Taha Emre Özdemir  Yeniakit.com.tr 

Koronavirüs salgını ile mücadelemiz Sağlık Bakanı Fahrettin Koca öncülüğündeki Bilim Kurulu'nun önerdiği tedbirlerle aralıksız sürerken, sosyal medya ile reyting kaygısı güden haber yayın organlarındaki bilgi kirliliği de devam ediyor. İşin içine manipülatörler de girince toplumda büyük bir korku havası yaşandığına dikkat çeken Uzman Psikoterapist Adnan Kalkan ile koronavirüsle mücadelede psikolojik sağlığımızı nasıl koruyabileceğimizi konuştuk.

Koronavirüs salgınına ilişkin mücadelemizde psikolojik sağlığın önemi nedir?

"Kriz zamanları, gerek algı yöneten manipülatörler gerekse insana hizmeti kendine şiar edinmiş uzmanlar için önemli zamanlardır. Manipülatörler olaylardan kendine menfaat devşirirken, toplumu kendi istedikleri yöne kanalize etmek için algı yönetiyor. Fedakâr uzmanlar ise hak ve hakikati topluma ulaştırmaya ve toplum psikolojisini olumlu yönde sağlam tutmaya çalışıyor.
Koronavirüs (Covid-19) Çin’de ortaya çıktığında önce yerel zannedilerek Çin’e yönelik açıklamalar yapıldı. Daha sonra ise neredeyse bütün ülkelere yayılınca Dünya Sağlık Örgütü Pandemi ilan etti. Bu süreçten sonra ise sürekli ekranlarda boy gösteren, bilen bilmeyen, alan uzmanı veya şovmen kişiler her türlü açıklama yapmaya başladı. Bu durum insanlar arasında korku, kaygı, panik ve depresif davranışlara sebebiyet verdi. Oysa ki psikolojik sağlığın bozulması daha fazla insanı etkiler."

Vatandaşlarımıza kendilerini bilgi kirliliğinden korumaları için neler öneriyorsunuz?

"Özellikle TV ve Youtube sayfalarında seyirci ve abone toplamak için olur olmaz bilgiler paylaşan, konu uzmanlığından uzak, toplama bilgilerle gündemi değerlendiren ve tahminlerde bulunan medya kişileri önemsenmemelidir. Mümkün oldukça her alanda alan uzmanını dinlemek, akıl süzgecinden geçirmek ve uygun olanları almak gerekir."

'Uzmanların açıkladığı tedbirler uygulanmalı'

"Sarımsak, soğan, çay, sumak gibi gıdaların koronavirüse çare olduğu gibi paylaşımlar yerine, uzmanların tavsiyeleri göz önünde bulundurulmalıdır. Elbette bitkilerin birçok faydası vardır fakat doğrudan şu bitki iyi gelir demek de doğru olmayabilir. Bir diğer husus da dezenfektanların kullanımı. Gerek cildiye gerekse kimyagerlerin bilgilerine başvurmak gerekir. Nitekim cildiye uzmanları aşırı kullanılan kolonya ve dezenfekte unsurlarının cilde zarar verip cildin mikroplara karşı savunmasız kaldığını dile getirmektedir."

'Psikolojik hastalıklara dikkat edilmeli'

"Bu tür kriz dönemlerinde olayların abartılarak anlatılması, insanlarda korku, kaygı, depresyon ve stres bozukluğuna yol açar. Bu anlamda daha çok psikolog, psikiyatrist ve psikoterapistlerin yönlendirmelerine dikkat etmek gerekir. Elbette sadece bir uzmanı dinlemek yetmeyeceğinden  bilgileri teyit edecek araştırmalar da yapılmalı."

'Komplo teorisyenlerine dikkat edilmeli'

"Özellikle son zamanlarda “dabbetul arz” gibi kavramlar sosyal medyada hızla yayılmaktadır. Burada komplo teorileri ortaya atarak toplumun paniğe sürüklenmesine sebep olmak isteyenlere karşı dikkatli olmak gerekir. Bu konuda gerçekten stratejist olan uzmanların fikirlerine önem vermek gerekir."

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca öncülüğündeki Bilim Kurulu üyelerinin süreç yönetimini nasıl değerlendiriyorsunuz?

"Sayın Sağlık Bakanımız ve ekibi süreci olabildiğince başarılı yönetiyor. Buna rağmen 'aslında ölenlerin sayısı çok daha fazladır, gerçeği gizliyorlar' gibi hem iktidarı itibarsızlaştırmak hem de gerçekleri manipüle etmek isteyenler medyada veya toplumsal alanda gözlenmektedir. Vatandaşımız sayın Sağlık Bakanımızın paylaştığı bilgileri esas alarak bu doğrultuda hareket etmeli."

Peki bu süreçte çocuklarımızın sağlığını nasıl koruyabiliriz?

"Sürekli hasta sayısı, ölüm sayısı gibi haber ve konuşmalar çocukların psikolojilerinde bozukluklara sebebiyet verir. Mümkün oldukça çocuklara yönelik pedagojik açıdan fayda sağlayacak etkinlikler yapılarak, çocukları hastalık ve psikolojik hasarlardan muhafaza etmek gerekir. Ülkemizde yaşanan durumu onlara en uygun hale getirerek anlatmak ve yaşanan gelişmeleri kesinlikle yanlarında konuşmamak gerekir."