Cevizin ana vatanı olan Bitlis’in Adilcevaz ilçesinde üretilen meşhur ‘ceviz reçeli’, zorlu üretim sürecinin ardından sofralardaki yerini alıyor.

Yapımı hayli meşakkatli olan ceviz reçeli, cevizlerin tam olgunlaşmadığı dönemde yapılıyor. Tek tek elle dalından toplanan taze cevizler, uzun süren 14 aşamalı bir işlemin ardından reçel yapılıyor. Reçele dönüştürülen bu lezzet ise damaklarda ayrı bir tat bırakıyor. Adilcevaz ilçesinde yaz mevsiminde olgunlaşmaya başlayan ve özenle seçilen yeşil cevizler, kabuğu soyulduktan sonra doğal işlemlerden geçiriliyor. Yılın sadece bir ayında toplanan yeşil cevizlerden reçel elde etme süreci, cevizlerin toplanmasıyla birlikte yaklaşık 20 gün sürüyor. Yöre halkının şifa niyetine yediği ceviz reçeli, ayrıca özel misafirlere de ikram ediliyor. Son yıllarda yapımı yaygınlaşan ceviz reçelinden birçok aile geçimini sağlıyor.

Adilcevaz’da 20 yıldır ceviz reçeli üretimi yapan Ramazan Üstün, “20 yıldır bu işi yapıyorum. Daha önceleri cevizin kabuklusunu alıp Türkiye geneline dağıtımını yapıyordum. Daha sonra ceviz reçeli çıktı piyasaya. Onunla uğraşmaya başladık. Bugüne kadar onunla uğraşıyoruz. Adilcevaz’ın cevizi meşhurdur. Türkiye’de ve dünyada birincidir. Tek tescilli ceviz Adilcevaz cevizidir. Bizde bunun reçelini yapmaya devam ettik, halende yapmaya devam ediyoruz. Ceviz reçelinin yapımı 14 aşamadan geçiyor. İlk aşaması badem büyüklüğündeyken toplanır içi sertleşmeden. Toplandıktan sonra içi soyulur. Tek tek elle, bıçakla soyulur. Soyulduktan sonra diğer aşamaları var. Suyu var, kaynaması var, şekeri var, paketlenmesi var, vakumlaması var. Yani 14 türlü aşamadan geçtikten sonra şişelenip vakumlanır, mutfağımıza, sabah kahvaltılarımıza yetiştiriyoruz. Çağımız internet çağı, Türkiye genelinde her tarafa gönderme şansımız var. Kapılarına, adreslerine teslim yaparız. Faydalarına gelirsek tiroit bezlerine iyi gelir. Bağışık sistemine iyi gelir. Kansızlığa iyi gelir, diş etlerini sertleştirir. Kabızlığın bir derece önleyicisidir. Daha sayabileceğim çok faydaları var. Yıllık üretim 20-22 ton arası değişiyor. Yılına göre cevizin verimine göre üretim miktarı da değişiyor” dedi.

Ceviz Reçeli Tarifi için Malzemeler

1 kg olgunlaşmamış ceviz (erik büyüklüğünde)

½ su bardağı sönmüş kireç

2 litre su1 kg toz şeker

6 su bardağı su

Nohut büyüklüğünde 4-5 adet limon tuzu

Ceviz Reçeli Tarifi Hazırlanışı

Erik büyüklüğüne gelmiş ama henüz olgunlaşmamış olan cevizlerin yeşil kabuklarını bıçakla incecik soyun .
Cevizleri büyük bir tencereye koyup üzerine çıkacak kadar su ilave edin. Her gün suyunu değiştirerek 8 gün suda bekletin. Sekizinci günün sonunda cevizleri iyice yıkayıp süzün. Kireci 2 litre suya karıştırarak 1 gece bekletin , böylece kireç suyun dibine çökecektir. Bu suyu, tortusunu karıştırmadan yavaşça temiz bir kaba süzün, böylece kireç kaymağı elde etmiş olacaksınız. Cevizleri kireç kaymağına yatırarak 8-9 saat kadar bekletin. Çıkarıp yıkayın. Cevizleri çatal yardımıyla birkaç yerlerinden delin.
Bir tencerede kaynattığınız bol suda cevizleri 15 dakika haşlayıp süzün ve bu işlemi 2 kere daha tekrarladıktan sonra iyice yıkayarak süzülmeye bırakın. Diğer taraftan, 6 su bardağı suyu ve tozşekeri bir tencerede 5 dakika kaynattıktan sonra cevizleri ilave edip reçel kıvamına gelinceye kadar pişirin. Reçelin kıvamını anlamak için bir çay kaşığı kadar alıp porselen bir tabağa damlatın. Akıcılığını kaybetmişse pişmiş demektir, hala akıcıysa kaynatmaya devam edin. Kıvama geldikten sonra limon tuzunu ekleyip 2-3 dakika daha kaynatarak ocaktan alın.
Reçelin üzerine kağıt peçete yayın ve elinizle hafifçe bastırın. Böylece reçelin üzerindeki köpükler kağıt peçeteye yapışacaktır. Kağıt peçetenin bir ucundan tutarak yana doğru yavaşça kaldırın, köpüklerin peçeteyle birlikte kalktığını göreceksiniz. Bu işlemi birkaç kez tekrarlayarak reçelin üzerinde kalan köpükleri de temizleyin.
Reçel sıcak haldeyken kavanozlara koyup soğuyunca ağızlarını sıkıca kapatın. Serin bir ortamda muhafaza edin.
Afiyet olsun.