İnsülin, moleküler ağırlığı 5,8 kilodalton (kDa) olan, polipeptit yapılı ve vücuttaki karbonhidrat özüştürmesinin düzenlenmesinde glukagon ile birlikte rol alan bir hormondur. Kan şekerini düşürücü etki yapar. Pankreasın hormonal salgı birimleri olan Langerhans adacıklarından salgılanan insülinin adı da Latince'de "ada" anlamına gelen "insula" sözcüğünden türetilmiştir.

İnsülinin, karbonhidrat özüştürmesinin birincil dengeleyicisi olmanın yanında, karbonhidrat metabolizması ile ilişki içinde bulunan yağ ve protein metabolizmaları üzerinde de önemi vardır ve kandaki insülin derişimi değişikliklerinin tüm bedende yaygın etkileri bulunur. Bu hormonun tam yokluğu, şeker hastalığının 1. tipine (yüksek şeker); görece azlığı ya da insüline karşı direnç ya da her ikisinin birlikte olması ise 2. tip şeker hastalığına (düşük şeker) yol açar. Bu doğrultuda, endüstriyel olarak üretilmiş olan insülin, tip-1 şeker hastalığında ve başka ilaçların yetersiz kaldığı tip-2 şeker hastalığı vakalarında ilaç olarak kullanılır.

İnsülinin yapısı hayvanlar arasında görece küçük farklara bağlı bir çeşitlilik gösterir ve insan insülinine en benzer yapıdaki insülin, arada tek bir aminoasit biriminin farklı oluşuyla, domuz insülinidir. İnsülinin karbonhidrat metabolizması üzerindeki düzenleyici işlevinin etkinliği de insandan insana değişkenlik gösterebilmektedir.

İnsülin tedavisi nedir?

Kanda yeterli miktarda insülinin bulunmaması durumunda insülin tedavisi ile kana insülin hormonu ilave edilebilir. İnsülin enjeksiyonu ile kana insülin hormonu salınır ve bu sayede kandaki glikoz miktarı azaltılır. Aynı zamanda tedavi ile karaciğerden daha fazla miktarda şeker salınımı da engellenmiş olur. Bu sayede insülin yetersizliğinin kalp krizi, inme, böbrek yetmezliği gibi ciddi komplikasyonlara neden olması da önlenir.

İnsülin tedavisi neden yapılır, amaç nedir?

İnsülin tedavisiyle mevcut komplikasyonların ilerlemesini durdurmak, hamile ve gebe bayanlarda oluşabilecek komplikasyonlara engel olmak ve çocuklarda büyüme ve gelişmenin normal seyrinde devam etmesini sağlamak da amaçlanabilir.

İnsülin fazla alınırsa ne olur?

İnsülinin dışarıdan fazla miktarda alımı, hipoglisemiye neden olabilir. İnsülin reaksiyonu olarak bilinen bu durum, çok düşük kan şekeri seviyelerini ifade eder. İnsülin reaksiyonu doğrultusunda hasta, yorgunluk, aşırı terleme, bilinç kaybı, nöbet geçirme, kas seğirmesi, konuşamama vb. şikayetler ile karşılaşabilir.

İnsülin direnci testi nedir, nasıl yapılır?

A1C Testi: Bu test ile ortalama kan şekeri, 2-3 ay aralıklarla ölçülür. Yüzde 5,7’in altındaki değerler, normal değerler olarak kabul edilir.

Açlık kan şekeri testi: Bu testten en az 8 saat öncesinde yemek yemeği ya da bir şeyler içmeyi tüketmeniz gerekir. 100 mg normal kabul edilirken, 100-126 mg/dl ve üzeri prediyabet(diyabet öncesi) olarak tanımlanır. Değerlerin 126 üstünde olması ise diyabet hastası olduğunuz anlamına gelir.

Glikoz tolerans testi: Kan şekeri testini takiben yapılan glikoz tolerans testinde size şekerli bir içecek verilir. 2 saat sonra ise kanınızdaki şeker tekrar test edilir. 140 mg normal kabul edilirken, 140-199 mg arası prediyabete işaret eder. 200 mg üzeri ise diyabet hastası olduğunuzun göstergesidir.

İnsülin direnci belirtileri neler?

Yemek yedikten sonra bile geçmeyen açlık hissi

Sık sık idrara çıkma

İdrar miktarında artış

El ve ayaklarda karıncalanma hissi

Sık sık enfeksiyonlara maruz kalma

Ağır bir yemek sonrasında gereğinden fazla uykulu ve yorgun hissetme

Yemek sonrası terleme(şeker düşmesine bağlı olarak)

Kilo alımının kontrolden çıkması

Sürekli tatlı yeme isteği

Koltuk altı, kasık ve boyun bölgelerinde cilt renginde kararmalar

Bel çevresinin zamanla genişlemesi

Adet düzensizliği