Geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete'de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı genelgesiyle beraber 2021 yılı “Ahi Evran Yılı” olarak kabul edildi. Ahilik ve Ahi Evran araştırma konusu oldu. Ahi Evran kimdir? Ahi türbesi nerede? Ahilik nedir?

Azerbaycan'ın Hoy şehrinde 1171 tarihinde doğan Ahi Evran’ın asıl adı Nasıruddin Mahmud Ahi Evran bin Abbas’dır. Ahi Evran, ilk eğitimini doğduğu yer Hoy'da almıştır. Hoca Ahmet Yesevi'nin talebelerinin sohbetlerine devam etmiştir.

Hacı Bektaş veli ve Mevlana ile aynı dönemde yaşayan Nasıruddin Mahmud’a “Evran” denmesinin sebebi şöyledir:

İnsanların korkup kaçtığı “Evran” isimli büyük bir yılanın Nasıruddin Mahmud’u görünce sakinleşmesi sebebiyle "Evran" diye anılmıştır.

Orta Asya'dan Anadolu'ya gelen alperenlerden biri olan Ahi Evran, Denizli, Konya ve Kayseri gibi şehirlere giderek Ahilik teşkilatının kurulması ve yayılmasına çalışmıştır. Ahi Evran’ın asıl mesleği debbağlıktır (deri işleme sanatı). Ahi Evran, Moğol istilasından kaçarak Anadolu'ya sığınan sanatkâr ve tüccarların ahlaki ve sosyal kurallarla dayanışmasını ve birleşmesini sağlamıştır.

Ahlak ile sanatı bir ahenk içerisinde birleştiren Ahi Evran 92 yaşında iken 1262 yılında Kırşehir'de vefat etti. Ahi Evran’ın türbesi de Kırşehir’de bulunuyor.

Ahi Evran'ın Kırşehir'de kurduğu, esnafın manevi bir merkezi olan Ahilik Evran Zaviyesi, 20. yüzyılın başlarına kadar etkisini sürdürür.

Ahi teşkilatı mensubu olmak için bazı şartlar bulunuyor. İlk şart başka bir Ahi tarafından önerilmek olmaktır. Üye olmak isteyenlerden yedi fena hareketi bağlaması ve yedi güzel hareketi açması beklenmektedir: Cimrilik kapısını bağlamak, lütuf kapısını açmak, Kahır ve zulüm kapısını bağlamak, hilim ve mülâyemet kapısını açmak, Hırs kapısını bağlamak, kanaat ve rıza kapısını açmak, Tokluk ve lezzet kapısını bağlamak, riyazet kapısını açmak, Halktan yana kapısını bağlamak, Hak'tan yana kapısını açmak, Herze ve hezeyan kapısını bağlamak, Marifet Kapısını açmak, Yalan kapısını bağlamak, doğruluk kapısını açmak.

Kafirler, çevresinde iyi tanınmayanlar, kötü söz getirebileceği düşünülenler, zina ettiği ispatlananlar, katiller, (kasaplar), hırsızlar, dellallar, vergi memurları, vurguncular teşkilata asla katılamazlar.