Katolik dünyasının ruhani lideri Papa XIV. Leo, Birinci İznik Konsili’nin 1700. yılı dolayısıyla düzenlenen programlara katılmak üzere Türkiye’ye geldi.

Katolik dünyasının ruhani lideri Papa XIV. Leo, Birinci İznik Konsili’nin 1700. yılı dolayısıyla düzenlenen programlara katılmak üzere Türkiye’ye geldi.

Uluslararası kamuoyunun yakından takip ettiği bu ziyaret, yalnızca dinî bir buluşma olarak değil, aynı zamanda Vatikan–Türkiye ilişkilerinde yeni bir dönemin işareti olarak değerlendiriliyor. Papa’nın temaslarında farklı dinî topluluklarla görüşmeler, tarihi mabet ziyaretleri ve ekümenik diyalog başlıkları öne çıkarken; ziyarete eşlik eden semboller ve verilen mesajlar, sürecin jeopolitik yönünün de en az dinî boyutu kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Türk Dış Politikası Araştırma Merkezi araştırmacısı Görkem Berk Gedikli, “Papa 14. Leo Neden İznik’i Ziyaret Etti?” başlıklı kapsamlı analizinde, 2025 yılında Papa’nın Türkiye ziyaretinin, Hristiyanlık tarihinin kritik dönüm noktalarından biri olan Birinci İznik Konsili’nin 1700. yılı vesilesiyle gerçekleştiğini ve bu olayın Türk dış politikasında yüzyıllara yayılan köklü bir dönüşümü simgelediğini vurguladı.

Gedikli, Papa’nın ziyaretinin sıradan bir “dinî lider buluşması” değil, Türkiye’nin Papalık makamını algılama biçiminde Osmanlı’dan günümüze uzanan zihinsel dönüşümün göstergesi olduğunu belirtiyor. Analizde, Papalık figürünün Osmanlı döneminde “teolojik ve askerî rakip”, erken Cumhuriyet’te “egemenliğe yönelik tehdit”, modern Türk dış politikasında ise “diplomatik fırsat ve yumuşak güç aracı” olarak konumlandığı ifade ediliyor.

Osmanlı İmparatorluğu’nda papanın topraklara girmesinin halifenin otoritesine meydan okuma sayıldığını aktaran Gedikli, bu nedenle böyle bir ziyaretin o dönemde “meşruiyet krizine” yol açacağı için mümkün olmadığını belirtiyor. Erken Cumhuriyet döneminde ise Papa ziyaretinin genç ulus devletin “güvenlik ikilemi” ve azınlık meselelerinin uluslararasılaşması endişesi nedeniyle gündeme dahi gelmediği vurgulanıyor.

Ülkemizin bu ziyareti inanç turizmi açısından değerlendirerek kültürel mirası vitrine taşıması gerektiğini vurgulayan Gedikli, Papa 14. Leo’nun 27 Kasım 2025’teki Türkiye ziyareti, Ankara’nın artık uluslararası arenada kendine güvenen bir aktör olduğunu ve Papalığı bir tehditten ziyade diplomatik bir fırsat olarak gördüğünü gösteriyor. Türkiye’nin bu ziyareti “yumuşak güç” üretmek, inanç turizmini canlandırmak ve ülkenin kültürel mirasını küresel vitrine taşımak adına değerlendirdiği belirtiliyor.

Ancak analiz, ziyaretin aynı zamanda önemli riskler barındırdığına da işaret ediyor. Özellikle Fener Rum Patrikhanesi ile “eşitler arası” bir görüntü verilmesi hâlinde, İstanbul’da Lozan ile sınırlandırılmış olan Patrikhane’nin yeniden siyasallaşmasına kapı aralayabileceği uyarısı yapılıyor. Gedikli’ye göre Vatikan’ın İznik temasları, Batı’nın Rusya’ya karşı “dinî ittifak” zemini oluşturma çabasının parçası olarak da okunabilir ve Türkiye’nin denge politikasını zorlayabilir.

Gedikli, yazısında Papa 14. Leo’nun ziyaretinin Türkiye için sadece dinî bir tören olmadığını; egemenlik, jeopolitik riskler ve uluslararası konumlanma açısından tarihi bir sınav niteliği taşıdığını vurguluyor.