SP Genel Başkanı Karamollaoğlu, altılı masa açıklamalarında yer almayan 'yönetim şekli'ni Amerika'nın Sesi, BBC ve Gazete Duvar'a anlattı; 'güçlendirilmiş parlamenter sistem' adı altında 6 genel başkanın oluşturduğu bir 'konsey' güdümünde 'kukla cumhurbaşkanı' profili çizdi.

CHP-İyi Parti ittifakının oluşturduğu altılı masa ortaklarından Saadet Partisi (SP) Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, cumhurbaşkanı adayının, 6 genel başkanın oluşturduğu 'Eşgüdüm Kurulu' ile birlikte 'koalisyon' olarak yönetim sözü vereceğini; bakanların, bürokratların birlikte atanacağını; aday cumhurbaşkanı seçilir ama sözünde durmazsa bunun 'büyük bir karaktersizlik' olacağını söyledi.

Karamollaoğlu'nun açıklamaları, 'güçlendirilmiş parlamenter sistem'in aksine, TBMM'nin ve Cumhurbaşkanının da üzerinde herşeyi belirleyecek bir 'konsey' ve onun güdümünde çalışacak bir 'kukla cumhurbaşkanı'nı tarif ediyor.

Karamollaoğlu, Altılı Masa'nın yol haritasını, ABD ve İngiltere resmi medya organlarının Türkçe servisleri Voice of America (VOA-Amerika'nın Sesi) ve BBC Türkçe ile internet sitesi Gazete Duvar muhabirlerine konuştu. Karamollaoğlu, cumhurbaşkanı adayı ve seçilirse nasıl bir yönetim şekli olacağına dair şunları söyledi:

Konsey belirleyecek

"Yönetim nasıl olacak? Yani cumhurbaşkanı seçildi, seçildikten sonra, "Ben bildiğimi yaparım, 5 sene içinde de değişiklikleri yaparız" derse ne olacak? Cumhurbaşkanı bu süreçte nasıl çalışacak? İstişareyle. O kadar... Yani cumhurbaşkanı, bütün siyasi parti genel başkanları ile istişare ederek karar alacak. Bakanlar birlikte belirlenecek. Bu konuda herhangi bir paylaşım yapılmadı. Vardığımız şey şu; seçim neticesine göre cumhurbaşkanı parti genel başkanlarıyla görüşerek, bakanları onlardan gelen bilgilerle belirleyecek. Ama o bakanlar da bir istişare mekanizmasının içinde karar alacaklar. İmzayı cumhurbaşkanı atacak."

5 sene böyle idare ederiz

"(Parlamenter sisteme geçiş) Ne olursa olsun en az 6 ay gerekli; 6 ay 1.5 yıl arasında. Meclis'in kanaatleri ortaya konulacak. Arkasından kanun teklifleri, anayasa değişikliği teklifi haline getirilecek. Bu teklifler komisyonlarda görüşülecek. Tabii buradaki süreci şimdiden tahmin edemiyoruz. 400'ün üzerinde milletvekili çıkarılırsa, hemen anayasayı referanduma götürmeden değiştirebileceğiz. 360-400 arası olursa referanduma götürme mecburiyeti var. 360 yakalanamazsa belki 5 sene böyle idare edeceğiz."

Koalisyon hükümeti gibi

"Türkiye'yi sanki bir koalisyon hükümeti varmış gibi yöneteceğiz. Ancak, birlikte yöneteceğiz de cumhurbaşkanı anayasa değişmediği için layüsel (sorumsuz). Nasıl olacak? Cumhurbaşkanı adayı, seçiminden önce, parti genel başkanları ile birlikte "Ben bundan sonra, bu değişiklik (anayasa değişikliği) sağlanana kadar siyasi parti genel başkanları ile istişare ederek Türkiye'yi yöneteceğim" diye taahhütte bulunacak, o kadar."

"Eşgüdüm kurulu"

"Cumhurbaşkanı taahhüt edecek, genel başkanlar da bunu benimseyecek. Mesela buna teklif olarak 'Eşgüdüm Kurulu' denilebilir. Eğer cumhurbaşkanı 'böyle çalışacağım' diye kamuoyuna deklare etmesi bir taahhüttür. Cumhurbaşkanlığı makamına gelecek kişinin de bu taahhüdüne güvenilir. Görüş bu. Bunu önümüzdeki toplantıda net bir şekilde ifade edeceğiz. Diğer arkadaşların da görüşü farklı değil. Benim yaptığım bu açıklama istikametinde bir açıklama olacak."

Karaktersizlik olur

"Cumhurbaşkanı seçildi, bütün bunları da yazdı, 'Teşekkür ediyorum bana da yetkiyi verdiniz. Ama aceleye ne ihtiyaç var, 5 yıl içinde bunu gerçekleştiririz' diyebilir mi, diyebilir. Ama bu karaktersizlik olur. Seçildikten sonra cumhurbaşkanının böyle bir tavır sergilemesi tam bir karaktersizlik olur."

"Şunu söylüyorlar, 'parti genel başkanları cumhurbaşkanı yardımcısı olsun'. Olamaz ki. Mesela milletvekiliyse milletvekilliği düşer."

Bakanlıklar sonra paylaşılacak

"(Bakanlıkların, kurumların nasıl paylaşılacağı) gündeme gelmedi, görüşülmedi. Bu toplantıda da bunun kararının alınacağını düşünmüyorum. Ama seçimden sonra o konu gündeme getirilir."

Millet başkanı kendi seçmek istiyor

"Cumhurbaşkanını halkın seçmesi biraz daha bugünkü sistemle de milletin görüşünün yansıması babında faydalı olur diye düşündük. İlla Meclis seçsin diye bir kanaat, o eskiye dönüş olarak yorumlanabilirdi."

Adayı Ocak'ta açıklarız

"Cumhurbaşkanı adayı seçim kararı alındıktan sonra açıklanır. Bu konu son zamanlarda gündeme fazla getirildiği için belki de önümüzdeki sene başlarında bunu açıklamak gerekebilir."

HDP'nin tavrı çok önemli

"HDP'nin tavrı çok önemli. Yani belirleyici faktör olacak ister istemez onlar da kendi politikalarını dikkate alarak bir politika belirliyorlar, çalışıyorlar. Nasıl bir karar verirler onu bilemiyorum. Ama bu seçimin birinci turda bitmesi çok önemli. İkinci tura kalmaması lazım. Birinci turda bitmesi için inşallah gerekli adımlar atılır."

Kılıçdaroğlu'na ABD'li başdanışman

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun, yarın yapacağı "İkinci Yüzyıla Çağrı" başlıklı vizyon açıklaması öncesinde, ABD'li ekonomi ve toplum danışmanı Jeremy Rifkin'i başdanışman olarak aldığı öğrenildi. CHP'nin yarınki toplantısında Rifkin'in de bir konuşma yapacağı; ayrıca ABD'de çalışan ekonomist Prof. Daron Acemoğlu ile Bilkent Üniversitesi'nden Prof. Refet Gürkaynak ve Hakan Kara'nın da konuşmacılar arasında olduğu belirtildi. CHP kaynakları Rifkin'i 'Üçüncü Endüstriyel Devrim' konseptinin fikir babası ve Almanya eski Başbakanı Angela Merkel'in danışmanı olarak tanıttı. Rifkin'in, CHP'nin 'İkinci Yüzyıla Çağrı' başlığının da ilham kaynağı olabilecek bir girişimi de bulunuyor. Rifkin, 1970'te, ABD'de ünlü 'Çay Partisi'nin ikinci yüz yılına atfen, 'Halkın İki Yüzüncü Yıl Komisyonu'nu kurmuştu.

"Bizimkilerin neyi eksik"

Kılıçdaroğlu'nun ABD'li başdanışman alması bir başka tartışmayı da hatırlattı. 2018 yılında hükümetin danışmanlık şirketi McKinsey'le çalışacağına dair tartışmalar üzerine, CHP Sözcüsü Faik Öztrak, "Bizim bürokratlarımızın neyi eksik de yabancı danışman tuttunuz" diye eleştirmişti.