Uzmanlar, yedi mutasyon geçiren yeni H3N2 türünün bu kışı “influenza kışı”na çevirebileceğini, grip vakalarının pek çok ülkede beklenenden hızlı ve ağır seyrettiğini belirtiyor. Hacettepe Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, “Bu kış, influenza kışı olacak” dedi. Avustralya, Japonya, Britanya, ABD, Kanada başta olmak üzere sezonun başladığı ülkelerde vaka sayıları sürekli artıyor, üstelik enfeksiyon beklenenden ağır seyrediyor. Hatta Japon hükümeti, ortalama grip hastası sayısının bazı yerlerde 10 yıldır görülmemiş bir hızla uyarı seviyesine ulaştığını açıkladı. Japonya ekim başında griple ilgili ulusal salgın ilan etmiş, çocuklardaki yayılım nedeniyle bazı bölgelerde okulları tatil etmişti.

Uzmanlar, yedi mutasyon geçiren yeni H3N2 türünün bu kışı “influenza kışı”na çevirebileceğini, grip vakalarının pek çok ülkede beklenenden hızlı ve ağır seyrettiğini belirtiyor. Hacettepe Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı öğretim üyesi Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, “Bu kış, influenza kışı olacak” dedi. Avustralya, Japonya, Britanya, ABD, Kanada başta olmak üzere sezonun başladığı ülkelerde vaka sayıları sürekli artıyor, üstelik enfeksiyon beklenenden ağır seyrediyor. Hatta Japon hükümeti, ortalama grip hastası sayısının bazı yerlerde 10 yıldır görülmemiş bir hızla uyarı seviyesine ulaştığını açıkladı. Japonya ekim başında griple ilgili ulusal salgın ilan etmiş, çocuklardaki yayılım nedeniyle bazı bölgelerde okulları tatil etmişti.

Britanya Ulusal Sağlık Sistemi (NHS) yetkilileri şimdiye kadarki en kötü kışlardan biriyle karşı karşıya olduklarını, hastanelerde bu nedenle aşırı doluluk yaşayabileceklerini paylaştı. En sık bildirilen virüs A tipi Hong Kong virüsü olarak da bilinen H3N2. İnfluenza virüslerinin A tipinin daha ağır seyirli olduğu biliniyor. Hal böyleyken H3N2 bir de yedi mutasyon geçirdi. Mutasyonlarla daha şiddetli hastalık yapma yeteneği kazanan H3N2 grip virüsüne ‘subclade K’ adı verildi. Yavuz, H3N2’nin bu son halinin görülmemiş bir hızla yayıldığını söyledi: “Bu virüsün bulaşma katsayısı (bir hastanın bulaştırdığı kişi sayısı) 1.4. Bu nedenle İngiltere’den Japonya’ya, Güney Kore’den ABD’ye birçok ülke grip sezonunu erken açtı.”

Akla “Grip aşılarının koruyucu etkisi devam ediyor mu?” sorusu geliyor. Yavuz aşılarda H3N2’nin bulunduğunu hatırlattı: “Geçmiş yıllarda dolaşandan biraz daha farklılaşan bir virüs olduğu için bağışıklık düzeyi bir miktar daha düşük kalabilir. Ancak aşılamanın yapıldığı ülkelerden gelen erken veriler, çok da etkisiz olmadığını gösteriyor. Aşılamanın önemi devam ediyor.” Öte yandan bu yeni H3N2’nin özellikle çocuklar ve gençleri etkiliyor. Örneğin Japonya’da hastaneye yatanların önemli bir oranı 14 yaş altı çocuklar. Britanya’da da benzer haberler geliyor.

Dolayısıyla önümüzdeki birkaç hafta aşılanma için bir fırsat olarak görülebilir. Fakat eczanelerde grip aşısı sıkıntısı sürüyor. İlaç firmalarının tek tük getirdiği aşılar hızla tükeniyor. Firmaların aşı getirme isteksizliği, Sağlık Bakanlığı’nın ilaç kuru politikasından kaynaklanıyor. Önümüzdeki şubatta yeni kur belirlenecek. Ancak avro kuruyla, bakanlığın belirlediği kur arasındaki makas, piyasada ilaç yokluğuna yol açıyor. Yavuz yüksek seyredebilecek sezon öncesinde ilaç yönünden hazır olup olmadığımızın değerlendirilmesi gerektiğini söyledi: “Yeterli antiviral elimizde var mı? Tedarik konusunda sıkıntılar yaşanıyor mu? Bu risk gruplarının erken tanı ve tedavi için çok önemli.” Aşılanmanın yanı sıra ‘solunum hijyeni’nin sağlanması da önemli. Grip damlacık yoluyla kolay bulaşan bir hastalık. Gerekli durumlarda ve yerlerde maske kullanımı, el hijyeni önemini koruyor.

Yavuzun üzerinde önemle durduğu bir diğer grip salgını ‘kuş gribi’, yani H5N1. İnsanlarda H3N2, kanatlılarda H5N1 aynı hızla yayılıyor. Daha önce yalnızca hayvanlarda tespit edilen H5N5 kuş gribi türüne yakalanan bir kişi ABD’de hayatını kaybetti. Bu varyant nedeniyle kaydedilen ilk insan ölümüydü bu. Ocakta yine ABD’de H5N1 kuş gribi virüsü nedeniyle bir kişi hayatını kaybetmişti. Kuş gribin 26 ayrı memeli türüne geçtiğini belirten Yavuz, şöyle konuştu: “26 ayrı memeli türüne adapte olması biraz korkutuyor tabii ki. En büyük endişe insandan insana bulaşır hale gelmesi. Şu ana kadar insandan insana bulaştığını ilişkin bir bulgu yok. Ancak yakın izlem gerekiyor. Türkiye kuş göçünün ana rotalarından biri. Sürveyans ve gözetim yapmak yani yabani kuşlarda, kümes hayvanlarında virüsü yakından izlemek lazım. Özellikle mesleki olarak bu hayvanlarla temas edenler daha büyük risk altında.”