NATO Savunma Bakanları önümüzdeki ay Litvanya'nın başkenti Vilnius'ta yapılacak zirveye hazırlamak için bugün ve yarın biraraya geliyor. Bugün bakanlar Ukrayna'ya yardımları konuşmak ve ülkenin NATO üyeliğine yönelik görüşleri paylaşmak için toplandı. NATO genel merkezinde ayrıca Ukrayna Temas Grubu olarak bilinen ve Kiev'in Rusya'ya karşı savaşında elini güçlendirmek için silah ve mühimmat desteğini arttırmaya çalışan grup da biraraya geldi.

Türkiye'yi toplantıda Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler temsil ediyor.

NATO toplantısının ardından basin toplantısı düzenleyen ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Ukrayna kuvvetlerine önemli eğitimler verildiğini ve beceriler kazandırıldığını belirtti. "Ancak savaş akıcı, dinamik ve öngörülemez" diyen Austin, "Mesajımız açık; Ukrayna'nın yanında olacağız. Ne kadar sürerse sürsün" sözlerini kullandı.

Ukrayna'nın pek çok engelin üstesinden geldiğini ancak önünde daha fazlasının olduğunu belirten Austin, "Ukrayna askerleri ve halkı yalnız değil. Dünyanın dört bir yanından iyi niyetli ulusların tarihi desteği sayesinde Ukrayna, gelecekte karşısına çıkabilecek zorluklar karşısında konumunu güçlendiriyor" dedi.

NATO'nun açık kapı politikasını desteklemeye devam ettiklerini belirten Austin, "Her ülkenin katılım için yolculuğu farklı olacak" dedi.

Austin, "Müttefikler ve ortaklar Ukrayna'ya başarılı olması için gerekenleri ve ileriye dönük güvenceler sağlamak için birlikte çalışmaya devam ediyor" dedi.

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Ukrayna Temas Grubu'nda yaptığı konuşmadaysa müttefiklere, Kiev’in Rus işgaline karşı özellikle hava savunması konusunda mücadelede daha fazla mühimmat ve silah sağlamak için daha çok çabalamaları çağrısında bulundu.

Ukrayna'ya askeri yardım sağlayan yaklaşık 50 ülkeden oluşan ABD liderliğindeki Temas Grubu savunma bakanları toplantısında konuşan Austin, Kiev'in hem kısa hem de uzun vadede desteğe ihtiyacı olduğunu vurguladı. Austin savaşın "maraton" olduğu yorumunu yaptı.

NATO'nun Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski'nin de katılacağı 11-12 Temmuz Vilnius zirvesi öncesinde, müttefikler arasında Ukrayna'ya verilecek güvenlik garantileri ve NATO üyeliği konusunda görüş ayrılıklarının sürdüğü görüldü.

NATO Savunma Bakanları toplantısı öncesi konuşan Genel Sekreter Jens Stoltenberg Ukrayna'nın NATO'ya katılma talebiyle ilgili, "önce savaş sona ermeli" mesajını verdi.

Stoltenberg, "Şimdiki en acil görev, Ukrayna'nın bağımsız bir ulus ve egemen olarak galip gelmesini sağlamaktır. Çünkü Ukrayna galip gelmediği ve Avrupa'da demokratik bir devlet olarak kalamadığı sürece, tartışılması gereken bir katılım da olmayacaktır" dedi.

Savunma Bakanları buluşması öncesi Brüksel'de bir basın toplantısı düzenleyen NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, zirvenin en önemli gündem maddesinin Ukrayna'ya yapılacak yardımların artırılması ve NATO üyelerinin ulusal kapasitelerinin güçlendirilmesi olduğunu dile getirdi.

Stoltenberg, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı başlattığı karşı saldırı konusunda, "Karşı saldırı yeni başladı ve bunun savaşın bir dönüm noktası olup olmayacağını bilmiyoruz. Ancak Ukraynalıların ilerlediğini ve daha fazla toprak özgürleştirdiğini görüyoruz. Biliyoruz ki, Ukrayna ne kadar çok kazanırsa müzakere masasında elleri o kadar güçlü olacaktır" dedi.

Toplantıda Ukrayna Savunma Bakanı Oleksi Reznikov sahadaki gelişmeler hakkında ittifakın üyelerine bilgi verdi.

Yarınki toplantılarda da bakanlar, Ukrayna'ya nasıl daha fazla destek verilebileceğini ve Ukrayna'nın kendisini uzun vadede savunabilmesini temin edecek yüksek miktarda finansman içeren, "çok yıllı bir destek paketini" tartışacak. Ayrıca NATO'nun caydırıcılık ve savunmasının nasıl daha da güçlendirilebileceği ele alınacak.

NATO içinde "Ukrayna'nın katılımı" konusunda bölünme

Savunma Bakanları, Ukrayna'nın güvenlik garantileri ve NATO üyesi olma talebinde gelinen noktayı da değerlendirecek.

Polonya ve Baltık ülkeleri Ukrayna'nın Vilnius zirvesinde NATO'ya katılımında ısrar ediyor. Ancak ABD ve Almanya başta olmak üzere güçlü müttefikler ise buna karşı çıkıyor.

Fransa, İspanya gibi ülkeler ise bir uzlaşmaya varılması için çalışıyor.

Ukrayna'nın NATO'ya entegrasyonu için ikili plan

Ukrayna her ne kadar bir an evvel üye olmayı talep etse de NATO içinde "üyelerden birine karşı silahlı bir saldırıya müttefiklerin ortak tepkisini" öngören 5'inci madde nedeniyle, Ukrayna'nın nihai olarak NATO'ya entegrasyonu ancak savaşın sonunda sağlanabileceği görüşü hakim.

Stoltenberg bu konudaki ısrarlı sorular karşısında, "ittifak içinde istişareler devam ettiği için", gelecekteki bu entegrasyonla ilgili "farklı unsurlara veya sonuçlara" değinmeyi reddetti.

"NATO-Ukrayna Konseyi" masada

Ayrıca siyasi işbirliğini güçlendirmek için de NATO müttefikleri farklı türde güvenlik düzenlemeleri üzerinde tartışmaya devam ediyor.

NATO'nun askeri entegrasyon için çabalarını tamamlayacak siyasi entegrasyon planıyla, NATO-Ukrayna Konseyi oluşturulacak. Bu konu Savunma Bakanları toplantısında, ardından da Vilnius zirvesinde ele alınacak.

Bugüne kadar Ukrayna-NATO Komisyonu aracılığıyla siyasi ilişkileri sürdüren ittifak, Ukrayna'nın diğer 31 üye ile eşit seviyede masaya oturacağı NATO-Ukrayna Konseyi'ni oluşturulacak. Stoltenberg Komisyon ve Konsey arasındaki farkı, "Müttefikler bir NATO Konseyi kurmayı kabul ederse, bu aslında o zaman 32 eşit temsilci olacağımız anlamına gelir. Aynı masa etrafında eşit şartlarda oturan 31 müttefik ve Ukrayna olacak. Ayrıca karar alabilecek bir organ olacak ve alt komitelerde daha derin yapılara sahip olabiliriz. Konsey'in tüm üyeleri hemfikir olursa, bu gerçekten birlikte karar almak için çok daha derin bir işbirliğini sağlayacak bir yapı olur ve siyasi ortaklığı çok güçlü bir şekilde ilerletir. Özetle bu Konsey sayesinde, Ukrayna ile NATO Müttefikleri arasında eşit seviyelerde bir ilişki olacak" diye açıkladı.