Savunma analisti Christian D. Orr, Rusya’nın altıncı nesil stratejik hayalet bombardıman uçağı projesi PAK DA’nın, kâğıt üzerindeki iddialı hedeflerine rağmen fiiliyatta B-21 Raider ve Çin’in H-20 programlarının çok gerisinde kaldığını savunuyor.

Savunma analisti Christian D. Orr, Rusya’nın altıncı nesil stratejik hayalet bombardıman uçağı projesi PAK DA’nın, kâğıt üzerindeki iddialı hedeflerine rağmen fiiliyatta B-21 Raider ve Çin’in H-20 programlarının çok gerisinde kaldığını savunuyor.

Günümüzde operasyonel 5. nesil hayalet savaş uçaklarına sahip yalnızca üç ülke bulunuyor: ABD, Çin ve Rusya. Bu tablo, aynı üçlünün 6. nesil savaş uçakları ve stratejik bombardıman uçakları alanında da rekabete girmesini kaçınılmaz kılıyor.

Bu yarışta: ABD, B-21 Raider ile somut bir avantaj yakaladı; uçak 10 Kasım 2023’te ilk uçuşunu gerçekleştirdi. Çin, halen gizlilik perdesi arkasında H-20 üzerinde çalışıyor. Rusya’nın cevabı olması beklenen PAK DA ise, Orr’a göre “adı var, kendisi yok” noktasında.

Rusların “Poslannik” (Elçi) adını verdiği, NATO kodlamasıyla “Flatback” olarak bilinen PAK DA; Sovyet mirası Tu-95 Bear ve Tu-160 Blackjack bombardıman uçaklarının 6. nesil halefi olarak tasarlandı. Proje, Tupolev tarafından, günümüzde bağlı bulunduğu United Aircraft Corporation (UAC) çatısı altında yürütülüyor. 2009: Rusya Savunma Bakanlığı, Tupolev’e 3 yıllık Ar-Ge sözleşmesi verdi. 2014 civarı: Kazan Uçak Üretim Birliği’nde (KAPO) prototip üretimine başlandığı iddia edildi. Bugüne kadar: Tam ölçekli bir maket ve bazı rüzgâr tüneli modelleri dışında somut bir uçak ortada yok.

PAK DA’nın, B-2 ve B-21 gibi uçan kanat formunda, dikey kuyruksuz bir yapı taşıması planlanıyor. Hedeflenen temel özellikler şunlar: Düşük radar kesit alanı, Uzun menzilli konvansiyonel ve nükleer taarruz, Ağ merkezli harp kabiliyeti, Tahmini teknik veriler (resmî olarak doğrulanmış değil): Kanat açıklığı: 52 m’den fazla, Motor: 2 × NK-32-02 türevi, Azami hız: Mach 1 altı, Menzil: 15.000 km üzeri, Faydalı yük: Dahili bölmede ~30 ton.

Orr’a göre sorun tasarımda değil, uygulamada: İlk uçuş için 2019 hedeflenmişti ancak gerçekleşmedi. Güncel tahminler 2025–2026 diyor ama aşırı iyimser bulunuyor. Seri üretim için telaffuz edilen 2030–2032 aralığı ise neredeyse teorik. Ukrayna savaşı sonrası Batı yaptırımları, PAK DA’nın bel kemiğini oluşturan alanları doğrudan vuruyor: Mikroçip ve ileri elektronik erişimi, Hassas üretim tezgâhları, Uzun soluklu savunma finansmanı.

Orr’un aktardığı görüşe göre, emekli bir ABD havacılık uzmanı durumu net biçimde özetliyor: “Rusya PAK DA’yı istiyor ama bunu nasıl finanse edeceğini ve gerekli teknolojiyi nereden bulacağını bilmiyor.” ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya’ya yönelik ikincil yaptırım ve 0 gümrük vergisi tehditleri ile Senatör Lindsey Graham’ın BRICS ortaklarına yönelik uyarıları, PAK DA gibi yüksek maliyetli, uzun vadeli projelerin finansmanını daha da zora sokabilecek gelişmeler olarak öne çıkıyor.

Christian D. Orr’un vardığı sonuç net: B-21 Raider uçuyor. H-20 sessiz ama ilerliyor. PAK DA ise hâlâ çizim, maket ve vaat aşamasında.

Bu tablo değişmedikçe, PAK DA’nın B-21’e meydan okuyan bir stratejik bombardıman uçağı olmaktan ziyade, Rus askeri havacılığının gerçekleşmeyen büyük projeleri arasındaki yerini alması daha olası görünüyor. Haber Kaynağı: National Security Journal