Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Columbia Üniversitesi Harriman Enstitüsü merkezli bağımsız haber sitesi Eurasianet, Türkiye'nin Türkmenistan ile yaptığı doğalgaz anlaşmasında Asya ülkesinin oyunbozanlık yaptığını yazdı.

Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Columbia Üniversitesi Harriman Enstitüsü merkezli bağımsız haber sitesi Eurasianet, Türkiye'nin Türkmenistan ile yaptığı doğalgaz anlaşmasında Asya ülkesinin oyunbozanlık yaptığını yazdı.

Eurasianet "Türkmenistan Gaz İhracatında Tıkanıklık: Türkiye Alternatif Arayışında" başlıklı bir haber yayımladı. İşte o haberden öne çıkan detaylar...

Türkmenistan’ın zengin doğal gaz rezervlerini Batı pazarlarına ulaştırma çabaları yine tıkanma noktasında. Türkiye ile yapılan tarihi gaz swap anlaşması henüz ticari aşamaya geçemedi.

Türkmenistan, yıllardır doğal gazını uluslararası pazarlara açma konusunda çekinceli davranırken, bu kez de gaz fiyatı konusundaki talepleri süreci zorlaştırıyor.

Mart ayında Türkmenistan Devlet Başkanı Serdar Berdimuhamedov ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan arasında imzalanan anlaşma, Türkmen gazının İran üzerinden Türkiye’ye ulaştırılmasını öngörüyordu.

Enerji Bakanı Alparslan Bayraktar, 2025’in başlarında bu gazın Türkiye’ye ve hatta Avrupa’ya ihraç edilebileceğini açıklamıştı. Ancak, Bayraktar’ın Temmuz ayında Türkmenistan'a yaptığı ziyaretin ardından beklenen ticari anlaşma hala imzalanmadı.

Türkmenistan ve Türkiye arasında anlaşmanın sonuçlanamamasına ilişkin resmi bir açıklama yapılmazken, uzmanlar Türkmenistan'ın fiyat artırma çabalarının görüşmeleri çıkmaza soktuğunu belirtiyor.

Azerbaycan’ın 2021’de Türkmenistan’la yaptığı benzer swap anlaşmasında da aynı durum yaşanmış ve anlaşmanın hacmi artırılamamıştı.

Türkiye, Türkmen gazını ithal edememesi durumunda alternatif enerji kaynaklarına yönelmeye başladı.

Mayıs ayında Exxon Mobil ile LNG (sıvılaştırılmış doğal gaz) satın alma anlaşması imzalayan Türkiye, 2 Eylül’de ise Shell ile yılda 4 milyar metreküp LNG ithalatı için 10 yıllık bir anlaşmaya imza attı. Ayrıca, Houston’da düzenlenen Gastech konferansında başka büyük LNG anlaşmalarının da yapılması bekleniyor.

Boru hattı üzerinden gaz ithalatında da farklı seçenekler mevcut. Türkiye, Türkmen gazına göre daha kolay, ucuz ve güvenilir bir şekilde Irak'tan gaz tedarik edebilir.

Hazar enerji analisti John Roberts, Türkiye’nin Türkmenistan için önemli bir ihracat rotası olmaya devam ettiğini belirtirken, Türkmen gazının dünya pazarlarına açılması için Aşkabat’ın güvenilir bir tedarikçi olduğunu kanıtlaması gerektiğine dikkat çekiyor. Ancak Türkmenistan'ın, kesin satış ve satın alma anlaşmalarını sonuçlandıramaması, Batılı yatırımcılar ve alıcıların güvenini sarsıyor.

Türkmenistan’ın bu süreçte kesin adımlar atmaması, Batı pazarlarında güvenilirlik konusunda büyük bir fırsatı kaçırması anlamına gelebilir. Türkiye’nin başka enerji seçenekleriyle yoluna devam etmesi, Aşkabat’ın gaz piyasasındaki konumunu daha da zayıflatabilir.

KAYNAK: X/TARİH VE POLİTİKA