Türkiye'nin dış ticaret açığı petrol fiyatlarındaki sert düşüşün desteği başta olmak üzere ithalatın ihracattan daha hızlı daralmasıyla 2015'te bir önceki yıla göre yüzde 25,2 daralarak 63,27 milyar dolar ile yılı tamamladı. Geçen yıl yakalanan bu performansta en önemli payı ise enerjideki 17 milyar dolarlık ithalat düşüşü aldı. Analistler, 2015 yılını 63.1 milyar dolar olan OVP hedeflerine oldukça yakın tamamlayan dış ticaret açığının 2016 yılında da düşüşünü sürdüreceğini ve 55.2 milyar dolar olan hedefe yakın şekilde tamamlanacağını söylediler.

Türkiye İstatistik Kurumu ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı işbirliğiyle oluşturulan 2015 yılına ilişkin geçici dış ticaret verileri açıklandı. Buna göre, ihracat geçen yıl, 143 milyar 935 milyon dolar oldu. Aynı dönemde ithalat ise yüzde 14,4 azaldı ve 207 milyar 203 milyon dolara düştü.

AB'NİN İHRACAT PAYI ARTTI

Avrupa Birliği'nin ihracattaki payı 2014 Aralık ayında yüzde 40,2 iken, geçen yılın aynı döneminde yüzde 46 oldu. AB'ye ihracat, 2014 yılının aynı ayına göre yüzde 1,7 artarak 5 milyar 428 milyon dolar gerçekleşti. En fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Almanya'ya ihracat bu dönemde 1 milyar 150 milyon dolar olurken, bu ülkeyi sırasıyla 764 milyon dolarla İngiltere, 638 milyon dolarla İtalya ve 590 milyon dolarla ABD takip etti.

İTHALATTA İLK SIRA ÇİN'İN

İthalatta ise ilk sırayı Çin aldı. Çin'den ithalat, geçen yılın aralık ayında 2 milyar 154 milyon dolar oldu. Bu ülkeyi sırasıyla 2 milyar 38 milyon dolarla Almanya, 1 milyar 686 milyon dolarla Rusya ve 961 milyon dolarla ABD izledi. Söz konusu ayda imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 91,7, yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 4,4, orta yüksek teknolojili ürünlerin payı yüzde 35,9 gerçekleşti. İmalat sanayi ürünlerinin toplam ithalattaki payı yüzde 81,4 oldu.

BÜYÜMEYE DIŞ TALEP KATKISI

Odeabank Ekonomisti Şakir Turan, Türkiye'nin dış ticaret performansını şöyle değerlendirdi: "İthalat düşen enerji maliyetleri ile gerilerken, ihracattaki kaybı Avrupa ekonomilerine ihracatın nispeten güçlü kalması sınırlıyor. Önümüzdeki dönemde bu eğilimin süreceğini ve dış ticaret hadlerimizdeki iyileşmeyle ve Avrupa ekonomilerindeki toparlanma ile birlikte büyümeye net dış talepten gelecek katkının artarak süreceğini düşünüyoruz."

İkinci en büyük etken emtialar

Dış ticaret açığının yıl boyunca aşağı yönlü bir seyir izlemesinde başta petrol olmak üzere dünyadaki emtia fiyatlarındaki aşağı yönlü büyük seyir de etkili oldu.

Türkiye'nin ithalatında yıllardan beri en büyük kalem olan enerji ithalatı 2015'te yüzde 31,1 azalarak 54,9 milyar dolardan 37,8 milyar dolara geriledi. Buna en önemli etken olan petrol fiyatları da geçen yıl yaklaşık yüzde 35 düşüş gösterdi ve Brent ham petrolünün varil fiyatı 12 yılın en düşük seviyesine geriledi. Haziran 2014'te 115 doların üzerinde işlem görmesinden beri aşağı yönlü bir seyir izleyen Brent ham petrolün varil fiyatı dün itibariyle 35 dolar seviyesinden işlem gördü.

Düşen petrol fiyatı enerji ithalatını 17 milyar $ azalttı

Türkiye'nin enerji ithalatı 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 31,1 azalarak 37 milyar 842 milyon 886 bin dolar oldu. Türkiye İstatistik Kurumu verilerinden yapılan hesaplamaya göre, Türkiye geçen yıl toplam 207 milyar 203 milyon 370 bin dolarlık ithalat gerçekleştirirken, bunun 37 milyar 842 milyon 886 bin dolarlık bölümünü "enerji ithalatı" olarak özetlenen, 27'nci fasıl olarak adlandırılan "mineral yakıtlar, mineral yağlar ve bunların damıtılmasında elde edilen ürünler, bitümlü maddeler, mineral mumlar" oluşturdu. 2014 yılında 54 milyar 889 milyon dolar olan enerji ithalatı, geçen yıl yaklaşık 17 milyar dolar azalarak 37 milyar 842 milyon 886 bin dolara geriledi.

Enerji ithalatı 2005 yılında 21,2 milyar dolarla son 11 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Petrol fiyatlarındaki düşüş nedeniyle alım gücü gerileyen Rusya'ya yapılan ihracat da 'jet krizi' haricinde 2015 yılı boyunca düşüş gösterdi. Türkiye'nin 2014'te en büyük yedinci ihracat pazarı olan Rusya 2015'te 13. sıraya geriledi. Yıl genelinde ihracat yüzde 39.5 düşüşle 3.6 milyar dolara gerilerken aralık ayındaki düşüş yüzde 46.3'e ulaştı.