Dünyaca ünlü oyuncu Brad Pitt, "prosopagnozi" (yüz körlüğü) hastalığına sahip olduğunu açıkladı. Gördüğü ve tanıştığı insanları sonradan hatırlayamadığını belirten ünlü aktör, hastalığın sonucu olarak insanların kendisini 'egoist' olarak gördüğünü söyledi.

Yüz körlüğü hastalığı nedir?

Prosopagnozi (Yunanca "yüz" anlamına gelen prósōpon ve "bilememezlik" anlamına gelen agnōsíadan) veya yüz körlüğü, insanın kendi yüzü dahil olmak üzere çevresindeki insanların yüzlerini ayırt etmekte zorlandığı yüz algısıyla ilgili bir bilişsel bozukluktur.

Dünyaca ünlü oyuncu Brad Pitt, sağlığına dair bir ayrıntıyı bir kez daha gündeme getirdi. GQ Dergisi'ne konuşan 58 yaşındaki oyuncu, genellikle doğuştan gelen ve beynin bir bölgesindeki bir eksikliğin neden olduğu "prosopagnozi" (yüz körlüğü - yüz hafızası zayıflığı) hastalığına sahip olduğunu söyledi.

Daha önce de benzer iddiasını tekrarlayan Pitt, resmi olarak kendisine teşhis konulmadığını ama gösterdiği bütün belirtilerin bu "prosopagnozi" hastası olduğunu doğruladığını ileri sürdü.

Yüz körlüğü olarak da bilinen prosopagnozi, genellikle doğuştan geliyor. Beyindeki bilişsel bir bozukluk nedeniyle bu hastalığı sahip olan kişiler diğer insanların yüzlerini tanıyamaz, hatta neredeyse göremez. Bazı kişilerin kendi yüzlerini tanımakta bile güçlük çektiği durumlar da olabilir.

"BENCİL OLDUĞUMU SANIYORLAR"

Brad Pitt, gördüğü ve tanıştığı insanları sonradan hatırlayamadığını belirtip, "Bu da insanların beni ilgisiz, yanına yaklaşılamaz ve sadece kendini düşünen bencil biri gibi görmelerine neden oluyor" ifadelerini kullandı.

"EGOİST DEĞİLİM"

Brad Pitt bu konuda daha önce de "Birçok insan benden nefret ediyor çünkü onlara saygısızlık ettiğimi düşünüyorlar. demişti. Pitt, sahip olduğunu iddia ettiği hastalığın sonucu olarak insanların kendisini "egoist" olarak gördüğünü sözlerine ekledi.

"KENDİMİ HEP YALNIZ HİSSETTİM"

Brad Pitt, aynı röportajda iç dünyasıyla ilgili daha önce hiç sözünü etmediği bazı ayrıntıları da gözler önüne serdi. Pitt, büyüme çağında duygusal bir kargaşa ve derin bir üzüntü hissettiğini de sözlerine ekledi. Ünlü yıldız, hatta bunu "büyümenin doğal bir parçası" olarak tanımladı. Pitt, bu konudaki sözlerini "Sanırım hepimizin kalbi kırıldı." diye sürdürdü. Brad Pitt, hayatı boyunca kendini hep yalnız hissettiğini söyledi ve "Çocukken, büyürken hep yalnız hissettim. Yakın zamana kadar ailemi de arkadaşlarımı da daha fazla kucaklayamadım" ifadelerini kullandı.

Yüzleri Tanıyamamak: Prosopagnozi
Yüz körlüğü olarak bilinen prosopagnozi isimli kognitif bozukluk nedeniyle bireyler yüzleri adeta göremez.

Prosopagnozi neden olur?

Araştırmalara göre, prosopagnozi, beynin temporal ve oksipital loblarda bulunan fusiform girus isimli bir bölgede meydana gelen hasar sonucu ortaya çıkıyor. Nörogörüntüleme çalışmaları, bir kişinin, insan yüzü gördüğünde fusiform girusdaki belirli bir bölgenin aktifleştiğini belirledi. Yüz körlüğü hastalığının iki çeşidi bulunmaktadır. Bunlar, “Sonradan edinilmiş” ve “Doğuştan gelen” olarak adlandırılabilir. Bu hastalığın neredeyse tamamı, genellikle kafa travması, felç veya beynin dejeneratif hastalıkları nedeniyle oluşan beyin hasarından kaynaklanmaktadır.

Yüz körlüğü belirtileri

Yüz körlüğü hastalığı olan kişiler, daha önce bir yüzü görüp görmediklerini bilmekte zorlanır ve çoğu zaman karşılaştıkları yüzleri tanımakta zorluk çekerler. Aşırı durumlarda ise bu kişiler, eşleri ve çocukları gibi en çok birlikte oldukları insanları bile tanımakta zorlanır.

Prosopagnozi hangi lob?

Tamalgısal prosopagnozi oluşumunda önemli rol oynadığı düşünülen beyin kısımları sağ art kafa lobu bölgeleridir. Bu rahatsızlığa sahip olan insanlar yüzlerden herhangi bir anlam çıkaramaz ve kendilerine bir dizi farklı yüz fotoğrafı gösterildiğinde bu fotoğrafları birbirinden ayırt edemezler.

Yüz körleri nasıl görür?

Yüz körlüğü hastalığı olan kişiler, daha önce bir yüzü görüp görmediklerini bilmekte zorlanır ve çoğu zaman karşılaştıkları yüzleri tanımakta zorluk çekerler. Aşırı durumlarda ise bu kişiler, eşleri ve çocukları gibi en çok birlikte oldukları insanları bile tanımakta zorlanır.

Prosopagnozi hastaların günlük yaşamını önemli ölçüde etkiler. Çünkü yüz, akılda tutmada önemli bir tanımlayıcı özellik olarak işlev gördüğü için, bu durumdaki kişilerin insanlarla ilgili bilgileri takip etmesi ve başkalarıyla normal şekilde sosyalleşmesi zor olabilir. Doğal olarak bu durum sosyal anksiyete bozukluğu geliştirebilir.

Prof. Dr. Dilek Necioğlu Örken;

SONRADAN OLABİLECEĞİ GİBİ DOĞUŞTAN DA OLABİLİR

Nöroloji Uzmanı Doktor Güven Arslan ise prosopagnozinin edinilmiş (sonradan olan) ve gelişimsel (doğuştan-büyüme gelişme esnasında) olmak üzere iki alt tipi bulunduğunu ifade etti ve şöyle devam etti:

-- Edinilmiş tipteki hastalar yetişkin kişilerdir ve çoğunlukla beynin yüz tanımayla ilgili bölgelerinde travma, enfeksiyon, tümör ve damar hastalığı gibi sebeplerle hasarlanma bulunur. Edinilmiş prosopagnozi, aperseptif (kavrama agnozisi) veya asosiyatif (çağrışımsal agnozi) agnozi şeklinde olabilir.

- Bu ikisi de oldukça önemli. Aperseptif prosopagnozi hastalarındaki temel problem yüz tanımanın ilk aşamalarını oluşturan yüz bileşenlerinin ayırt edilmesi, farklı yüzlerdeki benzer ve farklı durumların tespit aşamalarının bozulmuş olması. Asosiyatif propagnozideki sorun ise ilk aşamalarda elde edilen verilerin hafızada kayıtlı verilerle eşleştirilmesini sağlayan sinirsel bağlantı yollarındaki fonksiyon kaybı. Bu nedenle hastalar gördükleri yüzlerden baktıkları kişinin yaşı ve cinsiyeti gibi bilgileri tahmin edebilirler ancak isimleri, meslekleri gibi aslında kendi hafızalarında bulunan bilgileriyle eşleştirme yapamazlar.

Gelişimsel prosopagnozi ise doğuştan gelen bir bozukluk olup çocukluk çağından itibaren fark edilebilir. Birden fazla aile üyesinin etkilendiği durumlarda ise herediter (genetik geçişli) prosopagnoziden şüphelenilir. Bu ailelerde hastalığın görülme sıklığı da artar.

‘YÜZDE 2-2,5 GİBİ ÇOK YÜKSEK ORANDA GÖRÜLÜYOR’

Ayrıca Dr. Güven Arslan, son yıllarda yapılan çalışmalarda prosopagnozinin yüzde 2-2,5 gibi çok yüksek oranlarda tespit edildiğinin altını çizdi ve ekledi:

-- Bu hastalık farkındalığın az olduğu bir konu olduğundan çoğu zaman gözden kaçıyor. Özellikle diğer tanılar altında kayboluyor. Örneğin çocuklarda otizm spektrum bozukluklar gibi diğer gelişimsel hastalıklarla birlikte görüldüğü iyi biliniyor.
Yetişkinlerde ise alzheimer hastalığında yüz tanıma bozukluğunun benzer bir mekanizmayla gerçekleştiği düşünülüyor. Giderek dijitalleşen bir dünyada yüz yüze sohbetlerin artık sanal ortamlarda gerçek dışı figürlerle yapılmaya başlandığı günümüzde, prosopagnozi tanı oranlarının daha artacağını düşünüyorum.

Prosopagnozi birkaç filme de konu olan bir hastalık. Örneğin, yönetmenliğini ve senaristliğini Julien Magnat’ın üstlendiği ‘Katilin Yüzü’ filmi, yüz körlüğü hastalığına yakalanan genç bir kadının hikâyesini anlatıyor. Yönetmenliğini sinirbilimci Valentin Riedl ve animasyoncu Frédéric Schuld tarafından yapılan ‘Carlotta's Face’ adlı kısa film de yüz körlüğünü karakterler üzerinden değiniyor.

HASTALIĞIN TEDAVİSİ BULUNMUYOR!

Görülen o ki yüz körlüğü oldukça zor ve kişinin günlük yaşamını derinden etkileyen bir hastalık. Bu noktada da akla şu soru geliyor; ‘Hastalığın tedavi yöntemi nedir? Kişi bu hastalığa sahipse tamamen kurtulabilir mi, yoksa ömür boyu bununla yaşamaya alışmak zorunda mı?’

Prof. Dr. Dilek Necioğlu Örken, prosopagnozinin bir tedavisinin olmadığını söyledi ve ekledi:

“Prosopagnostikler genellikle parça parça veya özelliklere göre tanıma stratejilerini kullanmayı öğrenirler. Bu giyim, yürüyüş, saç rengi, vücut şekli, hal ve tavır ve ses gibi ikincil ipuçlarını içerir. Ancak bu stratejiler her zaman işe yaramaz ve prosopagnozisi olan bir kişi, beklenmedik bir ortamda tanıdığı biriyle karşılaştığında ya da dış görünüşte değişiklikler olduğunda yine tanıma güçlüğü yaşayabilir.”

Damar tıkanıklığına iyi gelen 5 besin! Damarları açan, güçlendiren besinler

(↓) Haberin detayları için (↓) TIKLAYINIZ