Ukrayna savaşından kaynaklı yaptırımlar nedeniyle Rusya zor zamanlar geçiriyor. Rusya'nın savunma alanındaki dev projeleri de teker teker erimeye başladı.

Ukrayna savaşından kaynaklı yaptırımlar nedeniyle Rusya zor zamanlar geçiriyor. Rusya'nın savunma alanındaki dev projeleri de teker teker erimeye başladı.

Rusya, Ukrayna savaşında ilerleme kaydetse de bu ülkeye pahalıya mal oldu.

Yazar Brent M. Eastwood’a göre Rusya, Ukrayna savaşı ve Batı yaptırımları altında eziliyor. Ülkenin savunma sanayii, çip, iş gücü ve finansman sıkıntılarıyla boğuşuyor; Su-57, T-14 Armata ve PAK DA gibi “süper silah” projeleri durma noktasına geldi.

Eastwood’a göre Rusya’nın askeri üretim sistemi, Sovyet döneminden kalma verimsizliklerle hâlâ mücadele ediyor. Seferberlik, sanayi iş gücünü tüketti; moral düşük, üretim dağınık ve motivasyon zayıf.

Rusya’nın dev savunma fabrikaları, yaptırımların etkisiyle çip, teknoloji ve kalifiye personel sıkıntısı çekiyor. Bu durum, yeni sistemlerin geliştirilmesi yerine eski Sovyet teçhizatlarının yenilenmesine yol açıyor.

Kremlin’in prestijli projeleri birer birer sekteye uğruyor. Su-75 Checkmate gizli savaş uçağı, vaat edilen üretim seviyesine ulaşamadı.

Su-57 savaş uçakları Ukrayna semalarında beklenen başarıyı gösteremedi. T-14 Armata tankı pahalı, karmaşık ve seri üretime uygun değil. PAK DA bombardıman uçağı projesi sürekli erteleniyor. Eastwood, bu projelerin bazıları için “iptal edilme riski taşıyor” değerlendirmesini yapıyor. Ayrıca Rus Donanması’nın tek işlevsel uçak gemisinden yoksun oluşu da ayrı bir zayıflık göstergesi.

Rus iş gücü ciddi biçimde eriyor. Ukrayna cephesinde savaşan binlerce genç erkek, savaş sanayisinin doğal iş gücü rezervini yok ediyor. Fabrikalarda yaşlı işçiler kalırken, fiziksel olarak zorlu üretim temposuna dayanmak giderek zorlaşıyor.

Eastwood, “morali düşük işçiler silah sistemlerini üretemez” diyerek psikolojik çöküşün üretim verimliliğini de baltaladığını belirtiyor.

ABD, Avrupa ve Japonya’dan gelen mikroçip ve yüksek teknoloji bileşenlerinin kesilmesi, Rusya’nın üretim hattını yavaşlattı. Kremlin, bu boşluğu “ikinci sınıf tedarikçi ülkelerden” parça alarak doldurmaya çalışıyor, ancak bu parçalar genellikle gecikmeli ve düşük kaliteli geliyor.

Bu nedenle savunma sistemlerinde yazılım hataları, arızalar ve güvenlik açıkları artıyor.

Rusya’nın savaş ve savunma bütçesi büyük ölçüde petrol ve doğalgaz gelirlerine dayanıyor. Ancak Eastwood, ham petrol fiyatlarının yılbaşından bu yana düştüğünü hatırlatıyor.

Bu da Moskova’nın aynı anda hem kara, hem hava hem de deniz kuvvetlerinin ihtiyaçlarını karşılamasını imkânsız hale getiriyor.

Çin’e yapılan enerji satışları kısa vadede bir can simidi olsa da, elde edilen gelir savunma projelerinin tamamını finanse etmeye yetmiyor.

Moscow Times verilerine göre “fabrikasyon metal ürünleri” üretimi, 2024 Eylül ayında yıllık bazda %1,6 düşüş gösterdi. Ayrıca Rusya Bilimler Akademisi’nin raporuna göre, ülkenin sanayi üretiminin ?’ini oluşturan 24 alt sektörden 18’i resesyonda. Eastwood’a göre bu tablo, Kremlin’in askeri harcamalar için daha büyük açıklar vermesine ve “görünüşte aktif” ama verimsiz fabrikalara yatırım yapmasına neden oluyor.

Rus savunma sisteminde hâlâ Sovyet tarzı bir bürokrasi hâkim. Üretim hedefleri çoğu zaman “Lider’i memnun etmek” için belirleniyor. Bu durum, gerçekçi üretim planlamasının yerini hayali kotalara bırakmasına yol açıyor.

Araştırma ve geliştirme faaliyetleri de zayıf. Eastwood, “Rus üniversiteleri ve sanayi merkezleri ABD’deki gibi çift amaçlı inovasyon üretemiyor” diyerek teknolojik vizyon eksikliğine dikkat çekiyor.

Brent M. Eastwood, Rusya’nın askeri üretim kapasitesinin önümüzdeki yıllarda hızla toparlanamayacağını vurguluyor. Savaşın dördüncü yılına girilirken, üretim hatları zayıflıyor, yeni teknolojiler gecikiyor ve genç iş gücü kaybı kalıcı hale geliyor.

Yaptırımlar sürdükçe, fonlar azaldıkça ve moral çöktükçe, Kremlin’in “süper silah” hayali kâğıt üzerinde kalacak gibi görünüyor.