Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun 23 Ekim itibarıyla güncellediği küresel et fiyatlarına ilişkin verilerinden derlenen bilgilere göre, kırmızı et fiyatlarındaki seyir ülke ve bölgelere göre büyük ölçüde değişiklik gösteriyor.

Dünya çapında kırmızı et tedarikindeki daralma karşısında talebin güçlü seyretmesi, ABD'nin gümrük tarifeleri ve kuraklık gibi sert iklim koşulları, et fiyatlarının yüksek seyretmesine yol açıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütünün (FAO) son raporu, küresel et fiyat endeksinin son 8 aylık artışın ardından ekimde gerilediğini ancak sığır eti fiyatlarının artmaya devam ettiğini ortaya koydu.

Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun 23 Ekim itibarıyla güncellediği küresel et fiyatlarına ilişkin verilerinden derlenen bilgilere göre, kırmızı et fiyatlarındaki seyir ülke ve bölgelere göre büyük ölçüde değişiklik gösteriyor.

Buna göre, 100 kilogram karkas et fiyatı en yüksek 745,3 avro ile İngiltere'de görülüyor. İngiltere'de geçen yıl ekimde 100 kilogram karkas et fiyatı 600 avronun altında bulunurken, bu fiyat bu yılın yaz aylarında zirve yaparak 800 avroyu aştı. Ülkede kırmızı et fiyatları son birkaç ayda hafif düşüş eğilimi gösterdi. Buna rağmen, İngiltere'de kırmızı et fiyatları son bir yılda yüzde 25 civarında arttı.

Dünyanın en büyük kırmızı et üreticisi ve tüketicisi konumunda bulunan ABD'de, 100 kilogram karkas et fiyatı ekim itibarıyla 727,5 avro oldu.

ABD'de bir yıl önce 580 avro seviyesinde olan et fiyatı bu dönemde yüzde 25 yükseldi. Ülkede et fiyatlarında son iki yıldır dalgalı seyir hakim olurken, 6 aydır fiyatların nispeten daha stabil seyrettiği görülüyor. AB'de ise 100 kilogram karkas et fiyatı 669,8 avroya ulaştı. Avrupa ülkelerinde özellikle 2022 başından 2024 sonbaharına kadar 500 avro seviyesinde seyreden fiyatlar, bu dönemden itibaren sürekli artış eğilimi gösterdi. Bölgede kırmızı et fiyatındaki yükseliş son bir yılda yüzde 30'u aştı.

Son yıllarda et üretimi hızla artan Avustralya'da 100 kilogram karkas et fiyatı ekim itibarıyla 431,7 avro seviyesini gördü. Avustralya piyasasında fiyatlar Ekim 2023'ten beri dalgalı seyirle artış eğilimi gösteriyor. Fiyatlar Ekim 2024'teki 380 avro seviyesine göre son bir yılda yüzde 13,7 yükseldi. Dünyanın en büyük kırmızı et ihracatçısı Brezilya'da 100 kilogram karkas et fiyatı 310,3 avro seviyesinde bulunurken, bu ülkede fiyatlar daha istikrarlı seyir izliyor. Brezilya'daki fiyatlar diğer ülkelere göre daha düşük bir seviyede bulunuyor.

Küresel çapta kırmızı et fiyatlarında görülen artış, birçok ülkede gıda enflasyonunun en önemli bileşenlerinden biri haline geldi. Fiyatlardaki artışın ana nedeni olarak arz kısıtları öne çıkarken, önemli kırmızı et üreticilerinden ABD'de sığır varlığı bu yıl yaklaşık 86 milyon ile son 75 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Öte yandan, ABD'de iç üretim düşüşüne karşı sığır varlığında toparlanmanın ancak 2027-2028'de sağlanabileceği öngörülüyor. Bu durum ülkenin büyük bir küresel et ithalatçısı konumunu güçlendiriyor ve ihracat akışlarında değişimlere yol açıyor. ABD Tarım Bakanı Brooke Rollins, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin otlak alanları genişletme ve kritik sığır limanlarını yeniden açma planını açıkladı. Trump yönetimi bu planla kırmızı et fiyatlarının gelecek yazdan itibaren düşmesini ve 2026 boyunca düşük kalmasını hedefliyor.

Ticaret akışında benzer bir değişim de dünyanın en büyük ikinci sığır eti üreticisi ve en büyük ihracatçısı olan Brezilya'da görülüyor. ABD'nin ülkeye yönelik gümrük tarifeleri nedeniyle Brezilya'nın ihracatı Asya pazarlarına daha fazla yönelmeye başladı. Bu da Brezilya'nın ihracat fiyatlarında yılın ilk yarısında yüzde 20'yi aşan artışa yol açtı. Kuraklık ve iklim kaynaklı üretim şoklarının yanı sıra yem maliyetlerindeki artış da sığır varlığında azalmaya neden oldu.

ABD'deki talebin yanı sıra Çin de kırmızı et talebinde artış görülen ülkeler arasında öne çıkıyor. Çin'in sığır eti ithalatı 2024'ün ilk yarısında yüzde 24 artış gösterirken, bu artış da küresel fiyatları baskılıyor. Uzmanlar, kırmızı et fiyatlarının geleceğine ilişkin sürü yenileme göstergeleri, ticaret akışlarındaki değişiklikler ve tüketici eğilimlerinin belirleyici olacağını belirtiyor.

Türkiye'de de hayvancılık sektörü Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yakından takip ediliyor. Kırmızı et piyasası sürekli izlenerek üretici ve tüketici tarafından değerlendirmeler yapılıyor. Et ve Süt Kurumu verilerine göre, birçok ülkede karkas et fiyatlarının arttığı son 8 aylık dönemde, Türkiye'de fiyatlarda avro bazında düşüş meydana geldi. Bu kapsamda, ülkede martta ortalama 10,88 avro olan karkas etin kilogramı kasımda yüzde 11,2 düşerek 9,66 avroya geriledi.

Öte yandan, Türkiye'de son tüketiciye sunulan kuşbaşı fiyatları Avrupa ortalamalarının altında seyrediyor. Avrupa'da kasımda ortalama 16,13 avro olan kuşbaşı fiyatları, Türkiye'de 13,13 avro olarak hesaplandı.