Yanık, ısı, elektrik, kimyasal madde, sürtünme ya da radyasyon nedeniyle deri üzerinde meydana gelen bir yaralanma çeşididir.

Yanık tedavisinde neler yapılmalı?

- Güneş yanığı gibi yüzeyel yanıklar ne sürerseniz sürün kendi kendine iyileşecek yaralardır. Yüzeyel yanıklar için diş macunu ve yoğurt gibi maddelerin faydası veya zararı yoktur. Derin yanıklarda ise bu maddeler son derece zararlı sonuçlar doğurabilir.

- Kendi kendine 10 gün içinde iyileşecek olan yüzeyel yanıklarda amaç bu süreci en ağrısız ve konforlu tamamlamaktır. Bunun için yanık bölgesinin yağlı pomatlar ile örtülmesi gereklidir.

- Ağrıyı gidermek için yanık bölgesine lokal anestetik içeren pomat veya kremlerin sürülmesi son derece tehlikelidir. Bu maddelerin, bütünlüğü bozulmuş deriden emilimleri kontrolsüz olacağından, başta kalp ve dolaşım sistemi olmak üzere olumsuz sonuçlara neden olabilirler.

- Ağızdan antibiyotik hap kullanımına doktor tavsiyesi olmadan başlanmamalıdır. İltihap bulgusu ortaya çıkmadan antibiyotik kullanmak hem gereksiz hem de zararlıdır.

- Evde meydana gelen küçük haşlanma yanıklarında musluk suyu ile soğutma yaptıktan sonra topikal krem veya pomadlar ile kapalı pansuman yapmak yeterli olacaktır.

- Yanık koldaki bilezik veya parmaktaki yüzük mutlaka çıkarılmalıdır. Aksi halde kol ya da parmağı sıkarak kangrene sebep olabilir.

Yanıkların bitkisel tedavileri

1 - Kına kaynatılır, elde edilen karışım ile yara pansuman yapılır.

2 - Tuz ve zeytinyağı karıştırılır ve yanıklara sürülür.

3 - Lahana ve yumurta akı karıştırılır , merhem haline getirilir ve yaralara güzelce sürülür.

4 - Günlük tozu yaralara pudra gibi konur.

5 - Nergis çiçeği bal ile merhem yapılır ve yanıklara sürülür.

6 - Yanıklara susam yağı sürülür.

7 - Pazı yaprakları hafifçe pişirilir, yanık üzerine konur.

8 - Havaciva ve zeytinyağı karıştırılıp merhem haline getirilince yanıklara sürülür.

9 - Şap ve tuz eşit miktarlarda alınarak kaynatılmış suda eritilir. Elde edilen karışım ile yaralara pansuman yapılır.

10 - Sirke ile yanıklar pansuman yapılır.

11 - Ebegümeci yaprağı ve zeytin merhem haline getirilir ve yanıklara sürülür.

12 - Keten tohumu kaynatılarak bir karışım elde edilir. Elde edilen bu karışıma temiz bir tülbent batırılır, yara üzerine koyulur.

13 - Kişniş suyu ile kına karıştırılır ve sürülür.

14 - Salatalık yanık ve yara üzerine koyulursa iyi gelir.

15 - Elli gram kilermeni ve seksen gram sirke. Bu maddelerden karışım elde edilir ve yaralara sürülür.

16 - Susam kökü kaynatılıp elde edilen karışım ile pansuman yapılmalıdır.

YANIK ÇEŞİTLERİ VE TEDAVİ YÖNTEMLERİ

1) Elektrik yanıklarında ne yapılmalıdır?

- Elektriği kesin.

- Nefes alıp almadığını kontrol edin.

- Yanığı kuru steril gazlı bezle kapatın.

- Gerekmedikçe hastayı yerinden kımıldatmayın.

- Tıbbi yardım çağırın.

2) Kimyasal yanıklarında ne yapılmalıdır?

Deri ile teması halinde yanık yapacak pek çok kimyasal madde vardır ve acil tedavi gerekir.

- Su ile kimyasal madde bulaşan yeri en az 20 dakika yıkayın. Ancak sert basınçlı akan sudan kaçının.

- Acil ambulans servisiyle (112) veya zehirlenme merkeziyle irtibata geçin

- Göze bulaşmışsa gözü aşağı doğru yıkayın.

3) Isı yanıklarında ne yapılmalıdır?

1. derece yanıklar: Bu yanık türünde derinin sadece en üst tabakasının zedelenir. Bunun yanında kızarıklık, gerginlik ve ağrı görülür.

- Yanan kısmı soğuk suya daldırın veya soğuk bez koyun.

- Yanığı temiz kuru bir bezle kapatın.

- Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın.

- Gerekli ise şoka karşı koruyun

2. derece yanıklar: Bu yanık türünde derinin üst ve alt kısımları değişime uğrar. Bunun yanında kızarıklık, gerginlik, ağrı ve su toplanması görülür.

- Yanan kısmı soğuk suya daldırın veya soğuk bez koyun.

- Yanığı temiz kuru bir bezle kapatın.

- Yanık yerini kalp seviyesinin üzerine kaldırın.

- Gerekli ise şoka karşı koruyun

3. derece yanıklar: Derialtı dokularına, hatta kemiklere kadar ulaşan yanıklardır.

- Yaraya pansuman yapılmalı

- Doktora gidilmeli

- Alkollü ve asitli içecekler içirilmemelidir.

- Yaranın hava ile teması kesilmelidir

4. derece yanıklar: Üçüncü derecede yanık olan derinin altında bulunan dokuların zarar görmüş halidir.

- Yaraya pansuman yapılmalı

- Doktora gidilmeli

- Alkollü ve asitli içecekler içirilmemelidir.

- Yaranın hava ile teması kesilmelidir