Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar, Yeni Akit okuyucularının emeklilik ve sosyal güvenlik ile alakalı sorularına cevap veriyor. Siz de aşağıdaki yorumlara merak ettiklerinizi yazın, Özdamar cevaplasın.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar, Yeni Akit okuyucularının emeklilik ve sosyal güvenlik ile alakalı sorularına cevap veriyor. Siz de aşağıdaki yorumlara merak ettiklerinizi yazın, Özdamar cevaplasın.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Özdamar, sizlerden gelen sorulara cevap vermeye devam ediyor. İşte bu hafta sizlerden gelen sorular ve Özdamar’ın cevapları...

Soru: Annem memurluktan emekli oldu. İki sene önce ölen babamdan dolayı SSK statüsünden ölüm aylığı alıyor. Annemin e-devlet şifresiyle SGK ölüm aylığına baktım. Mart ayındaki SSK ölüm aylığı 13.693 TL olarak ödenmiş. Ben çalıştığım işten çıkarıldım. Babamın üzerinden yetim aylığına başvursam annemin maaşı azalır mı? Sacide M. // Cevap: Annenizin kendisine ait bir emekli maaşı bulunduğu için ölen eşinden yani babanızın üzerinden aldığı SSK ölüm aylığı hissesi yüzde 50 oranındadır. Size babanızın üzerinden aylık bağlanması halinde ise sizin aylık hisseniz yüzde 25 olacak. Annenize ödenen yüzde 50 olan aylık hissesinin oranı da değişmeyecek. Ancak hissenin değişmemesi, annenizin aldığı aylığın azalmayacağı anlamına gelmez. Verdiğiniz bilgilere göre annenize ölen babanızın emekli maaşının yüzde 50’si değil, 5510 sayılı Kanundaki alt sınır aylık yani en düşük emekli aylığının yüzde 80’i ödeniyor. Size aylık bağlanınca annenizin alacağı maaş mutlaka düşecek. Babanıza en düşük aylık üzerinde emekli maaşı bağlanmışsa size ölüm aylığı bağlanınca annenizin maaşı 10.035 TL, size bağlanacak ölüm aylığı maaşınız da 5.066 TL olacak. Bir bakıma annenizin maaşı düşecek ancak annenizle birlikte ikinizin aldığı maaş toplamı ise annenizin aldığı maaşa göre yüzde 10 kadar artabilecek.

Soru: Ben 19 yıllık devlet memuruyum. Emekli olmak için 350 gün prim eksiğim var. Memurluktan ayrılıp 350 gün isteğe bağlı prim ödedikten sonra emeklilik yaşını bekleyeceğim. Bu sürede SSK emeklisi babamın üzerinden sağlık yardımı alabilir miyim? Hatice U. // Cevap: Devlet memurları ücretsiz izne ayrılabilir. Ücretsiz izin döneminde bir yıllık sürede çalıştığı kurum ücretsiz izne ayrılan memurun sağlık primini de ödemeye devam eder. Ücretsiz izin alarak sağlık hizmetinden yararlanmayı sürdürebilirsiniz. Yine bekar, boşanmış veya dul kalmış olan kız çocuklarının sigortalı çalışması yoksa emekli ya da sigortalı olan anne veya babası üzerinden sağlık yardımı alabiliyor. Ayrıca Bağ-Kur statülü isteğe bağlı sigortalılık halinde de isteğe bağlı sigortalılığa bağlı kendi sigortanız üzerinden sağlık yardımı alabiliyorsunuz. Bunun yanında isteğe bağlı iştirakçi olarak prim ödemeniz halinde de sağlık yardımına müstahak olacaksınız. Özetle; sağlık hizmeti almanızda bir sorun yok.

Soru: Benim ilk sigortam 15 Ocak 1998 tarihinde başladı. Toplamda 3210 gün SSK ve 1640 gün isteğe bağlı Bağ-Kur prim ödemem oldu. Yüzde 56 oranında engelli raporum var. Malulen emekli olabilir miyim? Ayhan S. // Cevap: Sigortalı olduğu tarihte sağlıklı olmakla birlikte daha sonra malullük derecesinde engelli hale gelen, ayrıca engellik birden fazla hastalıktan ileri geliyorsa en yüksek olan engellilik derecesi yüzde 60 ve üzeri ise sigortalı malul sayılıyor. Malul sayılanların en az 10 yıl sigortalılık süresi ve 1800 gün primi bulunuyorsa malullük maaşı bağlanıyor. Malulen emekli olmanız ihtimal dahilinde. Engellilik birden çoksa hastalıktan ileri geliyorsa malulen emekli olmanız pek mümkün görünmüyor. Priminiz ve sigortalılık sürenize göre hafif düzey engelli sayılmanız halinde engelli emekliliğine hak kazanabiliyorsunuz. Bu nedenle engelli emekliliğini düşünmeniz ve bu yönde işlem başlatmanız daha mantıklı görünüyor. Sosyal Güvenlik Kurumuna engellilik tespiti için başvuru yapın. Hafif düzey engelli kararı verilirse yani Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu tarafından engellilik dereceniz yüzde 40-49 aralığında belirlenirse engelli emeklisi olmaya hak kazanırsınız.

Soru: Ben geçmiş yıllarda 10 sene kadar çiftçilik yaptım. Bu dönemlerde ziraat odasında kaydım vardı. Bu kayıtlara göre geçmiş yıllar için tarım Bağ-Kur kaydı açtırmam mümkün mü? İlyas D. // Cevap: Tarımsal faaliyette bulunması nedeniyle, tarımsal faaliyet kaydını müteakip 3 ay içinde tarım Bağ-Kur kaydı yaptırması gerektiği halde kayıt ve tescilini yaptırmayan ancak ürün sattığı kuruluşlar tarafından, satılan ürün bedelinden Bağ-Kur prim kesintisi yapılan çiftçilerin, kesinti yapıldığına ilişkin belgeleri eklemek suretiyle kesintiye dayalı tarım Bağ-Kur sigortalılık başlatılması için SGK’ya yazılı talepte bulunması gerekiyor. Böyle bir başvuru yapılırsa kesinti tutarının SGK’ya yatırılmış olması koşuluyla kesintinin olduğu tarihi takip eden aybaşından itibaren tarım Bağ-Kur sigortalılık tescili açılıyor. Tarımsal faaliyetin devam etmesi halinde sigortalılık devam ettiriliyor. Tarımsal faaliyetin tespitinde ziraat odası kayıtları esas alınır. Ziraat odası kaydı bulunmayanlar için kesintiye esas olan ürüne ilişkin kamu kurum ve kuruluşlarının, meslek kuruluşlarının, kooperatif veya birliklerin kayıtları esas alınıyor. Buna göre prim kesinti makbuzları ve tarımsal kaydınızı gösteren belgelerle SGK’ya başvurmanız halinde geçmiş yıllar için tarım Bağ-Kur kaydınız açılır. Bu dönemler için ek hizmet ihtiyacı oluşursa ihya başvurusu yaparak primlerini öderseniz tüm dönemler için tarım Bağ-Kur hizmeti kazanmanız mümkün olur.