Rosetta Taşı nedir?

Rosetta Taşı ya da Reşid Taşı, Mısır'da kale yapımındaki bir kazı sırasında rastlantı eseri bir Fransız askeri tarafından bulunmuş, Mısır'da Fransızlar tarafından kurulmuş olan enstitüye gönderilmiştir. Taş, belli başlı üç Mısır tapınağına gönderilmek amacıyla ve üç dilde yazılmış.

Tarihe damga vurdu! Mısır talep etti: Geri verin

Tanınmış Mısırlı arkeologlar, levhanın deşifre edilmesinin hiyeroglif yazısının sırlarını çözmesinden ve Mısırbilimin doğuşuna işaret etmesinden 200 yıl sonra, Rosetta Taşı'nın British Museum'dan Mısır'a iadesi için bir çağrıyı yenilediler.

MÖ 196 yılında yazıldığı tahmin edilen Rosetta Taşı, 1799 yılında Mısır'ın Reşid kasabası yakınlarında Napolyon'un ordusu tarafından kazı yaparken bulundu. Napolyon'un Mısır'da yenilmesiyle, 1801'de imzalanan "İskenderiye'nin Bırakılması Anlaşması" sonucu, Fransızların Mısır'da bulduğu eserler de İngilizlerin korumasına geçti ve Rosetta Taşı 1802'de İngiltere'nin Portsmouth Limanı'na ulaştı.

Taş Kral 3. George'un emriyle aynı yılın Temmuz ayında British Museum'da sergilenmeye başlandı.

DÜNYA TARİHİNE DAMGA VURDU

Rosetta Taşı, dünyanın en meşhur tarihi yazıtlarından biridir. Rosetta (Reşid) Taşı, dünyanın bilinen en eski çok dilli yazıtı. Üzerinde ne yazdığı, bulunduktan ancak 24 yıl sonra tam olarak çözülebildi Böylece, Antik Mısır kültürü ve yazımının kapıları açarak, dünya tarihine damga vurdu. Bu taş bulunana kadar, kimse Mısır hiyeroglif yazısını nasıl okuyacağını bilmiyordu.

Ağırlığı yaklaşık 760 kg olan taş, 72 cm genişliğinde. Granit ya da siyah bazalttan oluştuğu tahmin ediliyor. Rosetta Taşı'ndaki Antik Yunanca'yı okuyabilen uzmanlar, hiyeroglifin şifresini çözmek için Yunancayı anahtar olarak kullandı. star'a göre; İngiliz fizikçi Thomas Young, yazıttaki hiyerogliflerde Kral Ptolemy'nin isminin yazdığını ilk çözen kişi oldu. Ardından Fransız akademisyen Jean-François Champollion, hiyerogliflerin güncel Mısır kıpti dilindeki sesleri gösterdiğini keşfetti ve hiyeroglifin sırrı büyük ölçüde çözülmüş oldu. Bu sayede antik Mısır dili ve kültürünü inceleyen Mısırbilim dalı da doğmuş oldu.

MISIR TALEP ETTİ: İADE EDİN

Mısırlı arkeologlar daha önce de Rosetta Taşı'nın iadesi için çağrıda bulunmuşlardı. Geçmişte sonuç alınamasa da arkeologlar, Batılı müzelerin sömürge yönetimi altındaki ülkelerden çıkarılan eserleri iade etme yönündeki artan eğilimi nedeniyle umutlular.

Mısır'ın Aswan kentindeki Arkeoloji Koleji Dekanı vekili Monica Hanna, "Müzelerin etik kuralları değiştiği için tüm bu eserlerin eninde sonunda iade edileceğinden eminim, bu sadece bir zaman meselesi. Taş kültürel şiddetin simgesidir, taş kültürel emperyalizmin simgesidir. Yani, taşı yerine koymak, değişen şeylerin bir simgesidir artık 19. yüzyılda değiliz, 21. yüzyılın etik kurallarıyla çalışıyoruz." dedi.

British Museum'dan bir sözcü, Rosetta Stone'un iadesi için Mısır hükümetinden resmi bir talep gelmediğini söyledi. Sözcü, e-postayla gönderilen bir açıklamada, 1799'da Rosetta Taşı'ndan başlayarak, Mısırlı rahipler tarafından yazılan aynı kararname ile oyulmuş 28 stelin keşfedildiğini ve 21'inin Mısır'da kaldığını kaydetti.

Açıklamada, "British Museum, Mısır'daki meslektaşlarıyla olumlu bir iş birliğine büyük değer veriyor" denildi.

Mısır, eserlerin iadesinin, ekonomisi için çok önemli bir dolar kaynağı olan turizm sektörünü canlandırmaya yardımcı olduğunu söylüyor. Önümüzdeki birkaç ay içinde en ünlü antik Mısır koleksiyonlarını sergilemek için Giza piramitlerinin yakınında büyük bir yeni müze açılacak.

Turizm bakanı Ahmed Issa geçen hafta Egyptology'nin 200. yıldönümü münasebetiyle düzenlenen bir etkinlikte, "Mısır antikaları, Mısır'ı dünya çapındaki turistik yerlerden ayıran en önemli turizm varlıklarından biridir." dedi.

Rosetta taşını kim çözdü?

Jean-François Champollion, üzerinde eski hiyeroglifler, orta kısmında o zaman bilinmeyen bir dil ve alt kısmında Yunanca olmak üzere üç farklı dil yer alan Reşit (Rosetta) Taşı'nı inceleyerek, kelimelerdeki seslerin ideografik işaretlerle olan ilişkisini ortaya çıkarmıştır.

Rosetta taşı ne yazıyor?

Milattan önce 196 yılında yazılan taşın üzerinde aynı metnin Demotik (Mısır'da o dönemin günlük dili), Antik Yunan (yönetim dili) ve hiyeroglifle yazılmış üç versiyonu bulunuyor. Bir kısmı kırılmış olan taşın üzerinde 14 satır hiyeroglif yazısı, 32 satır Demotik, 53 satır da Antik Yunan yazısı var.

İlginizi çekebilir → Kuzey akım 1 ve 2'de sabotaj şüphesi! İsveç duyurdu: Kuzey akım boru hattı güzergahında delillere ulaştık → TIKLAYINIZ