İSLAM
9 Temmuz 1952: Mebus Kadirbeyoğlu Zeki Bey'in vefatı
Onlar; yaşadıkları döneme çalışmalarıyla, eserleriyle damga vurup iz bırakarak gittiler. Bugün, Mebus Kadirbeyoğlu Zeki Bey'i hayırla yâd ediyoruz.
Zeki Kadirbeyoğlu 1884 yılında Gümüşhane Kelkit’te doğdu. Mekteb-i Sultani mezunudur. Çiftçilik, tüccarlık, Trabzon Kongresi Başkanlığı, Erzurum Kongresi üyeliği, Osmanlı Meclis-i Mebûsan IV. Dönem Gümüşhane Mebusluğu, TBMM II. Dönem Gümüşhane Milletvekilliği yapmıştır. Evli ve altı çocuk babasıydı.
Hilafetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmaninin Türkiye Cumhuriyeti Memaliki Haricine Çıkarılması Hakkındaki (431 Sayılı) Kanun’a ret oyu veren tek mebus oldu (158 üyenin 157’si kabul oyu verdi).
Necmettin Hıra, Kadirbeyoğlu Zeki Bey’den şöyle bahsediyor: Doğu Anadolu’da başlayan Milli Mücadele gayretlerinin önde gelen simalarından biridir. Kadirbeyoğlu, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı sonrasında içine düştüğü karanlık durumda kurtuluş mücadelesini doğuda başlatan Trabzon ve Erzurum Kongreleri’nin toplanmasında faal rol oynamış ve diğer Milli Mücadele önderlerinin sıkıntılarına da ortak olmuştur. Özellikle Trabzon ve Gümüşhane bölgesindeki halkın bilinçlendirilmesinde ve teşkilatlandırılmasında, Trabzon ve Erzurum Kongrelerinin toplanmasında gayret ve fedakârlıkları vardır.
Misak-ı Milli’yi ilan eden son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde mebus olarak yer alan Zeki Bey, TBMM’nin ikinci döneminde bağımsız Gümüşhane mebusu olarak seçilmiştir. Bu dönem çalışmaları içerisinde özellikle Halifeliğin Kaldırılması konusundaki meclis konuşmalarında halifeliğin siyasi bir güç olarak muhafaza edilmesini ve Osmanlı ailesinin yurt dışına çıkarılmamasını savunarak ön plana çıkmış daha sonra da İzmir suikastı münasebetiyle de yargılanmıştır. Erzurum Kongresi’ndeki muhalefeti, Halifeliğin kaldırılmasına muhalefeti ve İzmir suikastı onun hakkında olumsuz bir imaj oluşturmuş ve çalışmaları hep bu konular münasebetiyle gölgede kalmıştır.