Salih Mirzabeyoğlu’nun kaleme aldığı Necip Fazıl’la Başbaşa, Üstad’ın vefatından sonraki “başbaşalıkları” da kapsayan üçüncü basımıyla karşımızda. Mirzabeyoğlu’na göre Necip Fazıl “zamanı aşma gayesine ermiş bir kahraman”. O’nun “İslam’a muhatap anlayışı yenileyen adam” şeklinde mânâsını çerçeveleyen Mirzabeyoğlu, “Tek kelimemin bile boşa gitmediğine inandığım bir tek sen varsın” sözünün muhatabı olarak, Sokrat’ı kendi uhdesinde konuşturan Platon gibi Necip Fazıl’ı konuşturur. Mirzabeyoğlu’nun ilk kitabı Bütün Fikrin Gerekliliği üzerine Üstad şu notu düşer: “Mücerret fikir istidadı tamam!” Yine Kültür Davamız isimli eseriyle ilgili söyledikleri: “Bu kitap Cumhuriyet sonrası kavruk nesillerin ilk ciddi fikir sesi ve ilk çileli nefs murakabesi eseridir.”

Bunlardan bahsediş sebebine gelince; Necip Fazıl’la Başbaşa’nın rastgele bir yönelişle değil de “duyarak, yaşayarak, düşünerek” yazılmış bir eser olduğunu göstermek. Necip Fazıl’la Başbaşa, okurlarını kendisinden hareketle yeni fikirlere davet eden ufuk açıcı bir konu yelpazesine sahip. Nizam Üstüne, Aydının Sorumluluğu, Fikir ve Sanat Gözüyle, İnsanı Aramak, Dostluk Üstüne, Terkip Sırrı, Kültür ve Sanat Çevremiz, Ruh, Beden ve Kâinat eserdeki konu başlıklarından bazıları.

SANAYİLEŞME DONKİŞOTLUĞU

Eserde en uzun ele alınan konulardan biri de İdeoloji ve Teknoloji başlığını taşıyor. “Havada bir umutsuzluk hissi var” diyordu Bernard James. “Bir his ki… sanki insan bilim ve teknoloji tarafından dürtüklenerek yeni ve geçici bir çağa girmiş.” Makine denen olgunun “Batı’nın baş çilesi olduğu”nun, “insanoğlunu homongolosa çevirdiği”nin bir Batılı tarafından ifadesi bu şekildedir. Bizde ise mesele asla “anlamaya çalışmak”, “çözmeye çalışmak” eksenli ele alınmamıştır. Bunun yerine kopyacılık şeklinde, Mirzabeyoğlu’nun tabiriyle “sanayileşme Donkişotluğu”na girişilmiştir. Bu mesele Necip Fazıl’la Başbaşa’da çok geniş bir sahada ele alınıyor. Bunun sebebini şöyle izah ediyor Mirzabeyoğlu: “Bu iş başın başında bir “jeni-bünye” meselesidir, bir kültür davasıdır.” İdeolojinin “fert ve toplum arası inanılan ve bağlanılan fikirler manzumesi” olması göz önünde tutulursa bunun bir “bakış açısı” meselesi olduğu anlaşılacaktır. Batı’da büyük fikir adamlarının etkisiyle yeni bir dünya görüşü (weltanschauung) ortaya çıkmasını sağlayan bakış açısındaki kayma veya değişim kapitalizmi ve buna bağlı olarak modern teknolojiyi meydana getirmişti. Bu tespit, kopyacılığın nasıl yok olmaya mahkûm olduğunu göstermeye yeter; “Batı’dan sadece teknoloji alalım” demenin saçmalığını da. Mirzabeyoğlu da, teknolojiyi meydana getiren şeyin “fikrî arayışın yolda buldukları” olduğunu ifade ediyor ve şöyle diyor: “Bir toplum kendi ideolojisini üretebildiği ölçüde kendi teknolojisini üretir.” Ve Necip Fazıl’ın bu eser hakkındaki hükmü: “HAKKIMDA YAZILMIŞ TEK HARİKA KİTAP.”

Necip Fazılla Başbaşa

Salih Mirzabeyoğlu

İbda Yayınları