Türkiye'den onlar Hürjet eğitim uçağı almaya hazırlanan ve Gazze'deki vahşet nedeniyle İsrail ile ilişkileri kesen İspanya, Tel Aviv ambargosuna kısmi muafiyet getirdi.

Türkiye'den onlar Hürjet eğitim uçağı almaya hazırlanan ve Gazze'deki vahşet nedeniyle İsrail ile ilişkileri kesen İspanya, Tel Aviv ambargosuna kısmi muafiyet getirdi.

İspanya Hükümeti, Eylül ayında onaylanan İsrail’e yönelik silah ambargosuna istisna tanıyarak Airbus’ın 4 büyük havacılık projesi için özel izin verdi. Infodefensa tarafından yapılan habere göre söz konusu istisna; A400M ve C295 askeri nakliye uçakları, A330 MRTT havada yakıt ikmal uçağı ile Sirtap insansız hava aracı programlarını kapsıyor.

Defence Turk'ten Yusuf Emir Işık'ın haberine göre, İspanya Bakanlar Kurulu tarafından bu hafta kabul edilen kararın, “Savunma ve Çift Kullanımlı Malzemelerin Dış Ticaretini Düzenleyen Kurulun” olumlu görüşü doğrultusunda, istisnai nitelikte alındığı belirtildi. Hükümet açıklamasında, izin verilen projelerin “yüksek sanayi ve ihracat potansiyeline” sahip olduğu vurgulandı.

Bu projelerin Avrupa havacılık ve savunma sanayii açısından stratejik bir şirket olan Airbus liderliğinde yürütüldüğüne dikkat çekildi. Açıklamada söz konusu programların sektörde önemli bir “çarpan etkisi” yarattığı, üretim hatlarının ekonomik sürdürülebilirliği açısından vazgeçilmez olduğu ve İspanya’da binlerce nitelikli istihdamın korunmasına katkı sağladığı ifade edildi.

Hükümet ayrıca, ambargoya ilişkin kanun hükmünde kararnamenin uygulanmasına paralel olarak, etkilenen şirketlerin İspanya Savunma Bakanlığı öncülüğünde İsrail teknolojisinden ayrışmayı hedefleyen bir planı hayata geçirdiğini kaydetti. Ancak bahsi geçen projeler özelinde, “bazı kritik teknolojik bileşenlerin kısa vadede güvenilir biçimde ikame edilebilecek alternatiflerinin bulunmadığı” da belirtildi.

Ayrıca İsrail ile bu ticaretin sürdürülememesinin söz konusu projelerin İspanya’daki devamlılığını ciddi biçimde riske attığı, bunun da sanayi, ekonomi, istihdam ve teknoloji alanlarında ülkenin stratejik özerkliğini ve genel ulusal çıkarlarını olumsuz etkileyecek ölçekte sonuçlar doğurabileceği vurgulandı.

Bu karar, Airbus’ın Sevilla’daki (C295 ve A400M) ve Getafe’deki (Sirtap ve MRTT) tesislerinden yürütülen büyük savunma programlarında, nihai kullanıcılara yapılacak teslimatlarda aksamaların önlenmesi amacıyla İspanyol hükümetinden istisna maddesinin uygulanmasını talep etmesinin ardından alındı.

Habere göre fiiliyatta İsrail’e yönelik ambargo, Airbus Defence and Space gibi entegratör firmalar için ciddi zorluklar yaratıyor. Sevilla’daki A400M ve C295 nihai montaj hatları gibi tesislerde yalnızca uçak montajı yapılmıyor; aynı zamanda dünyanın farklı ülkelerindeki müşterilerin talep ettiği çeşitli sistem ve ekipmanlar da bu uçaklara entegre ediliyor. Uçaklar, operasyonel kullanıma neredeyse tamamen hazır hâlde teslim ediliyor.

Ancak nihai kullanıcılar sıklıkla radarlar veya elektronik harp sistemleri gibi İsrail menşeli teknolojileri tercih ediyor. Sorun da bu noktada ortaya çıkıyor. Kanun hükmünde kararname ile kabul edilen ambargo, İsrailli firmalara ait çözümler için her türlü ithalat lisansını yasaklıyor. Sistemler başka ülkelerin uçaklarına entegre edilse dahi, İspanya’ya girişlerinde Airbus’ın bir dizi idari süreci tamamlaması ve savunma ile çift kullanımlı malzeme ihracat-ithalatını düzenleyen Ticaret Bakanlığından nihai onay alması gerekiyor.