Geçtiğimiz Mayıs ayında Türkiye'nin Karadeniz'deki gaz sahasından doğalgaz çaldığını öne süren Rumenlerin Neptun Deep sahasıyla ilgili dikkat çeken bir gelişme yaşandı.

Geçtiğimiz Mayıs ayında Türkiye'nin Karadeniz'deki gaz sahasından doğalgaz çaldığını öne süren Rumenlerin Neptun Deep sahasıyla ilgili dikkat çeken bir gelişme yaşandı.

Rumen basını geçtiğimiz Mayıs ayında, Türkiye'nin Sakarya gaz sahası üzerinden Neptun Deep'deki rezervden gaz çektiği yalanını ortaya atmıştı. Romanya Digi24 o dönemki haberinde ''Türkiye, doğalgazı hem Karadeniz'de bulunan kendi gaz rezervlerinden çekiyor hem de jeolojik olarak Romanya'nın Neptün gaz sahasının derinliklerinden gelen gazı çekiyor.'' ifadelerini kullanmıştı. Söz konusu iddianın yalan olduğu ortaya çıkarken Avrupa'daki enerji krizi sonrası Neptün'deki potansiyel rezerv yeniden gündeme geldi.

Harici'de yer alan habere göre, Avrupa Birliği, 2027 yılına kadar Rus doğalgazını tamamen tedariğini sonlandırma kararı aldı. Aynı yıl, Romanya’nın Karadeniz’deki gaz sahasından sevkiyatlar başlayacak. Sahanın işletmecisi, ilk alım anlaşmasını Almanya ile imzaladı.

Reuters‘in konuya aşina üç kaynağa dayandırdığı haberine göre, Romanya’daki Neptun Deep sahasını geliştiren Avusturyalı OMV, ilk gaz ihracat anlaşmasını imzaladı.

Alıcı konumundaki Alman Uniper, beş yıl boyunca 15 TWh (1,7 milyar metreküp) gaz alımı yapacak. Bu miktar, Almanya’nın 2024 yılı gaz ithalatının yüzde 1,5’ine denk geliyor.

Romanya’nın Karadeniz kıta sahanlığındaki derin deniz sahası Neptun Deep’ten gaz sevkiyatının 2027’de başlaması planlanıyor. Çıkarılabilir rezervlerin 100 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor (2012’deki keşif sırasında 42-84 milyar metreküp olduğu açıklanmıştı).

Bu rakam, sahayı AB’nin en büyük gaz sahalarından biri yapıyor. Üretimin başlamasıyla Romanya, AB’nin en büyük doğalgaz üreticisi ve tarihinde ilk kez net gaz ihracatçısı konumuna gelecek. Tahminlere göre, Neptun Deep’te zirve üretim döneminde 10 yıl boyunca yıllık yaklaşık 8 milyar metreküp gaz çıkarılacak. Bu sayede Romanya’nın gaz üretimi neredeyse ikiye katlanacak.

Reuters‘e göre, doğalgaz şirketleri, toplam rezervlerin 200 milyar metreküp olarak tahmin edildiği Romanya’nın Karadeniz sektöründe yeni keşifler için önemli bir potansiyel görüyor.

Sahanın işletmecisi, kontrolü OMV’de olan OMV Petrom’dur. Romen devlet şirketi Romgaz’ın yüzde 20,7 hissesi bulunuyor.

Neptun Deep’ten ilk gaz tedarik anlaşmasının duyurusu, Ukrayna’nın 2024’te sona eren transit anlaşmasını yenilemeyi reddetmesinin ardından Rus gazının Avrupa ülkelerine Ukrayna üzerinden transitinin durmasından bir hafta sonra geldi. Bu gelişmeyle birlikte, Gazprom’un savaş öncesi dönemde Avrupa’ya gaz ihracatı için kullandığı beş güzergâhtan sadece biri, Türk Akımı kaldı.

Boru hattı üzerinden Avrupa’ya toplam gaz tedariki 2023’te yaklaşık 27-28 milyar metreküp olarak gerçekleşti (Gazprom artık ilgili istatistikleri yayımlamıyor). TASS haber ajansının Gazprom’un Ukrayna üzerinden günlük transit verilerine ve Avrupa Gaz İletim Sistemi Operatörleri Ağı’na dayanarak yaptığı hesaplamalara göre, bu rakam 2024’te 32,1 milyar metreküpe ulaştı.

Ukrayna güzergâhı üzerinden 2023’te Avrupa’ya 14 milyar metreküpten fazla gaz ulaştı. TASS‘ın hesaplamalarına göre, 2024’te bu miktar 15,4 milyar metreküpe (Avrupa ihtiyacının yaklaşık yüzde 5’i) yükseldi.

Dolayısıyla, Ukrayna transitinin durmasıyla Gazprom, Avrupa’ya ihracatının yaklaşık yarısını kaybedecek (ancak Macaristan, Sırbistan ve Balkan ülkelerine gaz tedarikinin devam ettiği Türk Akımı üzerinden akışı artırabilir).

Geçen sonbaharda ise Sovyet ve Rus gaz sektörünün Avrupa’daki en eski ortağı olan OMV, yarım asrı aşkın işbirliğinin ardından Gazprom ile ilişkilerini sonlandırdı.