Son dönemde birçok olayla gündeme gelen F-35 savaş uçaklarıyla ilgili bazı ülkeler adım atmaya başladı. F-35'lerden vazgeçmeyi düşünen ülkeler KAAN'ı gündemine aldı.

Son dönemde birçok olayla gündeme gelen F-35 savaş uçaklarıyla ilgili bazı ülkeler adım atmaya başladı. F-35'lerden vazgeçmeyi düşünen ülkeler KAAN'ı gündemine aldı.

Star'da yer alan habere göre, ABD Başkanı Donald Trump'ın Avrupa'ya yönelik tehditleri ve NATO hakkındaki tartışmalı açıklamaları, üye devletler arasında endişelere yol açtı. Trump ayrıca ABD'nin Avrupa'nın güvenliğini geçmişteki kadar taahhütle sağlayamayacağını da ima etti. Bu gelişmelerin ardından Portekiz de dahil olmak üzere birkaç Avrupa ülkesi, daha fazla savunma özerkliğini korumak için ABD askeri ekipmanı için tedarik stratejilerini yeniden değerlendirmeye başladı.

F-35 başlangıçta Portekiz'in yaşlanan F-16 filosunun yerini almak için tanımlanmıştı ve Birleşik Krallık, Hollanda, Belçika, Danimarka, Norveç, Finlandiya, Polonya ve Almanya dahil olmak üzere birçok NATO üyesi tarafından benimsenmesi göz önüne alındığında mantıklı görünen bir geçişti. Nisan 2024'te Portekiz Hava Kuvvetleri Komutanı General João Cartaxo Alves, F-35A'ya geçişin halihazırda devam ettiğini belirtti. Ancak artan jeopolitik belirsizlik ve ABD'nin yabancılar tarafından işletilen F-35'lere yönelik olası kısıtlamaları bu satın almayı daha az uygulanabilir hale getirdi.

Diplomatik kaygıların ötesinde, F-35'in yüksek maliyeti önemli bir engel olmaya devam ediyor. Her uçak yaklaşık 82 milyon dolara mal olurken, operasyonel maliyetler uçuş saati başına 33 bin dolara ulaşıyor. Bakım giderleri şu anda hizmette olan F-16'nın dört katı daha fazla. Ayrıca, Washington, özellikle yazılım güncellemelerine ve kritik bakım bileşenlerine erişimi kontrol ederek, ihraç edilen uçaklara operasyonel kısıtlamalar getirebilir. Bazıları tarafından "öldürme anahtarı" olarak adlandırılan bu potansiyel kısıtlamalar, Portekiz'in bu uçakları işletmedeki özerkliği konusunda endişelere yol açıyor.

Bu belirsizlikler göz önüne alındığında Lizbon'un artık özellikle Avrupa'da alternatif çözümler aramaya başladığı ifade edildi. Savunma Bakanı Nuno Melo, Dassault Rafale'nin potansiyel satın alınması hakkında yorum yapmayı reddetse de, bu uçak önde gelen adaylardan biri olmaya devam ediyor.

Yabancı basında yer alan habere göre, Eurofighter Typhoon ve Saab Gripen E/F de değerlendiriliyor ve ABD kısıtlamalarına daha az bağımlı seçenekler sunuyor.

Ayrıca, şu anda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) tarafından geliştirilmekte olan KAAN savaş uçağı uzun vadede uygulanabilir bir seçenek olarak görülüyor.