için baraj kurulmasına gerek duyulmaz. Kaleci o anki barajın durumu, kaleye olan mesafe ve takım arkadaşlarının konumlarına göre kararını verir. Daha sonradan topun arkasına geçen futbolcunun hakem tarafından geçici sprey ile işaretlenen yerden topa vurmasıyla serbest vuruş gerçekleştirilmiş olur. Serbest vuruşlarda hakemin belirlediği baraj mesafesini ihlal eden futbolcu hakem tarafından sarı kart gösterilerek cezalandırılır.

Hakemin direkt serbest vuruş kararı verebileceği durumlar aşağıdaki gibidir.

• Rakip oyunculara tekme atma veya tekme atmaya yeltenme durumlarında,

• Rakibi çelme takmak veya çelmelemeye çalışma durumlarında,

• Rakip oyuncunun üstüne kontrolsüz sıçramalarda,

• Rakip oyuncuya kasten vurursa veya vurmaya çalışma, durumlarında

• Rakip oyuncuyu eliyle iteleme durumlarında

• Rakip oyuncuyu düşürecek ve dengesini bozacak şekilde ayakla sertçe müdahale edilmesi durularında,

• Rakip oyuncunun tutması veya formasından çekilmesi durumlarında,

• Topun oyuncu tarafından (kaleciler dışında) bilerek elle oynanması durumlarında.

Bu kural dışı hareketlerin herhangi birinin futbolcular tarafından, kendi takımının ceza sahası içerisinde yapılması durumunda rakip takım lehine penaltı vuruşu kararı hakem tarafından verilir.