Prof. Dr. Andrew Latham’a göre F-35 ve F-22 hâlâ mühendislik harikası olsa da, hızla değişen tehdit ortamında artık “nihai çözüm” değil, altıncı nesle geçişin zorunlu bir köprüsü konumunda. ABD Hava Kuvvetleri, stratejik bir yol ayrımında.

Prof. Dr. Andrew Latham’a göre F-35 ve F-22 hâlâ mühendislik harikası olsa da, hızla değişen tehdit ortamında artık “nihai çözüm” değil, altıncı nesle geçişin zorunlu bir köprüsü konumunda. ABD Hava Kuvvetleri, stratejik bir yol ayrımında.

Prof. Dr. Andrew Latham, analizinde F-35 Lightning II ve F-22 Raptor’ı beşinci nesil hava gücü düşüncesinin zirvesi olarak tanımlıyor. Gizlilik, sensör füzyonu, ağ-merkezli harp ve yoğun tehdit altındaki hava sahasında hayatta kalma kabiliyeti, bu uçakların tasarımının merkezinde yer aldı.

Ancak Latham’a göre dünya artık bu uçakların tasarlandığı dünya değil. Hipersonik süzülme araçları, uzun menzilli hava savunma sistemleri, yapay zekâ, insansız hava araçları ve gelişmiş elektronik harp kabiliyetleri, hava savaşının kurallarını kökten değiştiriyor.

Bu tabloda F-35, giderek bir “varış noktası” olmaktan çıkıp daha ileri bir mimariye geçişin ara basamağına dönüşüyor.

Latham, beşinci ve altıncı nesil arasındaki farkın yalnızca kavramsal değil, yapısal olduğuna dikkat çekiyor. Beşinci neslin devrimi gizlilikti; altıncı nesilde ise “yakınsama” öne çıkıyor. Uçak artık tek başına bir platform değil, çok alanlı bir savaş ağının merkezi düğümü.

Bu yaklaşımın sembolü olarak öne çıkan F-47, yalnızca yeni bir savaş uçağı değil. İnsansız hava araçlarıyla birlikte görev yapan, siber operasyonları yöneten ve savaş alanında koordinatör rolü üstlenen bir sistem olarak tanımlanıyor.

Latham’a göre hava gücünün geleceği, “her şeyi yapan uçak”tan ziyade “her şeyi yöneten uçak” anlayışına dayanıyor.

Analizin en çarpıcı noktalarından biri, F-35’in güçlü yönlerinin aynı zamanda kırılganlık yaratması. Uçağın kesintisiz bağlantıya ve kusursuz sensör ağlarına bağımlılığı, onu karıştırma, aldatma ve elektronik bozulmaya karşı savunmasız hale getiriyor.

Test sahalarında ve simülasyonlarda baskın olan F-35, Latham’a göre Çin veya Rusya gibi rakiplere karşı “kirli, engellenmiş ve bozulmuş” gerçek bir savaş ortamında aynı rahatlığı bulamayabilir.

Bu nedenle, bağımsız düşünebilen ve uyum sağlayabilen otonom kabiliyetler artık bir lüks değil, asgari gereklilik olarak görülüyor.

Latham, Çin’in Chengdu J-20’si ve Rusya’nın Sukhoi Su-57’si gibi platformların her yeni blokta geliştiğini vurguluyor. Bugün ABD hâlâ avantajlı olsa da, bu farkın önümüzdeki on yılda kapanabileceği uyarısı yapılıyor.

Bu tablo, F-35’in filonun omurgası olmaya devam etse bile, tek başına uzun vadeli üstünlük sağlayamayacağı düşüncesini güçlendiriyor.

Latham’a göre F-47’nin hızla gerçekliğe dönüşmesi, yeni bir “boşluk” yaratmak için kritik. Sorun, yeni bir pahalı savunma programı başlatmak değil; gecikmenin kendisinin stratejik bir yükümlülük haline gelmesi. Çin ve Rusya beklemiyor.

Eleştirmenlerin maliyet itirazlarının kaçınılmaz olduğunu belirten Latham, asıl maliyetin ABD’nin onlarca yıldır sahip olduğu hava üstünlüğünü kaybetmesi olacağını savunuyor. Bunun bedeli yalnızca bir hava muharebesi değil; caydırıcılığın ve güvenilirliğin aşınması anlamına geliyor.

F-47’yi farklı kılan temel unsurun gizlilikten çok modülerlik ve uyarlanabilirlik olduğu vurgulanıyor. Açık mimari sayesinde sensörler, yazılımlar ve yapay zekâ çekirdekleri hızla değiştirilebilecek. Bu da birkaç yılda bir evrilen savaş alanında hayati bir avantaj sunacak.

Latham’a göre F-47 yalnızca teknik bir proje değil, stratejik bir mesaj. Müttefiklere ABD’nin geçmişle yetinmediğini, rakiplere ise teknolojik üstünlüğün Amerikan savaş anlayışının temel unsuru olmaya devam ettiğini gösteriyor.

Caydırıcılığın artık yalnızca nükleer silahlara dayanmadığını vurgulayan analiz, F-47’nin konvansiyonel alanda “ilk günden kaybedilmiş” senaryolar yaratma potansiyeline dikkat çekiyor.

ABD Hava Kuvvetleri önünde iki seçenek var: F-35’e daha fazla yatırım yaparak onun her zaman önde kalacağını ummak ya da tehditlerin hızla değiştiğini kabul ederek altıncı nesle geçişi hızlandırmak.

Latham’ın vardığı sonuç net: F-35 hâlâ gerekli ve önümüzdeki yıllarda kritik rol oynayacak.

Ancak geçici bir çözümü kalıcı sanmak, stratejik bir kumar olur. F-47 geleceğin uçağıdır ve artık buna göre hareket etme zamanı gelmiştir. Haber Kaynağı: National Security Journal