Batılı ülkeler Rusya-Ukrayna savaşı sebebiyle 2022’de Rusya’ya yönelik yaptırımlar uyguladı. Yaptırımların yarattığı çeşitli zorluklar aşılmasına rağmen Rus ekonomisinin geleceğine ilişkin henüz iyimser bir tablo gözükmüyor.

Rusya ve Avrupa Birliği’ndeki çeşitli kurumlar, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası’ndan derlenen verilere göre, 24 Şubat 2022’de Ukrayna’da başlayan savaşın ardından, Batılı ülkeler başta siyaset ve ekonomi alanlarında olmak üzere şirket ve şahıslara yönelik 10 binden fazla Rusya karşıtı yaptırım maddesini yürürlüğe koydu.

IMF tahminlerine göre Rus ekonomisinin bu yıl en az yüzde 3,4 küçülmesi beklenirken, Rusya Ekonomik Kalkınma Bakanlığı’na göre ekonominin yüzde 2,9, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e göre ise yüzde 2,5 küçüleceği öngörülüyor.

Gazetemru'nun haberine göre Rus yetkililer, yaptırımların devreye alındığı bahar döneminde Batılı analistlerin ekonomideki küçülmenin yüzde 15 civarında olacağı tahminlerine işaret ederek, yüzde 2,5 ila 3 arasında bir küçülmenin mevcut şartlarda “çok kötü” olmadığını belirtiyor. Ancak finans, lojistik ve ulaştırma alanındaki yaptırımlar nedeniyle Rusya, ekonomide beklenenden daha iyi bir performans göstermesine rağmen, gelecek yıllardaki potansiyel kalkınmasından önemli oranda mahrum kalacak.

Rusya’nın rezervlerinin yarısı donduruldu

Rus finans ve bankacılık sektörü, Batılı ülkelerin yaptırımlarla hedef aldığı kilit alanlardan birisi olarak ön plana çıktı.

Rusya Merkez Bankası, 24 Şubat itibarıyla 640 milyar dolar düzeyindeki rezervlerinin önemli bir kısmını Batılı ülkelerde bulunduruyordu ve yaptırımlar nedeniyle bankanın bu rezervlerin yaklaşık yarısına erişimi donduruldu. Putin’in “hırsızlık ve soygun” olarak tanımladığı bu adımın ardından Rus rublesi de dolar karşısında hızla değer kaybetti.

Rusya Merkez Bankası, dolar karşısında 70 seviyesinden 130’a kadar çıkan Rus rublesini dizginleme gayretine girerken döviz krizi nedeniyle sert sermaye kontrolleri uygulamaya başladı. Ardından, ruble, dolar karşısındaki kayıplarını telafi ederek 60 seviyesinin altına geriledi ve 27 Aralık itibarıyla 67 seviyesinden işlem görüyor.

Ülkede dolar ve avroya erişim sınırlı olanaklarla sürerken, vatandaşların bankalardan bu para birimlerine erişmesi neredeyse imkansız hale getirildi.

SWIFT’ten çıkarıldı

Batı’nın uyguladığı en güçlü yaptırımlardan bazıları Rus finans sektörünü derinden etkiliyor.

Sberbank ve VTB gibi ülkenin en kritik banklarının uluslararası para transferi sistemi SWIFT’ten çıkarılması nedeniyle şirket ve şahıslar uluslararası para transferlerini gerçekleştirmekte zorluk yaşıyor.