Bu zor süreçte adayların ruhsal durumlarının çok önemli olduğu ve anne baba tutumlarının da adayların moral hazırlığında büyük ölçüde etkili olduğu sık sık vurgulanıyor. Altınbaş Üniversitesi Çocuk Koruma ve Bakım Hizmetleri Program Başkanı Öğr. Gör. Barış Tuncer sınav hazırlık sürecini en etkili ve verimli şekilde değerlendirmeleri için ebeveynlerin çocuklarına yardımcı olmaları gerektiğini vurguladı. Tuncer, anne babaların sınava hazırlanan adaylara karşı sergilemesi gereken olumlu davranış ve söylemleri anlattı.

Ebeveynlerin Yapması Gerekenler

“Empati kurun, yanında olun”

1. Çocuğunuz ders çalışırken evde sessizliği sağlayın. O ders çalışırken yüksek sesle televizyon izlemeyin. O ders çalışırken siz de kitap okumak gibi faaliyetler yapın.

2. Deneme sınavlarından istediği sonuçları alamadığında hatalarına ve başarısızlıklarına takılıp kalmaması, her hatayı öğrenme fırsatına dönüştürmesi için yardımcı olun. Deneme sınavlarını hatalarını ve eksiklerini belirleyip düzeltmesi konusunda bir fırsat olarak görmesi için destek olun.

3. Sınav kaygısıyla baş etme yöntemlerini öğrenmesine yardımcı olun.

4. Davranışlarınızla ve sözlerinizle “Yapabileceğine inanıyorum” mesajları verin.

5. Sınav konusundaki duygu, düşünceleri, korku, kaygı ve endişelerini paylaşmasına izin verin. İç dünyasını, duygu ve düşüncelerini keşfetmesi ve ifade etmesi için onu destekleyin. Çocuğunuz konuşurken başka hiçbir şeyle (telefon vb.) ilgilenmeden onu ilgiyle dinleyin.

6. Çocuğunuzla empati kurun ve sınav, sınava hazırlanma sürecine onun gözünden bakmaya çalışın. Empati kendimizi karşımızdaki kişinin yerine koyup, dünyaya ve olaylara onun gözünden bakmak ve onun duygu ve düşüncelerini anlayarak bunları kendi cümlelerimizle ona iletmektir. Okul ve sınav sürecinin çok zor ve çok yoğun olduğundan, derslerin ve konuların çok fazla olduğundan bu yüzden bunaldığını söyleyen öğrenciye “Ders ve konu sayısı fazla olduğu için kaygılanıyorsun, endişelisin” demek empatik bir tepkidir ve çocuk anlaşıldığını hissedecektir.

7. Çocuğunuzda başarma isteği, hevesi oluşturmaya çalışın. Yetenek ve ilgilerine uygun bir hedef belirlemesine yardımcı olun.  Ders çalışması vb. karşılığında rüşvet teklif etmeyin (para, araba vb). Bu gence, aslında yapmakla yükümlü olduğu bir davranıştan kazanç sağlama yolunu açar. Başarılı olabilmesi için öğrencinin içten güdülenmesi gerekir. İçsel güdülenmede bireyi davranışa iten güç (güdü kaynağı) bireyin kendisindedir. Bireyin kendi içsel ödüllendirme sistemi önemlidir. İçsel güdülenen öğrenciler daha çok başarılı olurlar.

8. Ders dışında konular hakkında çocuğunuzla konuşun, iletişim kurun. Sohbet konularınız sadece sınav olmasın.

9. Deneme sonuçları kötü olduğunda sadece sonuca odaklı bir değerlendirme yapmak yerine, çocuğunuzun gösterdiği çabaya, öğrenmeye odaklanan, gösterdiği çabayı takdir eden bir yaklaşım sergileyin.

10. Çocuğunuza duyduğunuz sevgi ve saygının, verdiğiniz değerin sınava bağlı olmadığını, her koşulda sevgi, saygıya değer bir varlık olduğunu söyleyin ve davranışlarınızla bunu çocuğunuza hissettirin.

11. Çocuğunuzun sevgiye, desteğe ve güvenebileceği bir kişiye ihtiyacı olduğunu unutmayın. Sınava hazırlığı sürecinde onun güvenebileceği, içini dökebileceği, korkularını, kaygılarını, umutlarını, başarıları, sevinçlerini paylaşabileceği bir ebeveyn olun.

12. Bu dönemi, çocuğunuzla yakınlaşma ve birbirinize destek olma konusunda bir fırsat dönemi olarak değerlendirin.

13. Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin. Onu yargılamayın ve onunla çatışmaya girmeyin. İşbirliğine, karşılıklı saygı ve kabule dayalı bir ilişki kurmaya özen gösterin.

14. Saydam olun, içi dışı bir insan gibi davranın. Çocuğunuzun sizi rahatsız eden davranışlarını çarpıtmadan, başka şeylerin arkasına gizlemeden, onu incitmeden ifade edin. Örneğin; “Ders çalışmaman sınav başarını olumsuz etkileyebilir. Başarısız olmandan korkuyorum, senin için endişeleniyorum”.

15. Ders zamanlarında Tv, internet, cep telefonu, bilgisayar oyunu vb. aktivitelerine kısıtlamalar getirip kontrol edin. Ders çalışmadığında, test çözmediğinde bu tür aktivitelerden mahrum bırakarak, bu aktivitelere kısıtlamalar getirin.