Afet ve Acil Durum (AFAD) Van İl Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışma sonucu yüzlerce çığ yatağının tespit edildiği şehirde, önceden belirlenen riskli noktalarda biriken karın Alpler'de yaygın olarak kullanılan mobil kontrollü patlatma sistemiyle düşürülmesi hedefleniyor.

Afet ve Acil Durum (AFAD) Van İl Müdürlüğü tarafından yürütülen çalışma sonucu yüzlerce çığ yatağının tespit edildiği şehirde, önceden belirlenen riskli noktalarda biriken karın Alpler'de yaygın olarak kullanılan mobil kontrollü patlatma sistemiyle düşürülmesi hedefleniyor.

Şehirde 4-5 Şubat 2020'de 42 kişinin yaşamını yitirdiği çığ felaketinin ardından AFAD İl Müdürlüğünün, olaylara daha kısa sürede ve profesyonelce müdahale edilmesi amacıyla başlattığı çalışmalar sürüyor. Bu kapsamda, özellikle çığ riskinin yüksek olduğu Bahçesaray, Çatak, Başkale ve Gürpınar ilçelerinde görevli 200 güvenlik korucusu, Özel Harekat, Çevik Kuvvet ve Polis Arama Kurtarma (PAK) birimlerinde görevli 80 polise ve sınır birliklerinde görevli askerlerden oluşan 3 bin personele teorik ve pratik çığ eğitimi verildi. Ekipler, görev bölgelerinde çığ düşmesi durumunda olay yerine en kısa sürede ulaşarak insanların hayatını kurtarmak için çalışma yürütecek.

Afet Risk Azaltma Sistemi ile Türkiye Afet Risk Azaltma Planı kapsamında yürütülen çalışmada ise jeoloji ve harita mühendislerinin yer aldığı ekip, tüm teknolojik imkanları kullanarak 5 ilçede 4 bin çığ patikası tespit etti. AFAD İl Müdürlüğü de sık kullanılan kara yollarındaki çığ yataklarında biriken karın mobil kontrollü patlatma sistemi yöntemiyle indirilerek tehlike oluşturmaması için proje hazırladı.

Avrupa Birliğine sunulan projenin kabul edilmesiyle hibe edilecek 390 kilogram ağırlığındaki cihazın monte edileceği helikopterle dağlardaki çığ yataklarında biriken karın kontrollü olarak düşürülmesi sağlanacak.

AFAD Risk Belirleme ve Önlem Daire Başkanı Gökhan Yılmaz, AA muhabirine, çığla mücadelede kriz yönetiminden risk yönetimine geçildiğini söyledi.

Çığlara neden olabilecek unsurların önceden tespit edilmesi ve ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmaların daha etkin yürütüldüğünü anlatan Yılmaz, "Anadolu'nun pek çok ilinde kar yağışları başladı. Mevsimsel değişimlere bağlı olarak vatandaşları çevresindeki risklerin farkına varacak şekilde bilgilendirmek çok önemli. AFAD olarak sadece çığ değil Türkiye'de yaşanması muhtemel tüm risklere arşı vatandaşlarımızı bilgilendirmeye çalışıyoruz." dedi.

Van'da çığla karşılaşma ihtimali olan köy, mezra ve diğer yerleşim yerlerinde yaşayan vatandaşlara yönelik eğitimlerin verildiğini anlatan Yılmaz,"Çığ riski bulunan bölgelerde öncesinde çığı önlemeye yönelik çalışmalar yürütüyoruz. Bunları çığ önlem yapıları, kar perdesi, kar örtüsü, yönlendirici ve kar kırıcı yapılar olarak tarif ediyoruz. Bir de birikmiş karı bir takım suni patlatma yöntemleriyle yani doğal sürecin dışında bir akışa geçirerek kontrollü bir şekilde düşürerek riski ortadan kaldırma yöntemi var. Buna yönelik il müdürlüğümüzün Avrupa Birliği'ne bir proje başvurusu var. Bu yöntem, Türkiye'de şimdiye kadar basit bir şekilde uygulanıyordu. Daha profesyonel ve daha teknolojik imkanları geliştirilmiş bir şekilde yapmayı öngörüyoruz." diye konuştu.

AFAD İl Müdürü Ali İhsan Körpeş de çığ konusunda farkındalık düzeyinin artırılması için bir çok çalışma yürüttüklerini ifade etti. Çığların önlenmesi noktasında yeni yöntem ve tekniklerin hayata geçilmesi için projeler ürettiklerini anlatan Körpeş, "Afet yaşanmadan önce önlemlerin alınmasına yönelik teknikler geliştiriyoruz. Son iki yıldır özellikle çığla mücadeleye çok önem verdik. Bu çerçevede yerinde etkin ve hızlı müdahale yapmak amacıyla her ilçede 50 kişiden oluşan 200 güvenlik korucumuzdan ekipler oluşturduk. Onlara çığla mücadele malzemeleri verdik. Onlar olası çığda yerinde hızlı ve etkin müdahale edecekler. AFAD gönüllülerine, sivil toplum kuruluşu üyelerine, vatandaşlarımıza çığda doğru davranış şekilleriyle ilgili farkındalık eğitimi verdik." diye konuştu.

Çığlarla erken ve etkin mücadele kapsamında proje hazırlayarak Avrupa Birliği'ne sunduklarını anlatan Körpeş, "Özellikle önleme çalışması yapılamayan kırsalda çok yüksek kesimlerde ve kara yollarına çok yakın bölgelerle ilgili yurt dışında Daisybell (mobil kontrollü patlatma sistemi) olarak bilenen ve özellikle İtalya, Fransa, İsveç ve İsviçre gibi ülkelerde kullanılan bir önleme istemi var. En çok da Alp Dağları'nda kullanılan bir yöntem. Yukarıda biriken karın kontrollü patlatılmasıyla aşağı doğru düşürülmesi yönetimidir. Bununla alakalı fizibilite yaptık ve bir proje geliştirdik. Bu sistem helikoptere entegre ediliyor. Propan tüpleriyle çalışıyor. Her hareket ettiğinde 30 defa patlatma kabiliyetine sahip. 390 kilogram ağırlığında ve üzerinde yüzey sensörleri var. 3 ila 5 metre mesafede patlama yapınca kar tutan bölgenin kontrollü bir şekilde aşağı inmesini sağlıyor. Proje değerlendiriliyor ve mart sonu gibi neticelenecek. 1,5 milyon avro hibe destekli. İki cihaz alacağız. Birini bizim bölgede kullanacağız. Diğerini de ihtiyaca göre Ankara'da bulunduracağız." dedi.

AFAD Risk Azaltma Planları Daire Başkanı Aslan Mehmet Coşkun da "Van'da çığ riskine karşı eylemler belirlendi. Çığ bölgelerinin haritalanması ve değerlendirilmesi aşamaları tamamlandı. Bununla beraber önlem projeleri geliştiriyoruz. Özellikle çığ riski görülen yerlerde somut alınması gereken önlemler geliştiriliyor. Bu projelerde yavaş yavaş hayata geçiriliyor." diye konuştu.