Türkiye ile Libya arasında derinleşen enerji iş birliği, Doğu Akdeniz'de yeni bir denge kurarken, Yunanistan oldukça tedirgin. Ankara’nın bölgede giderek artan etkisi Yunanistan'ın AB kozunu da boşa çıkarırken, komşu basını bu durumu bakın nasıl itiraf etti...

Türkiye ile Libya arasında derinleşen enerji iş birliği, Doğu Akdeniz'de yeni bir denge kurarken, Yunanistan oldukça tedirgin. Ankara’nın bölgede giderek artan etkisi Yunanistan'ın AB kozunu da boşa çıkarırken, komşu basını bu durumu bakın nasıl itiraf etti...

Ankara ile Trablus merkezli Libya yönetimi arasında son yıllarda gelişen stratejik ilişkiler, Akdeniz’deki enerji ve göç denkleminde yeni bir sayfa açtı.

Yunanistan ise bu gelişmeleri yakından izliyor ve hem göçmen akışları hem de enerji alanında atılan adımları “ciddi bir tehdit” olarak değerlendiriyor. Yunanistan’ın son haftalarda Doğu Libya’daki Hafter güçlerinden de rahatsızlık duyması, Türkiye’nin Bingazi ile de temaslarını artırmasının ardından geldi. Yunan basınına göre hem Trablus hem de Bingazi tarafında Ankara ile iş birliği eğilimi dikkat çekiyor.

Atina yönetimi, özellikle Doğu Libya’dan artan göçmen hareketliliğini Türkiye’nin dolaylı etkisi olarak görüyor. Bu kapsamda Yunan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Girit’in güneyine savaş gemileri gönderme kararı aldı. Ancak bu gemilerin doğrudan müdahale değil, “göçmen kaçakçılarına mesaj” verme amacı taşıdığı belirtiliyor.

Halihazırda Girit açıklarında bulunan Yunan savaş gemisi "Themistoklis", Avrupa Birliği’nin "İrini" operasyonuna destek veriyor. Fakat Trablus hükümeti, bu misyonun sona ermesini istiyor. Yunanistan ile Halife Hafter'e bağlı Doğu Libya temsilcileri arasında kısa süre önce yapılan bir görüşmede, Hafter’in oğlu ve Doğu Libya Silahlı Kuvvetleri Komutanı Hafter, Atina'nın Bingazi’yi ihmal ettiğini öne sürdü. Taraf, yasa dışı göçle mücadele için kaynak ve ekipman talep etti. Bu talep, geçmişte Trablus hükümetinin İtalya’dan devriye botları alarak göçü kontrol altına aldığı örneği akıllara getirdi. Bu bağlamda Libya'nın her iki kanadının da göç rotalarını büyük ölçüde “kontrollü” kullandığı değerlendiriliyor.

Ankara ile Trablus arasında enerji alanında iş birliği hız kesmeden devam ediyor. Geçtiğimiz hafta İstanbul’da Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ile Libya Ulusal Petrol Şirketi temsilcileri arasında imzalanan anlaşmayla, TPAO’ya Libya deniz yetki alanlarında iki boyutlu sismik araştırmalar yapma izni verildi.

Araştırma yapılacak dört saha, Türkiye’nin Mavi Vatan doktrini çerçevesinde belirlediği alanlara oldukça yakın konumda. Bu sahalar, Yunanistan’ın 2011 tarihli “Maniatis Yasası” ile ilan ettiği güney deniz yetki alanlarının hemen altında yer alıyor. Yunanistan’ın bu gelişmeye tepkisi gecikmedi. 12 Haziran’da AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanan Yunan ilanına karşı, Libya 19 Haziran’da resmi itirazda bulundu. Türkiye’nin desteğiyle bu bölgelerde enerji faaliyeti yürütülmesi, Yunanistan’ın yalnızlığını derinleştirdi.

Ankara’nın bölgesel yaklaşımı sadece Libya ile sınırlı değil. KKTC’de de TPAO ile benzer anlaşmalar yapılması, Türkiye’nin Doğu Akdeniz'de çok taraflı ve uzun vadeli bir enerji vizyonu olduğunu gösteriyor. Bu çerçevede Yunanistan’ın maksimalist tezleri, gerek Avrupa Birliği içinde gerekse NATO nezdinde giderek daha fazla sorgulanıyor. Ankara ise bu yaklaşımların uluslararası hukukla bağdaşmadığını her fırsatta dile getiriyor. Türkiye’nin Libya’daki etkisi, hem ABD hem de AB tarafından dikkatle izleniyor. Miçotakis’in Brüksel’den “sopa ve havuç” politikası çağrısı, Türkiye’nin bölgesel gücünü sınırlama çabasının bir parçası. Ancak Libya'da sahadaki gerçekler, Türkiye’yi dışlamanın artık kolay olmadığını gösteriyor.