Cezayir makamları, yağışların azalması ve son yıllarda gündemde olan kuraklığın bir kez daha kapıyı çalması nedeniyle, ülkedeki tarım alanlarını kurtarmak ve yağmur sularına alternatif olarak deniz suyunu arıtmak başta olmak üzere çeşitli önlemler almak için zamanla yarışıyor.

Ülkede 19 kentte su kıtlığı yaşanmaya başlarken uzmanlar bu yıl tahıl ve yem rekoltesinin düşeceğini tahmin ediyor.

Cezayir makamları, yağışların azalması ve son yıllarda gündemde olan kuraklığın bir kez daha kapıyı çalması nedeniyle, ülkedeki tarım alanlarını kurtarmak ve yağmur sularına alternatif olarak deniz suyunu arıtmak başta olmak üzere çeşitli önlemler almak için zamanla yarışıyor.

Cezayir, kışın başında kuzey bölgelerde büyük miktarda yağmur ve kar yağışı ile umut verici bir dönem yaşasa da mart ayının başından bu yana barajları, yer altı sularını ve benzer şekilde tarım mahsullerinin su rezervlerini etkileyecek şekilde yağışların ciddi oranda azaldığı günlerden geçiyor. Yetkililere göre, ülkenin batı ve orta kesimleri kuraklıktan en çok etkilenen bölgeler olurken kuzey kesimleri kısmen daha iyi durumda.

Bu yılki durum, ülkenin 3 yıldır yaşadığı, baraj, yer altı suları ve hatta pınarlardaki su seviyelerinde düşüşe neden olan kuraklık olgusunun devamı olarak değerlendiriliyor. Cezayir, tarım sektörü için özellikle de ülkenin kuzey bölgelerindeki tahıl ekimi için büyük ölçüde yağmur suyuna güveniyor. Yetkililer, içinde bulunulan sezonda ülkedeki kuraklığın boyutuna ilişkin bir açıklama yapmasa da çiftçi örgütleri ve yerel medya hemen her gün son dönemdeki yağış eksikliğinden en önemli mahsullerin, özellikle tahılların ciddi ölçüde etkilendiğini gündeme getiriyor.

Bahar yağışlarının gecikmesi nedeniyle hafa sonu ülkede 19 bin camide yağmur duası yapıldı. Cezayir Vakıflar ve Din İşleri Bakanlığının çağrısıyla camilerde kılınan namazın ardından yağmur yağması için dualar edildi. Ülke halkı, bakanlığın çağrısıyla geçen yıl da kış ve sonbahar aylarında yağmur duasına çıkmıştı.

Cezayir Sulama Bakanı Taha Derbal, dün akşam "En-Nehar" televizyonuna yaptığı açıklamada, ülkede kuraklık için çanların bir kez daha çalmaya başladığını belirterek, Cezayir'de mevcut durumda, kişi başına yıllık pay olarak 440 metreküp su düştüğünü söyledi. Derbal, ülkedeki 19 kentin su kıtlığı yaşadığını ve söz konusu kentlerden 10'unun bu durumdan ciddi olarak etkilendiğini halihazırda 7 kentte su kıtlığına çözüm arayışının hızlı şekilde sürdüğünü ifade etti.

Barajların içme suyu ihtiyacının sadece yüzde 22'sini karşıladığına dikkati çeken Derbal, su kuyularının bu ihtiyacın yüzde 60'ını, arıtma tesislerinin de yüzde 18'ini karşıladığını kaydetti. Temiz su ihtiyacının ülkenin 150 kilometre derinliğe kadar sahil şeridindeki denizden arıtma yoluyla giderilmeye çalışıldığını aktaran Derbal, yıllık içme suyu ihtiyacının 3,6 milyar metreküp, tüm ülkenin su ihtiyacının da 11,3 milyar metreküp olduğunu söyledi.

Derbal, Cezayir'in 2022'de 3,4 milyar metreküp su ürettiğini aktarırken tarım sektörünün bu yılki su ihtiyacının ise 7,4 milyar metreküpe ulaştığını belirtti. Geçen yıl boyunca ülke genelinde temiz su kuyularının açılması için 26 bin ruhsat verildiğini kaydeden Derbal, denizden su arıtma kapasitesinin yüzde 42'ye yükseltildiğini ve kısa bir süre içerisinde bunun yüzde 60'a çıkarılmasının hedeflendiğini ifade etti.

Derbal, sahil şeridi boyunca bulunan 25 arıtma tesisiyle 821 milyon metreküp suyun arıtıldığını, arıtılan atık su hacminin şu anda 500 milyon metreküp olduğunu ve eski dağıtım şebekelerinin ise suyun yüzde 30’unun zayi edilmesine yol açtığını aktardı. Cezayir hükümeti, 26 Nisan'daki Bakanlar Kurulu toplantısında, "su kıtlığı" olarak nitelendirdiği bu iklimsel durumla mücadele için bir dizi önlem paketi açıkladı. Bakanlar Kurulu toplantısı sonrası yapılan yazılı açıklamada, Tarım Bakanı Abdülhafiz Heni ile Sulama Bakanı Derbal'in, tarım alanları ve içme suyu kaynaklarında yaşanan su kıtlığı sorununa çözüm amacıyla ortak bir sunum yaptıkları belirtildi. Yüzde 70'e varan tasarruf sağlayan sulama sistemlerinin kullanılması ve su kuyularının açılması gibi çiftçilerin yararına acil önlemlerin alınmasına karar verildiği açıklandı.

Hükümetin ayrıca içme suyu temini için acil bir programın yanı sıra birkaç kentte su kıtlığının etkilerini ele almaya yönelik alınan önlemlere yer verilen açıklamada, kısa ve orta vadede su güvenliğini sağlamak için yürütülen projelerin gidişatının incelendiği vurgulandı. Cezayir Cumhurbaşkanı Abdülmecid Tebbun, 2023'ün başında kuraklıkla mücadele kapsamında hükümete, ülkenin 1200 kilometrelik sahil şeridi boyunca su arıtma tesislilerinin artırılması talimatı vermişti. Cumhurbaşkanı Tebbun ayrıca ulusal düzeyde yeni bir su ekonomisi politikasını yürürlüğe koymayı ve yer altı sularını korumayı amaçlayan bir acil durum planı oluşturmak için çeşitli sektörleri seferber etmişti. Cezayir, kıyı kentlerinde halka içme suyu sağlamak için kullanılan 25 deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine ek olarak 85 baraja sahip olsa da uzmanlara göre mevcut iklim durumu için tüm bu imkanlar yetersiz kalıyor.

Cezayir Büyük Riskler Kulübü Başkanı Abdülkerim Şalgum, AA muhabirine yaptığı açıklamada, ülke yüzölçümünün yüzde 90'ının çöl olduğunu, bunun da ülkeyi kuraklık, çölleşme ve su kıtlığı üçlüsüne karşı savunmasız hale getirdiğini söyledi. Şalgum, deniz suyunu arıtmanın maliyetinin çok yüksek olduğuna dikkati çekerek ister içme suyu ister tarım ve sanayi olsun kuraklığın etkisini azaltmak için çok düşük maliyetle uygulanabilecek alternatif çözümler bulunduğunu dile getirdi. Su arıtma tesislerinin sadece kıyı şeridi kentleri ile yakın çevre kentlerinin ihtiyacını karşıladığını, halbuki Cezayir’in çok büyük bir ülke olduğunu ve daha fazla su imkanlarına ihtiyaç duyduğunu belirten Şalgum, Cezayir'in güneyinde bir milyon yıllık tüketimi karşılayan kanıtlanmış yer altı su rezervlerinin bulunduğunu söyledi.

Şalgum, Cezayir'deki yer altı sularının, ülkenin kuzeyindeki vahalar bölgesi ile kıyı şeridi ve Tunus sınırından Fas'a uzanan Sahra Çölü arasındaki geniş düzlüklerde bulunduğuna işaret ederek şunları kaydetti: "Tuzlu olmayan ve doğrudan tüketime hazır, bir milyon yıllık tüketimi karşılamaya yetecek kadar büyük tatlı yer altı suyu rezervlerinin varlığını gösteren sağlam ve doğrulanmış araştırmalar var. Bunlardan yararlanmak için bir strateji belirlenmeli." Şalgum, ayrıca çamurla dolan devre dışı kalmış barajların yeniden hizmete alınması ve atık suların arındırılmasının da alternatif çözümler olabileceğini sözlerine ekledi. Tarım Uzmanı Ahmed Mulihha ise ülkenin geniş kesimlerini etkisi almaya başlayan kuraklık nedeniyle bu yıl tahminen tahıl ve yem ürünlerinde rekoltenin düşük olacağını belirtti. Mulihha, bu yılın şu ana kadar yağışsız geçtiğini ve beklenen yağışın gerçekleşmediğini kaydederek, bunun büyük ölçüde, sulama yöntemiyle değil, yağmurla beslenen tarım mahsullerini, özellikle de tahıl üretimini doğrudan etkileyeceğini söyledi. Cezayir'in kuraklık ve su kıtlığına karşı stratejik önlem olan denizden su arıtma tesislerinin yanı sıra tarımda kullanılmak üzere atık suların arıtılması ve yeni barajların inşa edilmesi noktasında harekete geçmesi gerektiğini vurgulayan Mulihha, ayrıca dünyanın en büyük su kaynaklarından biri sayılan Sahra Çölü’ndeki devasa yer altı su rezervlerini çıkarmanın önemine işaret etti. Mulihha, söz konusu bölgedeki yer altı sularının binlerce yıl yetebileceğine dikkati çekerek bu yer altı sularının sadece bir kısmının tarım ve hayvancılık için kullanılmasının bile ülke ihtiyacının karşılanması için yeterli olabileceğini kaydetti.