AKİT MENÜ

Gündem

Atatürk’ün köpeğini tanıyor musunuz?

Başıboş köpek sorununa yönelik düzenlenen sokak hayvanları yasası Meclis'ten geçti. Kemalistler, yasanın geçmesine tepki gösterdi. Gelişmenin ardından Mustafa Kemal'in köpeği Foks’un ölümü tekrar gündem oldu.

2024-07-30 16:03:27
1

Başıboş köpek sorununa yönelik düzenlenen sokak hayvanları yasası Meclis'ten geçti. Kemalistler, yasanın geçmesine tepki gösterdi. Gelişmenin ardından Mustafa Kemal'in köpeği Foks’un ölümü tekrar gündem oldu.

2

Kılıç Ali anılarında, Foks’u bir Samsun seyahatinde arkadaşı Salih Bozok’la deniz fenerinin yanında sabah gezintisi yaparken gördüklerini ve sahibinden rica edip Mustafa Kemal’e hediye ettirdiklerinden bahseder. Cemal Granda anılarında, Foks’un yavruyken Yalova’da seyyar fotoğrafçılık yapan Hasan Efendi’den 50 lira gibi önemli bir paraya satın alındığını anlatır. Başka bir kaynakta ise Foks'un bir büyük devletten Gazi’ye hediye edildiğinden bahsedilmektedir.

3

Foks, çok sadık, çok duygulu, sert, hassas, iyi yetiştirilmiş koruyucu ancak aklına eseni yapan, çok yüz bulduğu için bir süre sonra hemen hemen terbiyesini kaybeden, bazen yaramaz, son zamanlarında çiftliğe geri gönderilmesinden sonra hırçınlığı ve saldırganlığı artan bir köpek olarak tarif edilmektedir.

4

Gazi'nin çevresindekilerden kimileri; onu güldüren, neşelendiren Foks’un giderek artan şımarıklıklarına kızmaya başlar. ir gün Foks, Atatürk’ün elini de ısırır, Foks’u çiftliğe götürüp kontrol altına alırlar.

5

Bir süre sonra; bir kaynağa göre çiftlik baytarları tarafından iğne ile, başka bir kaynağa göre de gerekli testlerin yapılabilmesi için vurularak hayatına son verilir. Mustafa Kemal’in en yakınındakilerden Falih Rıfkı Atay, Çankaya adlı eserinde, “sahibini ısıran köpekten artık hayır kalmadığına” inandırılan Atatürk'ün Foks'un öldürülmesine onay verdiğini ve Foks'un böylece öldürüldüğünü yazmıştır.

6

Çiftlik müdürü, Foks’un derisini doldurtup Çiftlik'te müze camekanına koydurur.

7

Kemalistlerin Mustafa Kemal üzerinden, söz konusu yasaya karşı çıkıp, “Atatürk olsa bu kanuna izin vermezdi” edebiyatı yapması tepkilere neden oldu. Foks’un saldırganlığı artında öldürülüp dondurulduğunu hatırlatan bir vatandaş, şunları yazdı:

8

“Atatürk’ün köpeği agresif davranışlar edinip elini ısırmıştı. Sonra onun izniyle vurularak itlaf edildi, içi samanla dolduruldu. Şu an Anıtkabir'de sergilenen de o köpektir. Atatürk insana değer verirdi, sizin gibi ite tapmazdı.”