Antik Roma'nın bazı beton liman yapılarının, 2.000 yıl boyunca deniz dalgalarına dayanabildiğini biliyor muydunuz? Modern betonlarımız ise sadece birkaç on yılda erozyona uğruyor. Antik Roma'da kullanılan betonun sırrı, bilim insanlarının yıllardır çözmeye çalıştığı bir gizem. Peki teknolojide ve mühendislikte daha ileride olmamıza rağmen nasıl hâlâ Roma’ya yetişemedik? Modern betonlar, genellikle portland çimentosu ile yapılır. Bu çimento; silika kum, kireçtaşı, kil, tebeşir ve diğer bileşenlerin yüksek sıcaklıklarda eritilmesiyle elde edilir.

Antik Roma'nın bazı beton liman yapılarının, 2.000 yıl boyunca deniz dalgalarına dayanabildiğini biliyor muydunuz? Modern betonlarımız ise sadece birkaç on yılda erozyona uğruyor. Antik Roma'da kullanılan betonun sırrı, bilim insanlarının yıllardır çözmeye çalıştığı bir gizem. Peki teknolojide ve mühendislikte daha ileride olmamıza rağmen nasıl hâlâ Roma’ya yetişemedik? Modern betonlar, genellikle portland çimentosu ile yapılır. Bu çimento; silika kum, kireçtaşı, kil, tebeşir ve diğer bileşenlerin yüksek sıcaklıklarda eritilmesiyle elde edilir.

Ancak modern betonda kullanılan agrega, istenmeyen kimyasal reaksiyonlara neden olmamalıdır. Aksi takdirde beton çatlar ve erozyona uğrar. Yani günümüz betonlarının, doğal kayalar kadar dayanıklı olmamasının ana sebebi diyebiliriz. Roma betonunun sırrı; volkanik kül, kireç ve deniz suyunun kimyasal reaksiyonunda yatıyor. Roma betonu; volkanik kül, kireç ve deniz suyuyla oluşturuldu. Romalılar; tuff kayaları olarak bilinen, doğal olarak çimentolanmış volkanik kül birikimlerinde gözlemledikleri bir kimyasal reaksiyondan faydalandı.

Volkanik kül harcıyla karıştırılan daha fazla volkanik kaya, malzemeyle reaksiyona girmeye devam ederek Roma çimentosunu beklenenden daha dayanıklı hâle getirdi. Peki modern inşaatlarda kullanımı mümkün mü? Roma betonunun tarifleri zamanla kayboldu ve doğru volkanik malzemelere her yerde erişim mümkün değil. Modern mühendisler, Roma betonunun kimyasal özelliklerini inceleyerek malzemeyi yeniden üretmeyi deniyor. Eğer başarıya ulaşılırsa çelik takviyelere ihtiyaç duymayan, yüzyıllar boyunca dayanabilen ve daha az karbon emisyonu üreten bir malzeme üretmek mümkün olabilir.