Ukrayna ile içinde bulunduğu savaşın ardından yaşadığı Batı izolasyonu nedeniyle Rusya'nın, Orta Doğu'ya yönelişi hızlandı. Uçuş trafiğinden teknoloji imalatına ve Kuzey-Güney ulaşım koridoruna kadar Türkiye, Rusya için vazgeçilmez ortak haline geldi. Nikita Smagin'in, stratejik fikirlere yer veren "Carnegie Endowment For International Peace" sitesinde yer alan "Rusya'da Orta Doğu'nun etkisi hızla artıyor" başlıklı yazısında şu ifadelere yer verildi: Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Rusya, Batı’nın (özellikle Avrupa’nın) hukuki ve bürokratik uygulamalarını aktif olarak kullanmaya başlamıştı. Ancak artık Avrupa yolu tamamen kapanmış gibi görünürken, Orta Doğu hızla alternatif bir rota olarak ortaya çıkıyor.

Ukrayna ile içinde bulunduğu savaşın ardından yaşadığı Batı izolasyonu nedeniyle Rusya'nın, Orta Doğu'ya yönelişi hızlandı. Uçuş trafiğinden teknoloji imalatına ve Kuzey-Güney ulaşım koridoruna kadar Türkiye, Rusya için vazgeçilmez ortak haline geldi. Nikita Smagin'in, stratejik fikirlere yer veren "Carnegie Endowment For International Peace" sitesinde yer alan "Rusya'da Orta Doğu'nun etkisi hızla artıyor" başlıklı yazısında şu ifadelere yer verildi: Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra Rusya, Batı’nın (özellikle Avrupa’nın) hukuki ve bürokratik uygulamalarını aktif olarak kullanmaya başlamıştı. Ancak artık Avrupa yolu tamamen kapanmış gibi görünürken, Orta Doğu hızla alternatif bir rota olarak ortaya çıkıyor.

Moskova’nın Batı’dan kopmasının ardından Orta Doğu, Rusya’nın siyaset ve ekonomisinde giderek etkin bir rol oynamaya başladı. Orta Doğu ülkeleriyle ticari patlama yaşanıyor, bunların üzerinden Rusya’ya yeni ulaşım koridorları inşa ediliyor, savaştan ve seferberlikten kaçan yüzbinlerce Rus ise bölgeye taşındı. Bütün bunlar, Orta Doğu etkisinin Rusya’da giderek daha fazla hissedildiği anlamına geliyor.

Rusya, 2015 yılında Suriye iç savaşına, güç durumdaki hükûmetin yanında girdiğinde Orta Doğu sahnesinde yerini almıştı. Ancak 2022 yılına kadar Orta Doğu, Rus dış politikasındaki birçok unsurdan yalnızca biriydi. Moskova’nın Ukrayna’ya karşı savaşı her şeyi değiştirdi. Bunun sonucunda Batı’dan izolasyon, Rusya’yı çeşitli alanlarda acilen alternatif ortaklar aramaya zorladı ve sadece bir yıl sonra Orta Doğu ülkeleri, Moskova için önemleri açısından Çin’den sonra ikinci sıraya yerleşti.

En büyük sıçrama, Türkiye ile ticari ve ekonomik ilişkilerde yaşandı. Ticaret cirosu 2022’de neredeyse ikiye katlanarak 60 milyar doların üzerine çıktı. Rusya yine en fazla Çin ile ticaret yapıyor. Türkiye, uçuş trafiğinden ileri teknoloji ithalatına kadar pek çok alanda da Rusya’nın vazgeçilmez ortağı hâline geldi.

Ayrıca Orta Doğu’da hâlihazırda uygulanmakta olan veya yakın gelecekte başlatılacak olan büyük ölçekli Rus projeleri var. Bunlar arasında Azerbaycan ve İran üzerinden Hint Okyanusu’na uzanan Kuzey-Güney ulaşım koridoru ve Türkiye’de kurulacak bir gaz merkezi yer alıyor.

Rusya’nın Orta Doğu’yla ilişkilerindeki yeni unsurlardan biri de bölgede devasa bir “Rus diasporasının” ortaya çıkmasıdır. 2022’de Türkiye ve BAE, Ukrayna’da savaşın başlamasının ardından yer değiştirmeyi seçen Ruslar için en popüler 10 destinasyon arasında yer aldı. Göç edenlerin sayısına ilişkin kesin bir istatistik bulunmamakla birlikte, Türkiye yalnızca geçen yıl Rus vatandaşlarına 150.000’den fazla oturma izni verdi. 2023’te bunları elde etmek veya yenilemek çok daha zor hâle geldi, ancak ülkedeki Rusların sayısı hâlâ savaş öncesi yıllara göre çok daha yüksek.

Putin rejiminin geleneksel değerlere sert dönüşü göz önüne alındığında, Moskova, aileye, dine ve kadının toplumdaki rolüne yönelik tutumlar konusunda da Orta Doğu’dan öğreneceği şeyler olduğuna inanabilir. Demografik özellikler ve göç nedeniyle Rusya nüfusu içinde artan Müslüman oranı, Orta Doğu geleneklerinin benimsenmesi için daha da verimli bir zemin yaratıyor.

Son olarak Orta Doğu, orada yaşayan Ruslar için âdeta sosyal statü elde etme yeri hâline geliyor. İş dünyasının ve devletin Batı’dan ziyade Türkiye, BAE ve İran’a yönelmesiyle birlikte genç profesyoneller de uluslararası bir kariyer arayışı için oraya yöneliyor. Talep arzı yaratıyor, bu da önümüzdeki yıllarda dünyanın bu bölgesinde eğitim almaya istekli çok sayıda öğrencinin olacağı anlamına geliyor. Yeni dönem yetenekli Rus, Arap, İranlı ve Türk kültürünü savunan bir dalga üretebilir. Ancak bu durum, zaten beyin göçü nedeniyle zayıflamış olan akademik çevrenin hem Orta Doğu’ya hem de Rusya’ya hâkim olan otoriterlik tarafından tamamen ezilmesine yol açabilir.