Suriye'yi yerle bir eden ve halen Rusya ile İran'ın güdümünde olan Esed ile normalleşme çalışmaları sürerken Türkiye arka planda Irak'a yönelik operasyona devam ediyor. Al Jazeera, bu operasyonu mercek altına aldı.

Suriye'yi yerle bir eden ve halen Rusya ile İran'ın güdümünde olan Esed ile normalleşme çalışmaları sürerken Türkiye arka planda Irak'a yönelik operasyona devam ediyor. Al Jazeera, bu operasyonu mercek altına aldı.

İşte Al Jazeera'nin "Türkiye'nin Irak Kuzeyindeki Askeri Operasyonları Yeni Aşamaya Giriyor ve Genişleyebilir" başlıklı o analizi...

Türk birlikleri, PKK'lılara yönelik operasyonlarını sıkılaştırmayı amaçlayan faaliyetlerin yoğunlaştığı bir dönemde, bu yılın Temmuz ayının başından bu yana Irak'ın Kürdistan bölgesindeki Duhok vilayetindeki düzinelerce köyün kontrolünü ele geçirdi. Türk birlikleri Baleti, Kanimasi, Cebel Mateen ve Cebel Galla civarındaki bölgelerde ilerleme kaydederken, Kandil, Hakuk ve Galla'daki PKK askeri üsleri ve silah depolarını hedef aldı. Hava saldırıları ve topçu bombardımanları da gerçekleştirildi.

El Cezire, Irak güvenlik kaynaklarından aldığı bilgilere göre, Türk operasyonunun lansmandan yaklaşık 10 gün sonra yeni bir aşamaya girdiğini, bu aşamanın esas olarak Duhok bölgesinde gözlem noktalarının kurulması ve Matin Dağı'nın eteklerinde askeri üsler kurma çabalarında kendini gösterdiğini belirtti. Türk saldırısı, Kürdistan bölgesinin 40 kilometre içine girerek Duhok vilayetinin merkezine sadece 20 kilometre uzaklıktaki İmadiye* (Amediye) kasabasına ulaştı.

Gara Dağı, PKK'nın Türk kuvvetlerine yönelik operasyon üssü olarak değerlendiriliyor ve Ankara, bölgedeki kalelerine ulaşmayı hedefliyor. Güvenlik konularında uzman Türk gazeteci Levent Kemal, Türk kuvvetlerinin PKK'nın Cebel Galla'ya giden yolunu keserek grubun Cebel Mateen'deki faaliyetlerini ve Türkiye'ye giden yolunu engellediğini belirtti. Kifah Sinjari, Türkiye'nin bu kez Kürdistan bölgesine 40 kilometreden fazla nüfuz ettiğini ve operasyonlarının Kandil bölgesi banliyöleri ve Dohuk vilayetinin Türkiye sınırına yakın banliyölerinde yoğunlaştığını söyledi.

Sinjari, Türkiye'nin halihazırda Irak'ın 30 kilometre derinliğinde, Musul yakınındaki Başika bölgesinde ve diğer sınır bölgelerinde düzinelerce askeri mevzi ve gözlem merkezinin bulunduğunu belirtti. Türk askeri operasyonlarının genişlemesi nedeniyle 500'e yakın köy sakininin Kürdistan Bölgesi'nin içlerine doğru ilerlediğini, bu genişlemenin 2023'ten günümüze kademeli olarak gerçekleştiğini ekledi. Türk ordusu artık hava kuvvetleri, özel kuvvetler, uzun menzilli toplar, insansız hava araçları, zırh ve tanklar gibi çeşitli türlerde birlik ve silahlar kullanıyor.

Türkiye, Irak merkezi hükümetiyle vardığı güvenlik anlayışıyla Kürdistan Bölgesi'nde askeri operasyonların genişletilmesinin önünü açarken, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Nisan 2024'te Bağdat'a yaptığı ziyarette, üzerinde mutabakata varılan sınırı geçerek kuruluşa doğru ilerleyen operasyon üslerin ve sabit noktaların genişletilmesi, Irak'ın Türkiye'ye kara harekâtlarını dizginlemesi yönündeki çağrılara yol açtı.

Bağdat hükümeti, sınır ötesi Türk askeri operasyonlarına yönelik kısıtlamaları görüşmek üzere Türkiye ile temaslarını yoğunlaştırmaya başladı. Türkiye'de, özellikle Duhok nüfusunun yerinden edilmesiyle artan tepki nedeniyle önlem almak zorunda kaldı. Merkezi hükümetin koordinasyon çerçeve gücüne katılan "Adalet İttifakı" lideri Kays el-Hazari, Türk ordusunun Irak topraklarına girişini kınayan ve geri çekilmesini talep eden bir bildiri yayınladı.

Türk gazeteci Levant Kemal, Türkiye'nin ulusal güvenliği ve bölgesel istikrarı sağlama amacıyla PKK tehdidini ortadan kaldırmayı planladığını belirtti. Ankara, Kürdistan Bölgesi ile ticaret yollarını güvence altına almak ve küresel ticaret yollarında Irak'ın pozisyonunu güçlendirmek için çalışıyor. Kürt siyasi araştırmacısı Kifah Sinjari, Türkiye'nin eylemlerinin kontrol altında olması nedeniyle önemli ölçüde genişlemeyeceğini, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Türk askerleri veya PKK teröristleri ile herhangi bir çatışmaya hazırlıklı olmadığını ifade etti. Sınırların korunmasının Irak Silahlı Kuvvetleri'nin sorumluluğunda olduğunu belirtti.

Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, Suriye ve Irak sınırında 30-40 kilometre derinliğinde güvenli bölge kurulması ve bölgenin terörden temizlenmesi niyetlerini doğruladı. Bu durum, Türkiye'nin operasyonlarının yakın zamanda durmayacağını ve gelecekte Suriye sınırına kadar uzanabileceğini gösteriyor.

KAYNAK, ÇEVİRİ, DERLEME: X/ TARİH VE POLİTİKA