Libya Genelkurmay Başkanı Mohammed Ali Al-Haddad'ın da aralarında bulunduğu 5 kişiyi taşıyan Falcon 50 tipi iş jetin düşmesi sonrası konuya ilişkin soru işaretleri sürerken, uzman isim uçak kazasının perde arkasındaki sabotaj iddiaları ve olası diplomatik yansımaları ile ilgili önemli açıklamalar yaptı!

Libya Genelkurmay Başkanı Mohammed Ali Al-Haddad'ın da aralarında bulunduğu 5 kişiyi taşıyan Falcon 50 tipi iş jetin düşmesi sonrası konuya ilişkin soru işaretleri sürerken, uzman isim uçak kazasının perde arkasındaki sabotaj iddiaları ve olası diplomatik yansımaları ile ilgili önemli açıklamalar yaptı!

Libya Genelkurmay Başkanı'nı taşıyan uçağın Ankara'dan kalktıktan sonra düşmesine ilişkin soru işaretleri sürerken, kazanın teknik detayları, kamuoyunda gündeme gelen sabotaj iddiaları, olası diplomatik yansımaları ve sebebi ile ilgili olarak uzman isim değerlendirildi.

Ankara'dan kalktıktan kısa bir süre sonra düşen ve Libya Genelkurmay Başkanı dahil 8 kişinin yaşamını yitirdiği uçak kazası, hem Türkiye'de hem de uluslararası kamuoyunda geniş yankı uyandırdı.

Kanal 6 Haber'den Talha Eker, yaşanan uçak kazasını teknik, askeri, stratejik ve diplomatik boyutlarıyla ele almak üzere Savunma Sanayii Araştırmacısı ve SavunmaSanayiST Genel Yayın Yönetmeni Anıl Şahin ile konuştu. Anıl Şahin, yaşanan kazanın perde arkasını, teknik boyutlarını ve olası senaryolarını değerlendirdi.

SORU: Kara kutu verileri kazanın aydınlanmasında hangi soruların cevabını bize verecek? CEVAP: Bu tip uçaklarda aslında iki tip kara kutu olur. Bu uçağın enkazından da iki kara kutu da şu anda bulundu. Bir tanesi kokpitte pilotların kendi arasındaki konuşmalarını kayıt altına alır. Diğer tarafta uçağın irtifa, hız verileri gibi anlık verilerini kayıt altına alır. Zaten bu iki veriyi içerisinde tutan kara kutular da ele geçirildiği için olayın sonuçlarının tamamen aydınlatılmasına vesile olacaktır.

SORU: Kazanın Türk askerinin Libya'daki görev süresinin uzatılmasının arkasından yaşanması ve İsrail'in Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi üçlü toplantısının ardından meydana gelmesi, kamuoyunda sabotaj iddialarını gündeme getirmişti. Sizin bu konu hakkındaki görüşlerinizi alabilir miyiz? CEVAP: Mecliste tezkerenin uzatılması kararını aldıktan sonra Libya Genelkurmay Başkanı Türkiye'nin davetlisi olarak Ankara'ya geldi. Dolayısıyla kazanın da tabii ki bunun üzerine gerçekleşmesi normal bir durum. Çünkü günün sonunda o heyet zaten Libya tezkeresinin uzatılması vesilesiyle Türkiye'ye davet edilmişti.

Tabii bu tip içerisinde bir generalin bulunduğu uçak düşmüşse hep sabotaj iddiaları gündeme gelir. Uçağın bir elektrik arızası yaşadığı, onun akabinde emergency denilen acil durum çağrısı yaptığını biliyoruz. Ama tabii kara kutular çözümlendikten sonra asıl düşüş sebebi belli olacaktır. Akabinde bir sabotaj iddiası veya ihtimali var mı, onun üzerine çalışmalar gerçekleştirilecektir. Ama Libya özellikle Ulusal Mutabakat Hükümeti tarafında Genelkurmay Başkanlığı çok da aşırı önemli bir mevki makam değil, oradaki işler açısından. Dolayısıyla ben bunun da Libya'nın savunma kabiliyetini çok etkilemeyeceğini düşünüyorum. Tabii ki önemli, ciddi bir kayıp. Beş askerin kaybı elbette üzücü, elbette belli sonuçları olacaktır. Ancak Libya'daki savunma bürokrasisini çok da derinden etkileyeceğini düşünmüyorum.

SORU: Teknik aksaklıktan dolayı uçağın düştüğü sonucuna varıldı. Bu tip özel jetlerin bakım ve denetim süreçleri nasıl işliyor? CEVAP: Normalde bakım faaliyetleri çok katıdır, çok katı kurallarla denetlenir. Bu uçağın yanlış hatırlamıyorsam Malta tescilli olduğunu biliyoruz. Malta çok küçük bir ülke ama çok fazla "jet kayıtlı" işlere ev sahipliği yapıyor. Aslında biraz da sivil havacılıkta özel yolcu taşımacılığı işlerini ucuza yapmak istiyorsanız uçağınızı Malta tescilli yapıyorsunuz.

Bu kapsamdan dolayı Malta'nın sivil havacılık otoriteleri de bu 500-600 adetlik kayıtlı jetin ihtiyaçlarını denetleyebilecek kabiliyete sahip olmadığı için, uçakların bakımının yapılması da denetiminin yapılması da uçağın işleticisi firmayla kalıyor.

Bu kapsamda uçakta eğer bakım konusundaki bir aksaklıktan dolayı bu kaza meydana geldiyse çok şaşırtıcı olmaz.

SORU: Bundan sonraki süreçte bizi neler bekliyor? İki ülke arasında herhangi bir diplomatik kriz söz konusu olabilir mi?

CEVAP: Olmaz. Çünkü uçak günün sonunda Ulusal Mutabakat Hükümeti tarafından kiraya alınmış bir uçak.

Türkiye'nin bu kapsamda, uçağın idamesi anlamında üstüne düşen bir vazife bulunmuyor. Ama belki bundan sonraki süreçte Ulusal Mutabakat Hükümeti'nin talebi olursa, Libya tarafından Türkiye'ye gelecek heyetlerin ulaşımına Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait özel uçaklar Milli Savunma Bakanlığı tarafından değerlendirmeye alınabilir. Türkiye, Libya'ya heyetlerin gidiş-dönüşü anlamında belki bir yardım sağlayabilir.