2 AŞAMALI SEÇİM

Mısır’da seçimlerin “daha iyi organize” edilmesi için ülke bölgelere ayrılmış durumda. 27 ilin İlk 14 vilayetinde dün sandığa giden seçmenler, bugün de oy kullanabilecek. Diğer 13 vilayette ise seçim 22 ve 23 Kasım 2015’te yapılacak. Bu arada seçim güvenliği Mısır polisi ve ordusu tarafından sağlanıyor. Seçimler de  16 bin 500 civarında yargı mensubu görev alıyor. Afrika ve Arap Birliği’nin yanı sıra 61 Büyükelçilik, 81 yerel, 6 da uluslararası kuruluş seçimlere gözlemcigönderdi.

Mısır’da parlamento seçimleri için oy kullanma süreci dün başladı. Mısır hükümeti tarafından 2013 Aralık ayında terör örgütü olarak ilan edilen Müslüman Kardeşler Teşkilatı (İhvan) üyelerinin katılmadığı seçimlerde, Mübarek döneminin önemli isimlerinin adaylığı dikkati çekiyor. Halk Meclisi olarak bilinen Mısır Parlamentosu seçimleri, 3 Temmuz 2013 tarihinde  eli kanlı katil Sisi’ye bağlı ordunun yönetime el koymasından sonra görevinden uzaklaştırılan ülkenin seçilmiş Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi’nin ardından ilan edilen “Yol Haritası”nın üçüncü aşamasını oluşturuyor.

Yol Haritası’nın birinci aşaması Anayasa yapımı ve referandum oldu. Ocak 2014’te yapılan referandumun ardından yeni anayasa kabul edildi. İkinci aşama ise Cumhurbaşkanlığı seçimleriydi. Haziran 2014’te Cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Mısır eski anayasasında, Mısır Halk Meclisi ile meclisin alt kanadı “Şura Meclisi” bulunmaktaydı. Ancak yeni Anayasa’da Şura Meclisi yer almıyor. Geçen Mart ayında yapılması kararlaştırılan seçimler, İdare Mahkemesi tarafından seçim kanunundaki yasalara aykırı maddeler nedeniyle ertelenmişti.

 MİLLETVEKİLİ SAYISI, PARTİ LİSTELERİ VE BAĞIMSIZLARIN ORANI

Mısır Cumhurbaşkanı’nın parlamento aritmetiği üzerinde önemli bir etkisi var. Anayasaya göre milletvekillerinin yüzde 5’ini yani 28 milletvekilini Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi bağımsız aday listesinden atayacak. Söz konusu uygulama devrik diktatör Hüsnü Mübarek döneminde de vardı. Yeni parlamento 568 milletvekilinden oluşacak. Bunlardan 420’si bağımsız milletvekili, 28’ini ise Cumhurbaşkanı Sisi atayacak, parlamentoya sadece 120 milletvekili siyasi parti listelerinden girebilecek.

Parlamentonun büyük kısmının bağımsızlardan oluşmasının Mısır anayasası ile ilgili olduğu yorumlanıyor. Çünkü Mısır anayasasına göre parlamentoda üçte iki çoğunluğun sağlanması halinde Cumhurbaşkanının durumu kritik bir hal alıyor. Üçte iki çoğunluğun sağlanması halinde Cumhurbaşkanıyla ilgili referandum kararı alınabiliyor.

SEÇİMİN AŞAMALARI VE OY KULLANMA YERLERİ

Seçimler iki ayrı aşamada yapılıyor. İlk aşama 27 vilayetin 14’ünde seçmenler dün sandık başına gitti

İlk aşamada seçimlerin başladığı vilayetler Giza, Feyyum, Beni Suveyf, El Minye, Asyot, Vadi el Cedid, Suhac, Gına, Luksor, Asvan, Kızıldeniz, İskenderiye, Bahira ve Matruh.

İkinci aşamada ise halk 13 vilayette sandık başına gidilecek. Bu aşamadaki vilayetler Kahire, Kalyubiyye, Dekahliyye, Menufiyye, Garbiyye, Kefr el Şeyh, Şarkiyye, Dumyat, Port Said, İsmailiyye, Suveyş, Kuzey Sina, Güney Sina’dan oluşuyor.

Ülke vilayetlerinin bu şekilde bölünmesi 25 Ocak Devrimi’nden sonraki seçimler ile başladı. Sandık başlarında mutlaka bir yargı mensubunun bulunması gerekiyor. Bu nedenle bütün vilayetlerde aynı anda seçim yapılamıyor.

SEÇİM BÖLGELERİ

Ülke 4 ayrı seçim bölgesine ayrıldı. Parti listelerinden katılan 120 aday bu 4 ayrı bölgede yarışacak.

Ülkenin Doğu ve Batı Deltası olarak isimlendirilen bölgelerdeki vilayetler ikiye ayrıldı. Her seçim bölgesinde adaylar 15 sandalye için yarışacak. 3. Seçim bölgesinde sadece Kahire yer alırken, 4. Bölgede “Said Mısır” olarak isimlendirilen ülkenin güney şehirleri yer alıyor. Güney şehirleri ve Kahire için ise 45’er sandalye ayrıldı.

Mısır dışındaki 139 farklı ülkede yaşayan seçmenlerin oy verme süreci dün akşam sona erdi. Yemen, Suriye, Orta Afrika ve Libya’da Dışişleri Bakanının seçim takibinden sorumlu yardımcısı Hamdi Sened Luza’nın ifadesine göre “güvenlik zafiyeti nedeniyle” seçimler yapılmadı.

Luza, yaptığı yazılı açıklamada, “Yurt dışındaki Mısırlılar, parlamento seçimlerine orta düzeyli katılım gösterdi. Seçim merkezlerinde herhangi bir şikayete ya da ihlale rastlanmadı” ifadelerini kullandı.

SEÇİMLERİ BOYKOT EDEN PARTİLER

Müslüman Kardeşler’in siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi’nin yanı sıra, doksanların ortalarında Müslüman Kardeşler’den ayrılan Ebu Ala Madi ve arkadaşları tarafından kurulan “Vasat Partisi” ve 25 Ocak Devrimi’nin ardından Cumhurbaşkanlığına aday olmak için cemaatten ayrılan Ebul Futuh tarafından kurulan “Güçlü Mısır” partileri seçimleri boykot eden önemli muhalif partiler. Seçimleri boykot eden önemli şahsiyetlerin başında ise Mısır dışında yaşayan Muhammed el-Baradey ve Eymen Nur geliyor. Amr Musa tarafından kurulan Kongre Partisi de seçimlere katılmıyor. Müslüman Kardeşler’in siyasi kanadı Hürriyet ve Adalet Partisi’nin yanı sıra Nur Partisi dışındaki diğer Selefi partiler de seçimi boykot ediyor. El-Ahram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nin ünlü isimlerinden Amr Şubeki gibi bazı şahsiyetler de oluşacak yeni parlamento aritmetiğine açıktan karşı çıkıyor.