yeniakit.com.tr 

Brezilya Donanması'na ait uçak gemisi "NAe São Paulo" Türk tersanesi SÖK Denizcilik ve Tic. A.Ş. tarafından satın alındı. Uçak gemisi söküm için İzmir'de bulunan Aliağa'ya getirilecek.

Bu gelişme sonrası "Türkiye Brezilya'dan uçak gemisi mi alıyor?", "Türkiye bu gemiden yararlanabilir mi?" "Türkiye Brezilya'dan hazır uçak gemisi mi satın aldı?" şeklinde sorular akıllarda yer edindi.

Türkiye Brezilya'dan uçak gemisi mi alacak?

Brezilya'nın hizmetten çıkardığı "NAe São Paulo" uçak gemisinin hazır olarak satın alınıp Türk Donanmasında kullanılacağı iddia edildi. Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Serhat Güvenç konuya ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Havacılık gazetecisi Tolga Özbek'in Youtube kanalına konuk olan Serhat Güvenç merak edilen konuya açıklık getirdi.

"NAe São Paulo" uçak gemisinin güncel bir yapıda olmadığını ve hizmet ömrünün artık sonuna geldiğini belirten Güvenç, uçak gemisinin teknik özelliklerinden bahsetti.

Geminin 2. Dünya Savaşı sonrası Fransa tarafından inşa edildiğini aktaran Güvenç, "Amerikan donanmasının uçak gemilerine göre mütevazi sayılacak bir yeteneği var. Jet motorlu savaş uçaklarının devrinin başlamasıyla birlikte uçak gemilerinin boyutları çok daha fazla önem kazandı. Pervaneli savaş uçaklarının döneminde çok daha küçük boyutlu güvertelerden kalkıp harekat yapmak mümkündü. Ancak jet uçaklarıyla bambaşka bir döneme geçildi." ifadelerini kullandı.

Fransa tarafından üretilen bu geminin konvansiyonel bir yapıda olduğunu ve ABD'nin uçak gemilerinin aksine nükleer güçle çalışmadığını aktaran Güvenç, "Bu nedenle en iyi dönemlerinde bile 3-4 haftadan fazla denizde görev yapamıyorlar. Çünkü ikmal yapmaları gerekiyor" dedi.

Fransa'dan 10 milyon dolar civarında bir paraya satın alınan bu geminin 2001 yılında Brezilya Donanması envanterine katıldığını sözlerine ekleyen Güvenç, Brezilya'nın bu uçak gemisine çok büyük umutlar bağladığını ancak beklediği karşılığı alamadığını ifade etti.

"NAe São Paulo" uçak gemisinin diğer uçak gemilerine nazaran daha küçük bir yapıda olduğunu ve büyük boyutlu savaş uçaklarının bu gemiye konuşlandırılamadığını aktaran Güvenç, geminin 2 kez büyük bir yangın geçirdiğini hatırlattı ve şunları kaydetti:

"Biri 2006'da, diğeri 2013'te. Brezilya Donanması'nın hedefi bu gemiyi 39 yıl boyunca kullanmaktı ancak 2019 yılında hizmetten çıkarttılar. Gerekçeleri de geminin en iyi halde bile 3 aydan fazla denizde kalamamasıydı. Geri dönüp sürekli olarak onarımdan geçmesi gerekiyordu."

Geminin bakım masraflarının çok yüksek olduğunu dile getiren Güvenç, geminin faal bir durumda tutulmasının da neredeyse imaknsız olduğuna vurgu yaptı. Geminin artık hurda statüsüne geçtiğini ve üzerinde metal yorgunluğu olduğunu belirten Güvenç sözlerinin devamında şunları aktardı:

"Fransızlar gemiyi Brezilyalılara satarken üzerindeki bütün silah sistemlerini ve muhabere teçhizatını söküyorlar ve bu şekilde gemiyi teslim ediyorlar. Brezilyalılar bu gemiyi yeniden donatmak zorunda kalıyorlar."

Güvenç, geminin 60'lı yılların teknolojisiyle yapıldığını ve modern bir savaş gemisi olmadığını belirtti.

"Çin'e kıyasla Türkiye'nin kaynakları sınırlı"

Sovyetler Birliği tarafından inşa edilen Varyag uçak gemisini örnek gösteren Güvenç sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu duruma en yakın örnek Varyag'tır. Varyag Sovyet Donanması'ndan Ukrayna'nın payına düşen uçak gemisiydi. 2001 yılında İstanbul Boğazı'ndan bir yüzer cisim olarak geçti bu gemi. Ne dümeni ne de motoru vardı. Onlarca römorkör eşliğinde saatler süren bir yolculuğun ardından boğazı geçti ve bu gemi Çin tarafından teslim alındı. Brezilya'nın uçak gemisi de aşağı yukarı bu benzer durumda.

Çinliler Varyag'ı 2001'de aldılar ve 2012'de hizmete soktular. Tersine mühendislik yaparak ve kendi teknolojilerini kullanarak bu gemiyi 10 yıl süren bir yapım sürecinin ardından hizmete aldılar. Ancak Çin'in kaynakları Türkiye'ye kıyasla sınırsız diyebiliriz. Türkiye'nin bu kadar kaynağı ve insan gücü yok. Dolayısıyla Çin elinde bulunan bütün kaynakları ve imkanları kullanarak 11 yılda bu işi kurtardı."

"Gereksiz bir masraf olur"

Brezilya'nın uçak gemisinin de işe yarar bir hale getirilmesi için çok uzun bir zaman ve kaynak harcanması gerektiğini belirten Güvenç, "Brezilya'nın uçak gemisine yapılacak bu kadar masraf gerçekten gereksiz olur. Türkiye bu platformları kendi başına ve çok daha düşük bir maliyetle yapabilir." dedi.

Türk Deniz Kuvvetleri'nin halen daha tatmin edilmemiş bir büyük gemi özlemi olduğunu dile getiren Güvenç "70'li yıllara kadar bir kruvazör olarak bu arzu kendini gösterdi. 1997 yılından itibaren ise bir uçak gemisi edinme arzusu şeklinde kendini ortaya koydu" diye konuştu.

Öte yandan ne Brezilya'nın ne de Fransa'nın bu işe sıcak bakmayacağını sözlerine ekleyen Güvenç sözlerini şöyle tamamladı:

"Gemi sökülmek üzere Türkiye'ye gönderiliyor, faal bir deniz aracına dönüştürülmek üzere değil. Türkiye ve Fransa ilişkilerinin durumu da malum. Dolayısıyla bu gemi Türkiye'nin harekat ihtiyacına karşılık vermez. Brezilyalıların bu uçak gemisini hizmetten çıkarmalarının nedenlerinden bir tanesi de modern platformların bu gemide kullanılamaması."