Kanser hastalığına dikkat çekmek için 1-7 Nisan günleri arasında kabul edilen Kanser Haftası başladı. Bu hafta boyunca kanserle nasıl mücadele edeceğinizden alacağınız önlemlere pek çok konuda farkındalık yaratılmaya çalışılıyor. Mücadelede hasta yakınlarının da önemli bir yeri var. Memorial Şişli Hastanesi’nden klinik psikolog Zeren Okçuoğlu Kadıoğlu, kanser hastalarına psikolojik yaklaşırken, şu cümlelerin onlara söylenmemesi gerektiğini kaydetti.

1 “Geçen gün televizyonda kanser için bitkisel bir ilaç çıktığını gördüm…”

Her duyduğunuz bilgiyi hastaya aktarmanız daha çok endişelenmesine ve öfkelenmesine neden olabilir. Kulaktan dolma bilgilerle hastanın kafasını karıştırmamak gerekiyor.

2 “Zaten artık herkes kanser oluyor.”

Hastanın bulunduğu durumu hafife alacak sözler kesinlikle söylenmemeli.  Bunların kendisini avutmak için sarf edildiğini ve gerçekçi olmadığını düşünebilir.

3 ”Benim bir yakınım da kanserdi ama seninki farklı, atlatacaksın.”

Her kanser hastasının süreci farklı olduğu için başkalarının durumlarıyla ilgili olumlu ya da olumsuz bir karşılaştırma yapmak onlara kendini iyi hissettirmez.

4 “Acaba sigara içtiğin için mi hastalandın?”

Kanser tanısı ilk öğrenildiğinde hasta ve yakınlar buna bir neden bulmaya çalışır. Bu bağlamda hastada suçluluk duygusu uyandıran ve onu yargılayan söylemlerden kaçınılmalı.

5 “Üzülme, saçların yine uzar.”

Kanser tedavisi süresince yaşanacak bedensel değişikliklerle ilgili yorum yapmaktan kaçınmak önemli. Ancak hasta bu konuyla ilgili sıkıntısını dile getirdiğinde onu dinlemek gerekli.

6 “İlaçlarını düzenli alıyor musun?”, “Bence düzensiz besleniyorsun.”

Hasta yakınları yaşadıkları kaygı nedeniyle bazen hastaların üzerine fazlaca düşer. Hasta kendi tedavisine ve bakımına uyum gösterdiği halde yakınların aşırı kontrolcü davranmaları hastaların otokontrollerinin azalmasına neden olabilir.

7 “Güçlü olmaya çalış, her şey yoluna girecek merak etme!”

Kanserle mücadele eden yakınınızın her zaman güçlü kalması mümkün olmayabilir. Bunun yerine, süreç içerisinde zorlandığı zamanları kabul etmek ve güçsüz hissettiğinde yanında olabilmek ona daha iyi gelecektir.

8 “Seni çok iyi anlıyorum”

Bir kanser hastasının nasıl hissettiğini tam olarak bilmek mümkün olmayabilir. Bunu söylemek yerine, istediği zaman onu dinleyebileceğinizi ifade etmeniz yeterli olacaktır.

9 “İyi düşünmeye çalış, stres yapma!”

Kanser olan yakınınızın moralinin bozuk olduğu ve psikolojik olarak zorlandığı zamanlar olabilir. Onun moralini bozan faktörler hakkında konuşmaya teşvik etmek daha faydalı olacaktır.

10 “Sen hastasın yat dinlen!”, “Biz her şeyi yaparız merak etme”

  Hasta yerine her şeyi yapma çabası, özgüvenlerini ve kendi yaşamları üzerindeki kontrollerini zedeleyebilir. Bunun yerine ihtiyacı olduğunda sizden destek alabileceğini bilmesi ve iyi hissettiği zamanlarda kendi uğraşlarıyla ilgilenmesi hastaya ruhsal açıdan olumlu etki sağlar.

TEDAViDE ‘UMUT iLAÇ ETKiSi YAPIYOR

Umut düzeyi yüksek olan kanser hastalarının ağrıyla baş ettiklerini, duygu durumlarının daha iyi olduğunu belirten uzmanlar şu tavsiyede bulunuyor: “Umudu ve inancı destekleyici aktivitelerde bulunmak gerekir.”

Üsküdar Üniversitesi NP Feneryolu Polikliniği’nden uzman klinik psikolog Elif Kandaz, kanserin birçok hastalığa göre daha fazla risk taşıması ve hayatın bitimini çağrıştırması açısından hastalarda yoğun bir korku ve kaygıya yol açtığını söyledi.

Kanserle mücadelede umutlu olmanın tedavi sürecini olumlu yönde etkilediğini belirten Kandaz, şu tavsiyelerde bulundu: “Umut kişinin geleceğe uyumu için ona güç veren, gelecekle ve yaşantısıyla ilgilenmesini ve hayatta anlam bulmasını sağlayan, dinamik bir güç. Kanser hastalarının umut düzeyleri, duygu durumları ve performanslarının ağrı üzerine etkilerinin incelendiği bir çalışmada umut düzeyi yüksek olan hastaların ağrıyla daha iyi baş ettikleri, duygu durumlarının daha iyi olduğu belirlenmiş.”

Bu süreçte umudu ve inancı destekleyici aktivitelerde bulunmak gerektiğini kaydeden Kandaz “Meditasyon, yoga ve diğer sanatsal faaliyetlerle hastanın kendisini geliştirdiğini görmesi iyileşme ve tedaviye uyum motivasyonunu arttırır” dedi.