Ekonomik yaşamda sıklıkla merak edilen konulardan biridir faizli kredi konusu. Bankalardan kredi çekmek günah mı? İslam’da kredi çekmek haram mıdır? Kredi ile ev almak caiz midir? Bu soruları sizlerde soruyorsanız ve cevaplarını merak ediyorsanız yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Toplumsal hayatı ve insan ilişkilerini önemli ölçüde etkileyen ekonomik yaşam ile ilgili de Kur’an’da pek çok ayet bulunur. Alışverişten mirasa kadar çok geniş bir yelpazede İslam toplumunda ekonomik yaşantının nasıl olması gerektiği ile ilgili geniş bir çerçeve çizilir. Efendimiz Hz. Muhammed S.A.V de Allah’ın emirleri doğrultusunda ekonomik cevaplarını siz de merak ediyorsanız yazımızı okumaya devam edebilirsiniz.

Kutsal kitabımız Kur’an’da insanoğlunun yaşamındaki her noktaya atıf yapılmış, toplum yaşamını düzenleyen hükümlere yer verilmiştir. Toplumsal yapıda önemli bir yeri olan ve insan ilişkilerini yaşantının nasıl olması ve olmaması gerektiğiyle ilgili birçok hadis buyurmuştur. Kur’an’da kesinlikle haram kılınan ve Hz. Peygamber’in önemli görerek çok sayıda açıklama yaptığı faiz konusu toplumda en çok merak edilen konuların başında gelir. Faizin haram olduğu Kur’an ayetlerinde şu şekilde belirtilmektedir;

Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakının ve eğer gerçekten iman etmiş kimselerseniz, faizden geriye kalanı bırakın. (Bakara suresi, 278)

Ey iman edenler! Allah’a kar Faiz yiyenler, ancak şeytanın çarptığı kimsenin kalktığı gibi kalkarlar. Bu, onların, “Alışveriş de faiz gibidir” demelerinden dolayıdır. Oysa Allah, alışverişi helâl, faizi haram kılmıştır. Bundan böyle kime Rabbinden bir öğüt gelir de (o öğüte uyarak) faizden vazgeçerse, artık önceden aldığı onun olur. Durumu da Allah’a kalmıştır. (Allah, onu affeder.) Kim tekrar (faize) dönerse, işte onlar cehennemliklerdir. Orada ebedî kalacaklardır. (Bakara suresi, 275)

İslam kültüründe faiz Arapça ‘riba’ kelimesiyle ifade edilir. Rica fazlalık veya ziyade anlamlarına gelir. Alınan fazlalık ister nakit olsun veya ister mal olsun yasak kapsamındadır ve helal sayılmaz. İslam Hukukunda faiz alım satımlarda şart kılınan fazlalıktır ve paranın sahibine bağlı olmayan bir gelirdir. Dolayısıyla faiz haram kazanç olarak kabul edilir.

Günümüzde bankaların vermiş olduğu krediler ise genel manada faizli borç şeklindedir. Faiz almak da Kur’an ayetleri ve Peygamberimiz’in hadisleriyle kesin olarak yasaklandığı ve haram kılındığı için faizli kredi çekmek genel çerçevede haramdır ve hoş görülmez. Ancak Müslüman bir kimse çok zor şartlar altında kaldıysa faizden de zaruri durum derecesinde yararlanabilir ancak ölçüyü aşarsa yine harama girer. Dolayısıyla İslam’da sağlanmış olan bu esneklik her şekilde ve her şartta uygulanmaz. En küçük bir ekonomik sıkıntıda faize ya da faizli krediye yönelmek doğru değildir.

Kuran ve hadisler ekseninde devlet bankasından olsun özel bankalardan olsun çekilen faizli kredi ve kullanılacak olan para haramdır. Ekonomik alanda pek çok bankacılık sistemi bulunur. Katılım bankaları olarak adlandırılan bankalar faizsiz kredi imkânı sunan bankacılık sistemlerini uygulamaktadır.

Bu bankalar kar payları ile çalışmakta faiz yerine kar payı, kredi yerine finansman terimini kullanmaktadır. Bu konuda fıkıh alimlerinin çeşitli fetvaları mevcuttur. Ancak genel kanı bu bankaların İslami hassasiyetleri göz önünde bulundurarak kredi vermelerinde bir sakınca olmadığıdır. Yine de faizsiz kredi verdiğini savunan bankalardan kredi çekerken dikkat edilmesi gerekir. Her hangi bir alım satımda katılım bankası da dahil olmak üzere bir banka, almak istenileni kendisi alıp vadeli olarak daha pahalıya satarsa yani örneğin 4 bin liralık bir malı, 5 bin liraya satmak isterse bu faiz sayılmaz ve o alışverişin yapılması caiz olur.

Banka kredisi ile ev ve araba almak caiz midir? Ev insanoğlunun en temel ihtiyaçlarından olduğu için ev almak isteyenler kredi çekerek ev sahibi olması caizdir. Ancak burada önemli nokta keyfi olarak bu işlemin yapılmamasıdır. Zaruri bir durum olmadığı halde ikinci ev, araba veya ticari bir amaç için kredi çekmek caiz değildir. Aynı şekilde bankaların dosya masrafı gerekçesiyle bir miktar fazladan para alarak verdiği faizsiz kredi imkânlarından faydalanmak caiz olur.