Rus basını, "Petrol ve altından pahalı: Irak, İran ve Türkiye suyu paylaşabilecek mi?" başlıklı bir analiz yayımladı.

Rus basını, "Petrol ve altından pahalı: Irak, İran ve Türkiye suyu paylaşabilecek mi?" başlıklı bir analiz yayımladı.

Newizvestia'da yer alan habere göre, Tahran, İran'ın Küçük Zap Nehri'nin akışını engelleyerek IKBY'ye yönelik baskı yapıyor. Bu hamle, bölgede stratejik bir etki sağlama çabasının parçası olarak görülüyor.

İran, bu su kaynağını kontrol ederek Kürt bölgesinde sosyo-ekonomik bozulma yaratmayı ve bu sayede dolaylı olarak Türkiye'ye karşı etki sağlamayı hedefliyor.

Irak, Ağustos 2023'te Birleşmiş Milletler'e başvurarak, İran'ın bu su kaynağını kesmesini şikayet etti. Küçük Zap Nehri'nin büyük kısmı IKBY topraklarından geçiyor ve bu su kaynağı bölgedeki tarım ve sanayi için kritik öneme sahip. İran, 2007'de bu nehir üzerinde bir hidroelektrik santrali inşa edeceğini duyurmuştu ve bu durum, su krizine neden olmuştu.

İran'ın hidro-stratejik hamleleri, kuraklık ve yaptırım baskıları karşısında çevre dostu enerji kaynaklarına yönelme gerekliliğinden kaynaklanıyor. Türkiye ise, Şii komşusunun Aras Nehri'nde ortak kullanım anlaşmalarını sıkılaştırarak, İran'ın bu hamlesine karşılık verdi. Türkiye, Küçük Zap üzerindeki durumun, Aras Nehri'nde baraj inşaatını engellemeyeceğine dair güvence verdi.

Kasım 2023'te İran, Küçük Zap'a akışları yeniden başlattı. Bu dönemde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yakında İran'ı ziyaret edeceği duyuruldu.

Türkiye ve İran arasındaki bu gelişmeler, iki ülke arasında hidro-politik ilişkilerin güçlenmesini ve Barzani'nin, IKBY'nin İran için tehdit oluşturmayacağına dair güvence vermesini içeriyor.

Ancak bölgedeki karmaşıklık ve kilit aktörlerin değişkenliği, su anlaşmazlıklarının çözümünde dış hakemlerin rolünü önemli kılıyor. BRICS üyesi olan İran ve bu organizasyona katılmayı planlayan Türkiye, su anlaşmazlıklarını çözmeye yönelik bir mekanizmanın ortaya çıkmasını umuyor. Özellikle Rusya'nın bu konuda bir girişimde bulunması, Moskova'nın uluslararası otoritesini artırabilir.

KAYNAK: X/TARİH VE POLİTİKA