Sıcak çarpması ya da daha yaygın bilinen adıyla güneş çarpması; yüksek sıcaklıklara ve neme maruz kalma sonrasında vücudun ısı düzenleme mekanizmalarının bozulması sonucu ortaya çıkan bitkinlik ve koma hali olarak tanımlanıyor. Vücut ısı mekanizmalarının henüz yeterince gelişmemesinin yanı sıra ciltlerinin sıcağa daha fazla duyarlı olmaları nedeniyle 5 yaşın altındaki çocuklarda daha sık ve daha ağır seyreden güneş çarpmasında acil müdahale büyük önem taşıyor. Zira tedavide gecikildiğinde beyin, kalp ve böbrek gibi yaşamsal organlarda ciddi hasarlar gelişebiliyor. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şebnem Kuter sıcak çarpmasını önlemek için dikkat edilmesi gereken en önemli kuralın ise özellikle güneşin yeryüzüne dik açıyla geldiği öğle saatlerinde çocukları güneş ışınlarından korumak olduğuna dikkat çekerek, “Ayrıca terleme ile kaybedilen vücut sıvısını yerine koymak için çocuklarımızın bol su ve sıvı tükettiklerinden emin olmalıyız” diyor.

Bu saatlerde güneşe çıkarmayın

Güneş ışınlarının yeryüzüne dik açıyla geldiği öğle saatleri (11.00-15.00) sıcaklığın da maksimum olduğu saatlerdir. Güneş çarpmaları en çok bu saatlerde yaşanıyor. Dolayısıyla çocuğunuzu öğle saatlerinde güneşe çıkarmaktan kaçının.

İnce ve hava alan kıyafetler giydirin

Güneş ışınlarını yansıtacak olan açık renkte kıyafetleri tercih edin. Ayrıca terlemeye izin veren ince ve hava alan kumaşlardan oluşan kıyafetler giydirin. Geniş kenarlı şapkalar ile güneş gözlüğü kullanarak, güneş ışınlarına maruziyeti azaltın.

Güneşe çıkarmadan koruyucu sürün
Hem güneş çarpmasından hem güneş ışınlarının kanserojen etkilerinden korumak için güneşe çıkmadan 30 dakika önce yüksek güneş koruma faktörlü kremi çocuğunuzun cildine uygulayın. Güneş koruyucu ürünler yaklaşık 3-4 saat etkili oldukları için dışarıda zaman geçirme süreniz uzadığında kremi mutlaka yineleyin.

Susamasını beklemeyin

Çocukları güneş çarpmasından korumanın en önemli yollarından biri, vücudunu susuz bırakmamak. Su, terleme yoluyla derinin nemli kalmasını sağlıyor. Böylelikle vücut ısısının yükselmesi önlenebiliyor. Terleme ile kaybedilen vücut sıvılarını yerine koymak için bol su ve sıvı tükettiğinden emin olun. Küçük çocuklar (1-3 yaş grubu) susadıklarını fark edemiyorlar. Bu nedenle çocuğunuzun susamasını beklemeden, gün içine yayarak 1-1.5 litre su içmesini sağlayın.

Öğle saatlerinde oyuna bırakmayın

Çocuklar zaten yüksek metabolizma hızına sahipler. Metabolik faaliyetlerinin daha da artmaması için özellikle öğle saatlerinde spor ve yüzme gibi yorucu aktivitelerden kaçının.

Sık sık duş aldırın
Çocukların ısı dengelerini sağlamak için ılık duş iyi bir yöntemdir. Sık sık duş almasını sağlayın.

Arabada asla yalnız bırakmayın

Sıcak havada çocukların vücut ısıları hızla yükselebiliyor. Güneş ışığı altında kalarak ısınan araba gibi kapalı alanlarda asla yalnız bırakmayın.

Klimadan faydalanın

Sıcak havalarda sıcaklığı ve nemi düşürmenin en etkili yollarından biri, klima oluyor. Bakımı yapılmış klimalardan yararlanarak ortam ısısını düşürmeye çalışın.

Çocuğa güneş çarpması belirtileri

Bu belirtiler varsa, dikkat!

- 40 ve üzeri ateş

- Kızarık cilt

- Hızlı nefes alıp verme

- Kalp hızında artış

- Konuşma bozukluğu

- Huzursuzluk, ajitasyon

- Yürüme ve denge bozukluğu

- Bulantı, kusma

- Uyuma isteği

- Ağız ve dudaklarda kuruluk

- Koyu renkli idrar

Çocuğunuzda sıcak teması sonrasında bu belirtilerden biri veya birkaçı geliştiyse hemen harekete geçmelisiniz.

Sıcak çarpması Tedavisi

Tedavide gecikildiğinde beyin, kalp ve böbrek gibi yaşamsal organlarda ciddi hasarlar gelişebiliyor.

“Çocuğunuzu güneşten uzaklaştırmak, serin, gölge bir yere götürmek ilk müdahale olmalıdır.” uyarısında bulunan Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Şebnem Kuter, yapılması gerekenleri “Varsa fazla giysilerini çıkartın. Bilinci açık ise su içirmeyi deneyebilirsiniz, ancak bilinci kapalı ise boğulma riskine karşı su vermekten kaçının. Soğuk suyla ıslatılmış havlularla çevresel soğutma yapmak, uygulayabileceğiniz bir başka yöntemlerden. Sonrasında ise mutlaka bir sağlık kuruluşuna başvurun” olarak özetliyor.

Güneş çarpması hangi doktor

“Gerçek güneş çarpması tıbbi bir acil durumdur, bu nedenle mümkün olan en kısa sürede tıbbi yardım almanız gerekir”. Bu hastalık için bir bölüme başvurmak yerine hastanelerin “acil” servisine başvurulması daha doğrudur. Acile başvurulduğunda hastanın durumu ile ilgili kırmızı veya sarı alana alınarak tetkikler yapılır.

İşte, Güneş Çarpmasına İyi Gelen Doğal Tedavi Yöntemleri

Güneş çarpmasına ne iyi gelir evde

Güneş çarpması genel olarak bilinenin aksine çok daha tehlikeli bir sağlık problemidir. Eğer aşırı sıcak havaya maruz kaldıysanız ve bu belirtileri görüyorsanız mutlaka doktorunuza görünmelisiniz. Güneş çarpmasını aynı zamanda evde uygulanabilecek ufak müdahaleler ile hafifletmek de mümkün; fakat dediğimiz gibi bu yöntemler kısa süreli çözümler sağlamak için yeterlidir. Gelin hep birlikte bu doğal tedavi yöntemlerini inceleyelim!

Soğuk Su ile Duş
Güneş çarpması durumunda yapılabilecek ilk yöntem, soğuk su ile duş almaktır.
Soğuk su vücudun kaybettiği sıvı oranını dengelediği gibi yüksek ateşi düşürmek için de oldukça etkilidir.
Uzmanlar tarafından da sıklıkla önerilen bu yöntemi doktor kontrolünden önce uygulayabilirsiniz.

Yoğurt – Ayran

Baş ağrısı ya da baş dönmesi gibi durumlar güneş çarpması durumunda ortaya çıkan ilk belirtiler arasındadır.
Güneş çarpması anında baş ağrısına ne iyi gelir diyorsanız, yoğurt tüketerek kısa zamanda baş ağrısını hafifletebilirsiniz.
Yoğurdun ister direkt olarak ister ayran şeklinde tüketilmesi, tansiyonun yükselmesini engelleyeceği gibi vücut ısısını düşürmekte de oldukça etkilidir.

Soğan Suyu

Soğan suyunun vücut ısısını düşürmede etkili olduğunu biliyor muydunuz?

Özellikle güneşin en tepede olduğu saatlerde açık havada kaldıysanız, vücut ısınız hızla yükselebilir.
Soğan suyu vücut ısısını kısa zamanda dengeleyeceği gibi diğer belirtileri de hafifletmekte yardımcı olmaktadır.
Soğan suyunu göğüs üzerine ve kulak arkasına sürerek vücut ısınızı düşürebilirsiniz.