Adalet sisteminde köklü değişiklikler öngören ve TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilen 11. Yargı Paketi, ceza infaz sürelerinden yeni suç tanımlarına kadar geniş bir yelpazede düzenlemeler içeriyor. Kamuoyunda en çok merak edilen konu ise, 31 Temmuz 2023 öncesinde işlenen suçları kapsayan ve yaklaşık 55 bin mahkûmu doğrudan ilgilendiren "erken tahliye" imkânı. Düzenleme, pandemi dönemindeki infaz avantajlarından yararlanamayan ancak aynı tarih aralığında suç işlemiş olan hükümlüler arasındaki eşitsizliği gidermeyi hedefliyor.

Adalet sisteminde köklü değişiklikler öngören ve TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilen 11. Yargı Paketi, ceza infaz sürelerinden yeni suç tanımlarına kadar geniş bir yelpazede düzenlemeler içeriyor. Kamuoyunda en çok merak edilen konu ise, 31 Temmuz 2023 öncesinde işlenen suçları kapsayan ve yaklaşık 55 bin mahkûmu doğrudan ilgilendiren "erken tahliye" imkânı. Düzenleme, pandemi dönemindeki infaz avantajlarından yararlanamayan ancak aynı tarih aralığında suç işlemiş olan hükümlüler arasındaki eşitsizliği gidermeyi hedefliyor.

1- Düğün, nişan ve asker uğurlamalarında silahla ateş edenler nasıl cezalandırılacak? Meskun mahalde silahla ateş edenle verilecek ceza artırılacak. Bu suçun alt sınırı 6 aydan 1 yıla, üst sınırı da 3 yıldan 5 yıla yükseltilecek. Böylece meskun mahalde silahla ateş edenler 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılacak. Düğün, nişan, asker uğurlaması gibi yerlerde silahla ateş edilmesi cezada artırım nedeni olacak, bu durumda verilecek ceza yarı oranında artırılacak. Kamuoyunda "kurusıkı" olarak bilinen ses ve gaz fişeği atabilen silahla ateş edenlere, 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilecek.

2- Çocukları suçta kullananlar için hangi düzenlemeye gidilecek? Örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlarda çocukların araç olarak kullanılması halinde, örgüt yöneticilerine ilgili hükme göre verilecek ceza yarısından bir katına kadar artırılacak.

3- Trafik magandalarına ceza verilecek mi? Trafikte yol kesme artık müstakil suç sayılacak ve bu suçu işleyenler hapis cezası alacak. Hukuka aykırı bir davranışla kara ulaşım aracının hareket etmesini engelleyen veya bu aracı hareket halindeyken durduran kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar, bu aracı gitmekte olduğu yerden başka yere götüren kişi de 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılacak.

4- Dolandırıcılıkla mücadelede yeni uygulamalar olacak mı? Nitelikli hırsızlık, nitelikli dolandırıcılıkla banka veya kredi kartlarının kötüye kullanılmasına ilişkin suçların işlendiği hususunda makul şüphe bulunması halinde suçta kullanılan her türlü hesap 48 saate kadar askıya alınacak. Askıya alınan hesaptaki paralara el konulabilecek. El konulan suça konu menfaat, suçtan zarar gören mağdura ait olduğunun anlaşılması halinde soruşturma veya kovuşturma evresinde sahibine iade edilecek.

5- Sahte cep telefonu hattı kullanımının nasıl önüne geçilecek? Sahte hat kullanımının engellenmesi amacıyla yeni uygulamalar gündeme gelecek. Resmi kimlik belgesi hükmünde olsa bile elektronik kimlik doğrulama kabiliyetine sahip olmayan kimlik belgeleriyle abonelik kaydı yapılamayacak. Abonelik kaydı ancak çipli kimlik kartlarıyla gerçekleştirilebilecek. Abonelik kaydı için kişinin kimliği, kimlik belgesi ve yüz veya parmak izi özetine ilişkin biyometrik veriler ya da kimliği doğrulayıcı şifre vasıtasıyla teyit edilecek.

6- "Kovid-19" düzenlemesi için hangi kanunda değişikliğe gidilecek, uygulama nasıl olacak? Kamuoyunda "Kovid-19" düzenlemesi olarak bilinen, kapalı cezaevindeki hükümlülerin açık cezaevine, açık cezaevindekilerin de denetimli serbestliğe 3 yıl daha erken ayrılmalarına ilişkin düzenlemenin kapsamı ve suç tarihi aralığında değişiklik yapılacak. Bu konuda Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun'un geçici 10. maddesinde düzenlemeye gidilecek. Suç tarihi için kapsam genişletilecek, ancak düzenlemeden yararlandırılan suç kapsamı daraltılacak.

7- Erken tahliye düzenlemesi hangi suçlarda uygulanmayacak? Terör ve örgütlü suçlar, alt soy ve üst soya, kardeşe, eşe, boşanılan eşe, kadına, çocuklara, beden veya ruh bakımından kendisini savunmayacak kişiye yönelik kasten öldürme, cinsel saldırı ile çocuğun cinsel istismarı suçları ile deprem nedeniyle bina veya diğer yapıların yıkılması, çökmesi ya da hasar alması sonucu meydana gelen öldürme suçları kapsam dışında tutulacak.

8- Değişikliğe gidilen "Kovid-19" düzenlemesi hangi tarihlerde işlenen suçları kapsayacak? Daha önceki düzenleme 31 Temmuz 2023 itibarıyla suç işleyen hükümlüleri kapsıyordu. Yeni düzenlemeyle 31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenen suçlar bakımından cezaevinde bulunan hükümlüler de kapsama alınacak.

9- Kapalı cezaevinden açık cezaevine, açık cezaevinden denetimli serbestliğe ayrılma nasıl olacak? Belirlenen kapsamdaki suçlardan kapalı ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerden, toplam hapis cezası 10 yıldan az ise 1 ayını, 10 yıl ve daha fazla ise 3 ayını bu kurumlarda geçirip ilgili mevzuat uyarınca açık ceza infaz kurumlarına ayrılmasına 3 yıl veya daha az süre kalanlar, bu şartların oluştuğu tarih itibarıyla açık ceza infaz kurumlarına ayrılabilecek. Bu hükümlüler ile 31 Temmuz 2023 tarihi ve öncesinde işlenmiş suçlar nedeniyle açık ceza infaz kurumunda bulunan hükümlüler, talepleri halinde en az 3 ay açık ceza infaz kurumunda kalmış olmak şartıyla ilgili mevzuat uyarınca cezaların denetimli serbestlik tedbiri altında infazı uygulamasından 3 yıl erken yararlandırılacak.

10- Cezaevlerinden tahliyeler ne zaman başlayacak? Kanun, bugün Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Cezaevlerinden tahliyeler bugün itibarıyla başlayacak.