Emeklilerin sağlık sigortasıyla ilgili yeni düzenlemelerin yer aldığı orta vadeli programda, en çok tartışılan konulardan biri emeklilik yaşı oldu. İsa Karakaş, emeklilik yaşıyla ilgili konuştu.

Emeklilerin sağlık sigortasıyla ilgili yeni düzenlemelerin yer aldığı orta vadeli programda, en çok tartışılan konulardan biri emeklilik yaşı oldu. İsa Karakaş, emeklilik yaşıyla ilgili konuştu.

Orta Vadeli Program (OVP) ile ilgili birçok soru ve olası çözüm önerileri gündemdeki yerini koruyor. Kademeli emeklilik, asgari ücret artışı ve emeklilik zammı gibi konular sıkça tartışılıyor. Ayrıca, emeklilik sisteminde yapılacak değişikliklere dair sinyaller de OVP'nin alt satırlarında yer aldı.

Sosyal Güvenlik Uzmanı İsa Karakaş, sosyal güvenlik düzenlemelerini değerlendirerek, emeklilik yaşının yükseltilmesiyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Ekonomim'de yer alan habere göre, Karakaş, aktüeryal dengeye dikkat çekerek, emeklilik yaşının 70'e çıkarılacağına dair iddialara net bir şekilde son verdi.

"Orta Vadeli Program (OVP) mevcut olsa da olmasa da, Sosyal Güvenlik Reformu'nun üzerinden tam 18 yıl geçti. Bu süre zarfında köklü bir değişiklik yapılmadı ve sorunlar giderek daha da derinleşti. Sosyal Güvenlik Kurumu'nun yapılandırılması, genel sağlık sigortası ve sosyal sigortalarla ilgili yalnızca üç buçuk yılımız kaldı.

Eğer bu süre içinde köklü bir değişiklik gerçekleştirmezsek, sosyal güvenlik sistemimizin çökeceğini rahatlıkla söyleyebilirim. Sosyal güvenlikle ilgili yapacağımız düzenlemelerde, 20 ila 25 yıllık projeksiyonlar hazırlamamız gerekiyor. Çünkü sosyal güvenlik yalnızca bugün emeklilik bekleyenlerle ilgili değil; bizden sonraki nesillerle birlikte bir zincir halkası içinde sürekli bir etkileşim içindeyiz."

"Biz, sosyal güvenlik konusunu sadece bir açıdan ele alıyoruz ve diğer boyutları göz ardı ediyoruz. EYT örneğinde olduğu gibi, kademe neden ortaya çıktı? Çünkü sosyal güvenlikle ilgili düzenlemeleri masaya yatırırken, istihdam faktörünü ve demografik verileri göz önünde bulundurmak zorundayız.

Bu yıl ne oldu? Nüfusumuzda ani bir düşüş yaşandı, bu kesilme önümüzdeki yıllarda daha da belirginleşecek. Peki, biz kimleri sosyal güvenlik sisteminin kapsamına alacağız?"

"Bütün bunlarla birlikte, kapsamlı ve derinlemesine çalışmalar yapılması şart. Bu tür düzenlemeler, sadece Meclis'ten yapılan konuşmalarla gerçekleşmez.

Her konu için ayrı bir komisyon kurulmalı ve gerçek uzmanlar, akademisyenler bu konuda aylarca, hatta 6 yıl boyunca kafa yorarak 20-25 yıllık projeksiyonlar geliştirmeli.

Türkiye olarak, 2006 yılında bu reformu yaparken 25 yıllık bir projeksiyon hazırladık. Yani, sistemin nasıl işleyeceği ve aktüeryal dengenin nasıl sağlanacağı gibi konularda uzun vadeli bir düzenleme yaptık."

"2024 yılında emekli olan bir kişi, 2025'te emekli olacak birine göre yüzde 30’dan fazla maaş alacak. Böyle bir sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilmesi mümkün değil. Bu durum geçmişte de benzer şekilde ortaya çıkmıştı.

Aynı prim süresi, aynı prim ödemeleri ve aynı kazançlar üzerinden iki kişi sosyal güvenlik sistemine katkıda bulunmuş olsa da, sadece yıl farkı veya aylık bağlanma dönemi farkı nedeniyle birine daha fazla ödeme yapılması, diğerine daha düşük maaş verilmesi adil bir sistem değil.

Sosyal güvenlikte adalet ilkesi gereği, insanlar ne kadar süre sistemde kaldılarsa ve ne kadar prim ödedilerse, ödeme de buna orantılı olmalıdır."

"Emeklilik yaşıyla ilgili bazı medya organlarında yer alan, 'emeklilik yaşı 70'e çıkarılacak' gibi haberlerin doğru olmadığını belirtmek isterim. Emeklilik yaşı 70'e çıkmayacak.

2006 yılında yapılan sosyal güvenlik reformunda, kadın ve erkekler için emeklilik yaşı 2048-2049 yılları itibarıyla zaten 65 olarak belirlenmişti. Ancak EYT düzenlemesiyle bazı değişiklikler oldu. EYT'liler dışında kalanlar için ise en erken emeklilik yaşı kadınlar için 58, erkekler için 60 olacak.

Kadınlara tanınan bu avantaj zamanla kalkacak çünkü sosyal güvenlik sistemimizde kadınlara pozitif ayrımcılık yapılmakta.

Önceki düzenlemelerde kadınlar için emeklilik yaşı 50, erkekler içinse 55'ti. Şimdi ise kadınlar 58, erkekler ise 60 yaşında emekli olacak. Ancak 2048'den sonra, kadın ve erkek arasındaki fark ortadan kalkacak ve herkes 65 yaşında emekli olabilecek."

Hükümet 25 yıllık EYT sorunu çözmek için o kadar uğraş verirken, Yeni bir EYT mahali vermez. Dolayısıyla yaşını yükseltmesi kesinlikle ben mümkün görmüyorum.

Ne kadar açıklama yapılırsa yapılsın, hangi yetkili konuşursa konuşsun, hiç kimse emeklilik yaşını yükseltemez. Zaten emeklilik yaşı 65'e çıkıyor. Siz kalkıp da bu şu anda emeklilikte kademe dediniz. Bunun 70 olması mümkün değil.