Kültür - Sanat
Yılmaz Öztuna'yı rahmetle anıyoruz
82 yıllık ömrünü, 60 eser ve binlerce makaleyle değerlendiren 'büyük tarihçi' Yılmaz Öztuna, 9 Şubat 2012'de hayata gözlerini yummuştu...
2014-02-09 21:06:17
YILMAZ ÖZTUNA KİMDİR?
20 Eylül 1930 İstanbul doğumlu olan Öztuna, İstanbul'da lise tahsilinin yanında İstanbul Konservatuvarı'na devam etti. 1950 Eylül'ünden 1957 Temmuz'una kadar Paris'te kalan Öztuna, Paris'in büyük kütüphanelerinde çalıştı. Paris Üniversitesi Siyasi İlimler Enstitüsü'nde Sorbonne'da Fransız Medeniyeti kısmında, Alliance Française'nin yüksek kısmında okuyan ve Paris Konservatuvarı'na devam eden Öztuna'nın, 13 yaşında ilk makalesi ve 15 yaşında ilk kitabı basıldı.
1969'da Adalet Partisi'nden Konya Milletvekili seçilerek Ankara'ya yerleşen Öztuna'nın aldığı görevler ve tarihleri şöyle:
“Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nda denetleme kurulu üyesi, repertuvar kurulu üyesi, eğitim kurulu üyesi (Ocak 1966-Kasım 1981), Kültür Bakanlığı'nda bakan başmüşaviri (1974-77), İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'nda kurucu yönetim kurulu üyesi ve Türk Musikisi Korosu'nda kurucu yönetim kurulu üyesi (1975'den beri), Yay-Kur (Yaygın Yüksek Öğretim) üniversitesinde Osmanlı siyasi ve medeniyet tarihi öğretim üyesi (1975-78), Milli Eğitim ve Kültür bakanlıklarında 1969'dan beri pek çok ihtisas kurulunda üye ve başkan oldu. 1974-1980 arasında Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi ansiklopedisi olan ve Milli Eğitim Bakanlığı'nca yayınlanan Türk Ansiklopedisi'nin genel yayın müdürü olarak 'K' harfinden 'T' harfine kadar olan ciltleri yayınladı. 1983 Mayıs'ında Milliyetçi Demokrasi Partisi'nin kurucuları arasında bulunarak, merkez genel yönetim kuruluna seçildi, sonra istifa etti.”
Pek çok radyo ve televizyon programı yapan ve buralarda konuşan Öztuna'nın bazı konuşmaları ABD, Fransa, Avusturya gibi ülkelerin televizyonlarında yayınlandı. Bazı kitap ve yazıları çeşitli dillere tercüme edilen Öztuna, dünyada ilk defa olarak Türk Musikisi Tarihi kürsüsünü kurdu. “Büyük Türkiye”, “Osmanlı Cihan Devleti”, “Büyük Türk Hakanlığı” gibi son yıllarda çok kullanılan tarihi ve siyasi tabirler de Yılmaz Öztuna'ya aittir. Ayasofya Hünkâr Mahfilinin ibadete açılması ve Topkapı Sarayı'nda Hırka-i Saadet Dairesi'nde Kur'an okunması, 1000 Temel Eser, Ankara Devlet Konser Salonu ve İstanbul Atatürk Kültür Merkezi'nin Türk Musikisi'ne açılması gibi fikirler ve realizasyonlar da Yılmaz Öztuna'ya aittir.
Türk Kara Kuvvetleri'nin ve Deniz Kuvvetleri'nin evvelce yanlış olarak kutlanan yıl dönümlerinin bugünkü doğru başlangıç tarihleri ile kutlanması da Yılmaz Öztuna'nın girişimleri sonucu olmuştur.
İlber Ortaylı 12.02.2012 tarihli yazısında Öztuna İçin: Yılmaz Öztuna’nın çok erken yaşlarda Hüseyin Saadetin Arel’i, İsmail Hami’yi etkileyecek kadar geniş bir bilgisi, çalışkanlığı ve tarih merakı vardı, bilhassa Türk musikisinde... Nitekim yaşıtlarının dünyadan habersiz olduğu çağlarda ilk kitap ve makalelerini çıkarmıştır.” demiştir.
9 Şubat 2012’de vefat eden Yılmaz Öztuna, velut bir yazar olarak hayatı boyunca disiplinli bir şekilde yazmayı sürdürdü ve 60 kitaba imza attı. Kitapları okuma alışkanlığı gelişmemiş bir toplumda büyük baskı adetlerine ulaştılar. Bazı eserlerine ait baskı sayıları şöyledir…
Türkiye Ansiklopedisi-Hayat Yayını / 550 bin tiraj
Osmanlı Tarihi ve Medeniyeti- MEB Yayınları/ 450 bin tiraj
Türk Bestecileri Ansiklopedisi- Hayat Yayını/150 bin tiraj
Osmanlı Padişahlarının Hayat Hikayeleri – Hayat Yayını/ 158 bin tiraj
Büyük Türk Sözlüğü- Hayat Yayını/180 bin tiraj
Türkiye’de Askeri Müdahaleler- Tercüman Yayını- 100 bin tiraj
Osmanlı Devleti Tarihi-Kültür Bakanlığı Yayınları/ 20 bin tiraj
İslam Devletleri, Devletler ve Hanedanlar- Kültür Bakanlığı Yayınları/10 bin tiraj
Itri – Kültür Bakanlığı Yayınları/15 bin tiraj
Dede Efendi- Kültür Bakanlığı Yayınları/20 bin tiraj
Abdülkadir Meraği – Kültür Bakanlığı Yayınları/15 bin tiraj
Keçeci-zade Fuat Paşa-Kültür Bakanlığı Yayınları/ 15 bin tiraj
Âli Paşa – Kültür Bakanlığı Yayınları/8 bin tiraj
Kanuni Sultan Süleyman -Kültür Bakanlığı Yayınları/15 bin tiraj
İkinci Mahmut –Kültür Bakanlığı Yayınları/ 15 bin tiraj
Hacı Ârif Bey –Kültür Bakanlığı Yayınları/ 20 bin tiraj
Sâdeddin Arel –Kültür Bakanlığı Yayınları/ 20 bin tiraj
(Derleyen: Ali Osman Aydın)
20 Eylül 1930 İstanbul doğumlu olan Öztuna, İstanbul'da lise tahsilinin yanında İstanbul Konservatuvarı'na devam etti. 1950 Eylül'ünden 1957 Temmuz'una kadar Paris'te kalan Öztuna, Paris'in büyük kütüphanelerinde çalıştı. Paris Üniversitesi Siyasi İlimler Enstitüsü'nde Sorbonne'da Fransız Medeniyeti kısmında, Alliance Française'nin yüksek kısmında okuyan ve Paris Konservatuvarı'na devam eden Öztuna'nın, 13 yaşında ilk makalesi ve 15 yaşında ilk kitabı basıldı.
1969'da Adalet Partisi'nden Konya Milletvekili seçilerek Ankara'ya yerleşen Öztuna'nın aldığı görevler ve tarihleri şöyle:
“Türkiye Radyo Televizyon Kurumu'nda denetleme kurulu üyesi, repertuvar kurulu üyesi, eğitim kurulu üyesi (Ocak 1966-Kasım 1981), Kültür Bakanlığı'nda bakan başmüşaviri (1974-77), İstanbul Teknik Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı'nda kurucu yönetim kurulu üyesi ve Türk Musikisi Korosu'nda kurucu yönetim kurulu üyesi (1975'den beri), Yay-Kur (Yaygın Yüksek Öğretim) üniversitesinde Osmanlı siyasi ve medeniyet tarihi öğretim üyesi (1975-78), Milli Eğitim ve Kültür bakanlıklarında 1969'dan beri pek çok ihtisas kurulunda üye ve başkan oldu. 1974-1980 arasında Türkiye Cumhuriyeti'nin resmi ansiklopedisi olan ve Milli Eğitim Bakanlığı'nca yayınlanan Türk Ansiklopedisi'nin genel yayın müdürü olarak 'K' harfinden 'T' harfine kadar olan ciltleri yayınladı. 1983 Mayıs'ında Milliyetçi Demokrasi Partisi'nin kurucuları arasında bulunarak, merkez genel yönetim kuruluna seçildi, sonra istifa etti.”
Pek çok radyo ve televizyon programı yapan ve buralarda konuşan Öztuna'nın bazı konuşmaları ABD, Fransa, Avusturya gibi ülkelerin televizyonlarında yayınlandı. Bazı kitap ve yazıları çeşitli dillere tercüme edilen Öztuna, dünyada ilk defa olarak Türk Musikisi Tarihi kürsüsünü kurdu. “Büyük Türkiye”, “Osmanlı Cihan Devleti”, “Büyük Türk Hakanlığı” gibi son yıllarda çok kullanılan tarihi ve siyasi tabirler de Yılmaz Öztuna'ya aittir. Ayasofya Hünkâr Mahfilinin ibadete açılması ve Topkapı Sarayı'nda Hırka-i Saadet Dairesi'nde Kur'an okunması, 1000 Temel Eser, Ankara Devlet Konser Salonu ve İstanbul Atatürk Kültür Merkezi'nin Türk Musikisi'ne açılması gibi fikirler ve realizasyonlar da Yılmaz Öztuna'ya aittir.
Türk Kara Kuvvetleri'nin ve Deniz Kuvvetleri'nin evvelce yanlış olarak kutlanan yıl dönümlerinin bugünkü doğru başlangıç tarihleri ile kutlanması da Yılmaz Öztuna'nın girişimleri sonucu olmuştur.
İlber Ortaylı 12.02.2012 tarihli yazısında Öztuna İçin: Yılmaz Öztuna’nın çok erken yaşlarda Hüseyin Saadetin Arel’i, İsmail Hami’yi etkileyecek kadar geniş bir bilgisi, çalışkanlığı ve tarih merakı vardı, bilhassa Türk musikisinde... Nitekim yaşıtlarının dünyadan habersiz olduğu çağlarda ilk kitap ve makalelerini çıkarmıştır.” demiştir.
9 Şubat 2012’de vefat eden Yılmaz Öztuna, velut bir yazar olarak hayatı boyunca disiplinli bir şekilde yazmayı sürdürdü ve 60 kitaba imza attı. Kitapları okuma alışkanlığı gelişmemiş bir toplumda büyük baskı adetlerine ulaştılar. Bazı eserlerine ait baskı sayıları şöyledir…
Türkiye Ansiklopedisi-Hayat Yayını / 550 bin tiraj
Osmanlı Tarihi ve Medeniyeti- MEB Yayınları/ 450 bin tiraj
Türk Bestecileri Ansiklopedisi- Hayat Yayını/150 bin tiraj
Osmanlı Padişahlarının Hayat Hikayeleri – Hayat Yayını/ 158 bin tiraj
Büyük Türk Sözlüğü- Hayat Yayını/180 bin tiraj
Türkiye’de Askeri Müdahaleler- Tercüman Yayını- 100 bin tiraj
Osmanlı Devleti Tarihi-Kültür Bakanlığı Yayınları/ 20 bin tiraj
İslam Devletleri, Devletler ve Hanedanlar- Kültür Bakanlığı Yayınları/10 bin tiraj
Itri – Kültür Bakanlığı Yayınları/15 bin tiraj
Dede Efendi- Kültür Bakanlığı Yayınları/20 bin tiraj
Abdülkadir Meraği – Kültür Bakanlığı Yayınları/15 bin tiraj
Keçeci-zade Fuat Paşa-Kültür Bakanlığı Yayınları/ 15 bin tiraj
Âli Paşa – Kültür Bakanlığı Yayınları/8 bin tiraj
Kanuni Sultan Süleyman -Kültür Bakanlığı Yayınları/15 bin tiraj
İkinci Mahmut –Kültür Bakanlığı Yayınları/ 15 bin tiraj
Hacı Ârif Bey –Kültür Bakanlığı Yayınları/ 20 bin tiraj
Sâdeddin Arel –Kültür Bakanlığı Yayınları/ 20 bin tiraj
(Derleyen: Ali Osman Aydın)