İstanbul'un her bir köşesinden bugüne ulaşan tarihe mal olmuş eserlerin bir de tılsımlı ve bugün pek bilinmeyen yanları var. İşte onlardan biri de Evliya Çelebi'nin Ayasofya'da verdiği müthiş unutkanlığa şifa olacak sır...

İstanbul'un her bir köşesinden bugüne ulaşan tarihe mal olmuş eserlerin bir de tılsımlı ve bugün pek bilinmeyen yanları var. İşte onlardan biri de Evliya Çelebi'nin Ayasofya'da verdiği müthiş unutkanlığa şifa olacak sır...

İstanbul’un semtlerinin isimlerinde pek çok anlam gizli. Tabii her ne kadar kesin ve net bilgiler elimizde olmasa da semtlerin isimlerine dair pek çok rivayetle karşılaşıyoruz.

Tabi ki burada önceliği her zaman tarihi yarım ada ve yarım adada olduğu söylenene gizli geçitler, tüneller, sarnıçlar, kesik baş hikayeleri, Topkapı Sarayı'nın altındaki mumyalanmış cesetler alıyor...

İlk olarak İstanbul'un ulu Cami sayılan Ayasofya'dan başlayalım. Bizanslıların ve Türklerin en büyük mabedi olmuş Ayasofya hakkında inşa yıllarından başlayarak birçok efsaneler söylenmiştir. Akşemseddin’in ilk tefsir dersini verdiği pencere, soğuk pencere ismiyle anılmaktadır. Bu pencereden esen serin rüzgarın ilahiyet tahsil edecek talebeye zihin açıklığı verdiği inancı beslenirdi.

Caminin 361 kapısı vardır. Ama yüzü büyük kapıdır ve cümlesi tılsımlıdır. Defalarca saysak bir kapı daha meydana çıkar, ona dahi nişan koysak görmediğimiz bir kapı zahir olur ‘(görünür) tuhaf hikmettir. Orta cümle kapısı üzerinde sarı piniç tabuta benzer bir uzun sanduka vardır. İçinde Kraliçe Sofya’nın naaşı mumya olarak defnolunmuştur.

Evliya Çelebi unutkanlık hastalığına tutunanların Ayasofya kubbesi ortasındaki altın top altında yedi kere sabah namazı kılıp dua etmeleri ve her vakitte yedişer siyah üzüm yemeleriyle dertlerinin iyileşeceğini yazmaktadır.

Ayasofya’nın geride cümle kapılarının batı tarafı nihayetindeki direklerden biri Terler Direk ismiyle anılmaktadır. Bu rutubetli sütun önünden asırlarca, binlerce insan geçmiş ve türlü dertlere şifa ümidiyle uzattıkları parmaklarıyla sütunda derin bir çukurr bırakmışlardır.

Ayasofya’nın vaftizhane bölümünde bulunan gizli bir odasında Sultan I. Mustafa ve Sultan İbrahim’in yan yana mezarları bulunmaktadır.

Ziyarete kapalı olan bu mekânda bir dönem yapılan özel bir incelemede iki kez tahta çıkan I. Mustafa’nın kafatasının kayıp olduğu anlaşıldı.

Yeraltından dehlizlerle de ulaşılabilen bu odanın, hırsızların hedefi olduğu düşünüldü ve bir daha açılmamak üzere kapatıldı.

Topkapı Sarayı inşa edilmeden önce sarayın yerinde bulunan akropol zamanlarından kalma bir yeraltı bölmesi vardır.

İnşa edilen Topkapı Sarayı’nın mutfaklarının altına denk gelen bu bölmeye buzhane deniyor ve içinde mumyalar bulunuyor. Bu bölmede kaçak ve suçluların saklandığına da inanılıyor.

Topkapı Sarayı’nın mutfaklarının altında bulunan bu bölme halen gizli ve kapalı durumda. Bölmenin içindeki mumyalar da dokunulmadan muhafaza ediliyor. Mutfakların altındaki bu bölme, günümüze kadar dokunulmadan muhafaza edilmiş nadir yerlerden.

Birkaç yıl önce Süleymaniye Camii’sinin yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı anlaşılmış. Eğer çözüm bulunamazsa koca cami kısa bir zaman içinde yıkılacakmış. Caminin tüm taşıyıcı yükü kemerlerindeymiş.

Bu kemerlerin ortalarında bulunan kilit taşları zamanla aşınmış. Ama elde yazılı bir proje olmadığı için nasıl değiştirileceği bilinmiyormuş.

Hemen Türkiye’nin en yetkin mühendis ve mimarlarından oluşan bir heyet oluşturulmuş. Ortaya bir sürü fikir atılmış.

Her kafadan bir ses çıkmış ama sonuç alınamamış. Tartışmalar sürerken caminin içinde büyük bir karmaşa sürüyormuş.

Ülkenin çeşitli bilim kuruluşlarından bir sürü mimar mühendis kemerleri inceliyormuş. Bu adamlardan biri ortalarda dolanırken kazara gizli bir bölme bulmuş.

Bölmede üzerinde eski yazı olan bir not varmış. Uzmanlara inceletilen kağıdın orijinal olduğu belgelenmiş.

Bu kağıt parçası bizzat Mimar Sinan’ın imzasını taşıyan bir mektupmuş. Mektupta yazılanlar tercüme ettirilince ortaya şöyle bir metin çıkmış. “Bu notu bulduğunuza göre kemerlerden birinin kilit taşı aşındı ve nasıl değiştirileceğini bilmiyorsunuz.” Koca Sinan kademe kademe kilit taşının nasıl değiştirileceğini anlatıyormuş.

Heyet Sinan’ın söylediklerini aynen yapmış. Süleymaniye camisi böylelikle kurtarılmış. Bu mektup şu an Topkapı Sarayı’nda saklanıyormuş.

Görseller Airpano'dan alınmıştır.