Çin, Almanya, Rusya, Fransa, ABD, Türkiye ve Yunanistan gibi ülkelerin bakanları, mevkidaşlarıyla hem ikili hem de bölgesel konuları masaya yatırdı.

Afrika turları kapsamında bakanlar, ziyaretler sırasında birbirlerine karşı mesaj vermekten de geri durmadı. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Esvatini ziyareti sırasında Fransa'yı hedef alırken, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ise Senegal ziyaretinde, Rusya ve Çin aleyhinde mesajlar verdi.

- ÇİNLİ BAKANIN İLK YURT DIŞI ZİYARETİ AFRİKA'YA

Çin'in yeni Dışişleri Bakanı Çin Gang, ilk yurt dışı ziyaretlerini 9-16 Ocak'ta Etiyopya, Gabon, Angola, Benin ve Mısır'a yaptı.

Dışişleri Bakanı Gang, Etiyopya'daki Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezinin (Africa CDC) açılışında yaptığı konuşmada, "Afrika, uluslararası rekabetin merkezi olmamalı." ifadesini kullandı ve Afrika'nın rekabet merkezinden ziyade uluslararası işbirlikleri için kilit bir yer olması gerektiğini vurguladı.

Buna karşın Çin, Batı ülkeleri tarafından Afrika ülkelerine altyapı yatırımları karşılığında kredi vererek onları borçlandırmaya ve bu yolla siyasi etkisini artırmaya çalışmakla suçlanıyor.

- YUNANİSTAN'DAN AFRİKA HAMLESİ

Türkiye karşıtı açıklamalarıyla öne çıkan Yunanistan Dışişleri Bakanı Dendias, 11-13 Ocak'ta Fildişi Sahili, Gabon ve Gana'yı içeren üç günlük Afrika ziyareti yaptı.

Dendias'ın ziyareti, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu'nun Güney Afrika Cumhuriyeti, Zimbabve, Ruanda ziyaretinin hemen sonrası gelmesi dikkat çekti.

Dendias'ın ziyareti Yunan basınında, Türkiye'nin kıtadaki adımlarına cevap olarak değerlendirildi.

- ABD HAZİNE BAKANI YELLEN AFRİKA'DA

ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, Senegal, Zambiya ve Güney Afrika Cumhuriyeti'ni kapsayan Afrika turuna 17 Ocak'ta başladı ve tur 28 Ocak'a kadar sürecek.

Afrika Birliği (AfB) Dönem Başkanı ve Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ile bir araya gelen Yellen, ABD'nin Afrika ülkeleriyle ticaret ve yatırım alanlarındaki ilişkilerini derinleştirmeyi amaçlıyor.

ABD, gelecek 3 yılda Afrika'ya 55 milyar dolar ayırmayı hedeflerken kıtada iklim değişikliğinin etkileriyle mücadele, enerji, girişimcilik, araştırma ve geliştirme alanlarında destek sağlayacak.

Senegal ziyaretinde yaptığı açıklamada Yellen, Afrika'da ulaşılabilir internet ağı ve dijital girişimcilik için 350 milyon dolar yatırım yapmak istediklerini duyurdu.

- BAKAN ÇAVUŞOĞLU'NDAN 3 AFRİKA ÜLKESİNE ZİYARET

Güney Afrika Cumhuriyeti, Zimbabve ve Ruanda'da 8-12 Ocak'ta resmi temaslarda bulunan Çavuşoğlu, ikili ilişkilerin geliştirilmesi için çeşitli adımlar attı.

Çavuşoğlu, Afrika turunun ilk durağındaki Güney Afrika Cumhuriyeti'nde Sultan II. Abdülhamid'in adını taşıyan Nur'ul Hamidiye Camisi ile Müslümanlara hizmet vermek üzere 1862'de Cape Town'da görevlendirilen Osmanlı alimi Seyit Ebubekir Efendi ve Güney Afrika'daki son Osmanlı Başkonsolosu Mehmet Remzi Bey'in kabrini ziyaret etti.

Bakan Çavuşoğlu, resmi temaslarının yanı sıra Güney Afrika ziyareti kapsamında, Türkiye'nin Cape Town Başkonsolosluğu kançılaryasının açılışını yaptı.

Resmi ziyaret amacıyla geldiği Ruanda'nın başkenti Kigali'ye gelen Çavuşoğlu, bir Türk şirketi tarafından yapımı devam eden Amahoro Stadyum inşaatını ziyaret etti ve Devlet Başkanı Paul Kagame tarafından kabul edildi.

- ALMANYA VE FRANSA'DAN ETİYOPYA'YA ORTAK ZİYARET

Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna ve Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, Etiyopya'ya 12-13 Ocak'ta ortak bir ziyaret yaparak Başbakan Abiy Ahmed ve Dışişleri Bakanı Demeke Mekonnen'le bir araya geldi.

Tigray bölgesinin yeniden ayağa kaldırılması için destek sözü veren bakanlar ayrıca kalıcı barış için çatışmalarda işlenen suçların cezasız kalmaması çağrısında bulundu.

- KITAYA SON ZİYARETİ YAPAN RUSYA DIŞİŞLERİ BAKANI

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Güney Afrika Cumhuriyeti, Esvatini ve Angola'yı ziyaret etti.

Lavrov'un Fransa'nın, Afrika ülkelerinin iç işlerine müdahale ettiğini açıklaması kıta dışı aktörlerin Afrika'daki güç mücadelesini tekrar gündeme getirdi.

Rusya, Çin ile 17-27 Şubat'ta Güney Afrika Cumhuriyeti'nde ortak deniz tatbikatı düzenleme kararı alırken Esvatini ile güvenlik alanında işbirliği konusunda da anlaşmaya vardı.

- AFRİKA ÜLKELERİNE ZİYARETLER VE KARŞILIKLI MESAJLAR

Afrika turları kapsamında bakanlar, birbirlerine karşı mesaj vermekten geri durmadı.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, Esvatini ziyareti sırasında yaptığı açıklamada, Fransa'nın, Afrika ülkelerinin iç işlerine müdahalede bulunduğunu belirterek "Fransa, Libya'da teröristleri destekleyerek Afrika'da hala gözlemlenen terör döngüsünü kışkırttı." ifadesini kullandı.

Lavrov, "Orta Afrika Cumhuriyeti, Mali, şimdi de Burkina Faso'da Fransız çıkarlarını baltalamakla suçlanıyoruz. Bu, Avrupa Birliği'nin (AB), dünyanın herhangi bir yerinde uyguladığı felsefe, zihniyet. Bu zihniyet Ukrayna için de 2000'lerde kullanıldı. Ukrayna'ya ya Rusya ya da Batı şartı koşuldu. Aynı mantık Afrika kıtası için de kullanılıyor." şeklinde konuştu.

ABD Hazine Bakanı Yellen ise Senegal ziyaretinde yaptığı açıklamada, Çin'in Afrika ülkelerini yatırımlara karşı borçlandırmasını eleştirerek "Ülkeler, başta şeffaf ve yardım etme amacı taşıyor gibi görünen 'parlak' anlaşmalara karşı dikkatli olmalı" uyarısı yaptı.

Çin, Zambiya'nın en büyük alacaklısı konumunda. Zambiya hükümetinin Çin'e borçları, tüm dış borçlarının yüzde 75'ini oluşturuyor. Özel sektör borçları da dahil edildiğinden Zambiya'nın borçlarının yaklaşık 3'te 1'i Çin'den alınan kredilerden oluşuyor.

Çin'in Afrika kıtasına verdiği krediler, son yıllarda ödeme güçlüğü yaşayan ülkelerin "borç tuzağına" çekildiği eleştirilerinin hedefi oluyor.

ABD Hazine Bakanı Yellen, Zambiya'da yaptığı resmi ziyarette, Çin de dahil olmak üzere Zambiya'nın borçlu olduğu tüm büyük resmi ve özel alacaklılara, bu borçların hafifletilmesi çağrısı yaparken Çin'den cevap gecikmedi.

Yellen'in çağrısını eleştiren Çin, ABD'nin borç sorunlarıyla ilgili başka ülkeleri suçlamadan önce kendi iç borç sorununu çözmesi, bunun dünya ekonomisindeki istikrarsızlaştırıcı etkisini gidermesi gerektiğini bildirdi.

Yellen, Rusya'ya karşı da açıklama yaparak Kovid-19 salgınıyla büyümeyi yavaşlatan ve milyonlarca Afrikalıyı yoksulluğa iten Rusya'nın yasa dışı savaşının kıtadaki etkisini azaltmak için ABD'nin Afrikalı liderlerle çalıştığı mesajını verdi.

Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock ise Etiyopya ziyaretinde, Afrika ülkeleriyle Avrupa Birliği arasındaki ortaklığın güçlendirmesi gerektiğini vurguladı.

- AFRİKALI LİDERLER "SOĞUK SAVAŞIN MERKEZİ" OLMAK İSTEMİYOR.

Afrikalı liderler ise saygı çerçevesi içinde işbirliğine hazır olduklarını ve soğuk savaşın merkezi olmak istemediklerini dile getiriyor.

Afrika Birliği Komisyonu Başkanı Musa Faki Muhammed, Afrika olarak herkesle saygı çerçevesinde işbirliği ve ortaklığa hazır olduklarının altını çizdi.

Afrika Birliği (AfB) Dönem Başkanı ve Senegal Cumhurbaşkanı Macky Sall ise 2022 Eylül'de Birleşmiş Milletler (BM) 77. Genel Kurulu'ndaki konuşmasında Afrika'da giderek artan terör sorununun sadece kıtanın problemi değil küresel bir tehdit olduğunu söyledi.

Sall, "Afrika yeni bir soğuk savaşın merkezi olmak istemiyor. Afrika, kendi tarihinin yükünü yeterince taşıdı. O nedenle şimdi yeni bir soğuk savaşın merkezi olmak istemiyor. Afrika artık ortakları için istikrar ve fırsatlar sunmak istiyor." ifadesini kullandı.