Diyetisyen Cemre Balkan, “Dünyada kişi başına günde ortalama 9-12 g tuz tüketilirken, Türkiye’de ortalama tuz tüketimi sağlıklı bir insanın alması gereken oranın yaklaşık üç katından fazladır. Bu yüzden çocukluk çağından itibaren beslenme alışkanlıklarının düşük tuz tüketimi sağlayacak şekilde planlanması, uzun vadede bu hastalıkları ve bunların kötü sonuçlarını önlemeye yardımcı olacaktır” dedi.

Medicana İnt. Samsun Hastanesi Diyetisyen Cemre Balkan doğru tuz tüketimi konusunda uyarılarda bulundu. Tuzun kas ve sinir fonksiyonları üzerinde önemli görevlerinin olduğunu belirten Diyetisyen Balkan, “Kan basıncının düzenlenmesinde, vücut sıvı dengesinin ayarlanmasında, kas ve sinir fonksiyonlarında önemli görevleri vardır. Dünya Sağlık Örgütü hipertansiyon, kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları başta olmak üzere obezite, diyabet ve bazı kanser türlerinden korunmak ve kemik sağlığını olumsuz etkilememek amacıyla günlük olarak tüketilmesi gereken tuz miktarını günde 5 g’dan az (2 g’dan az sodyum) olarak önermektedir. Dünyada kişi başına günde ortalama 9-12 g tuz tüketilirken, Türkiye’de ortalama tuz tüketimi sağlıklı bir insanın alması gereken oranın yaklaşık üç katından fazladır. Bu yüzden çocukluk çağından itibaren beslenme alışkanlıklarının düşük tuz tüketimi sağlayacak şekilde planlanması, uzun vadede bu hastalıkları ve bunların kötü sonuçlarını önlemeye yardımcı olacaktır” diye konuştu.

“Tuz tüketiminin azaltmanın yolları"

Sebze ve meyve tüketiminin arttırmayı öneren Balkan, "Yemek pişirirken aromalandırmak için baharat ve taze otlardan faydalanın. Yemeklerin tadına bakmadan tuz atmayın. Sofrada tuzluk bulundurmayın. Etiket okuma alışkanlığı kazanın. Bazı hazır paketli ürünlerde yüksek oranda ilave tuz bulunabiliyor. Potasyumdan zengin patates, pancar, muz, kuru kayısı, kuru fasulye gibi besinleri bol tüketin. Ketçap, turşu, zeytin, salata sosları gibi ürünleri kullanırken porsiyon miktarına dikkat edin.Kavrulmuş kuru yemişlerin tuz içeriği yüksektir. Kavrulmamış, çiğ kuru yemişleri tüketin. Yoğurt, cacık, ayranın içine tuz yerine dereotu, maydanoz, taze nane ekleyin. Fast food tarzı besinler de yüksek tuz içerir, tüketimini sınırlandırın. Fazla tuz tüketiminin vücutta şişlik ve ödeme sebebiyet verebileceği de unutulmamalı ; bol sıvı tüketimine önem verilmeli” şeklinde konuştu.

En sağlıklı tuz hangisi?

Kaya tuzu, son yıllarda, fazla miktarda tuz tüketiminin zararlarının anlaşılmasıyla sofra tuzuna alternatif olarak kullanılan ve daha az zararlı olduğuna inanılan bir tuz türüdür. Peki gerçekten öyle midir? İşte detaylar...

Sofra tuzu

Sofra tuzu, en yaygın olarak kullanılan tuz türüdür. Yeraltı yataklarından çıkartılır, yabancı maddelerden arındırmak için yüksek oranda rafine edilir ve topaklanmayı önleyici katkı maddeleri eklenir. %97 veya daha yüksek oranlarda sodyum klorür içeren sofra tuzu, iyot ile zenginleştirilir. Sofra tuzuna iyot eklenmesiyle, yaygın bir halk sağlığı sorunu olan hipotiroidizm, zihinsel engellilik, endemik kretenizm gibi iyot eksikliği hastalıklarına karşı etkili bir önlem alınmaktadır.

Kaya tuzu

Kaya tuzunun en yaygın kullanılan türü Himalaya tuzudur. Himalaya tuzu, doğal olarak pembe renkli olan ve Pakistan'daki Himalayalar yakınlarında çıkarılan bir tuz türüdür. Himalaya tuzu, sofra tuzuna göre daha az zararlı olduğu düşüncesiyle tercih edilse de Himalaya tuzu da yüksek oranlarda sodyum içermektedir dolayısıyla sofra tuzu yerine kaya tuzu kullanılması, yüksek sodyum tüketiminin neden olduğu kardiyovasküler hastalık riskinin önüne geçemez. Bununla birlikte, Himalaya tuzunun doğal hasat süreci, normal sofra tuzuna göre daha fazla miktarda mineral ve eser element içermesini sağlar ancak bu miktarlar sağlık üzerine olumlu etki edemeyecek kadar az miktardadır.

Hangi tuzu tercih edelim?

Sofra tuzu yerine kaya tuzu tercih edilmesinin tek faydası topaklanmayı önleyici katkı maddelerinden kaçınmak olacaktır ancak iyotlu sofra tuzunun iyi bir iyot kaynağı olduğu ve günlük iyot ihtiyacının karşılanmasına büyük bir destek sağladığı unutulmamalıdır. Tuz tüketimi konusunda Dünya Sağlık Örgütünün günlük 5 g tuz önerisi dikkate alınmalıdır ve iyot uçucu bir element olduğundan kayıpların yaşanmaması için iyotlu tuzlar koyu renkli kaplarda ve karanlık yerlerde saklanmalıdır ayrıca yemeğe yemek piştikten sonra eklenmelidir.

DSÖ tuz tüketiminin azaltılmasını istedi 

 Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), günlük kişi başı tuz tüketiminin 5 gramın altında olmasını öneriyor. Bu miktar bir tatlı kaşığı veya tepeleme bir çay kaşığına denk geliyor. Aşılmaması önerilen bu miktar; yemeklere sonradan eklenen tuzu değil, gün içinde tüm besinlerle alınan toplam tuz miktarını ifade ediyor.

DSÖ'ye göre günlük tüketilmesi gereken tuz miktarı ile ülkemizdeki miktarı: DSÖ (Dünya Sağlık Örgütü) tuzla ilgili olarak önerilen değerler kişi başına günlük ortalama 5 gr. civarındadır. Ancak ülkemizdeki günlük tuz tüketim miktarı 15 gr. civarındadır.