2024 Emeklilerine maaş farkı ödenecek

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Yaşlılık aylığının hesaplanması” kenar başlıklı 29 uncu maddesinde, yaşlılık aylığının hesaplanma yöntemini açıklanmaktadır.

5510 sayılı Kanunda yer alan bu düzenlemeye göre, yaşlılık aylığını belirleyen temel parametreler; prim matrahları ile prim ödeme gün sayısıdır.

Geçmiş yıllarda yatırılan prim matrahları bir güncellemeye tabi tutulmaktadır. Bunun için bir güncelleme katsayısı oluşturulmaktadır. Emekli aylığı hesaplamasında kullanılacak güncelleme katsayısı, her yılın Aralık ayına göre açıklanan tüketici enflasyon oranının tamamı ile büyüme hızının yüzde % 30’unun toplamına (1) tam sayısının ilâve edilmesi sonucunda bulunan değerdir.

Bir önceki yıla ait gayri safi yurtiçi hasıla gelişme hızının TÜİK tarafından iki-üç ay kadar geç açıklanması nedeniyle SGK tarafından Ocak-Mart aylarında bağlanan emekli aylıkları için gelişme hızı sıfır alınarak emekli aylığı hesaplanmakta ve Nisan ayı öncesinde gelişme hızını ihtiva etmeyen emekli aylığı ödenmektedir.

Bir önceki yıla ait büyüme hızının açıklanması sonrası SGK, Nisan ayında o yılda emekli olanların (2024 yılı emeklileri) emekli aylıklarını, gelişme hızının yüzde 30’unu dikkate alarak revize etmekte, daha önce Şubat ve Mart döneminde eksik ödenmiş aylıklar için fark aylık tutarlarını da Nisan dönemi aylık ödeme gününde emeklinin maaş hesabına yatırmaktadır.

Türkiye İstatistik Kurumu 29.2.2024 tarihinde 2023 yılına ait büyüme hızını yüzde 4,5 olarak açıkladı. Buna göre 2024 yılında emekli olanların emekli aylıkları hesabında 2023 yılına ait güncelleme katsayısı 1,6612 alınarak önceden bağlanan emekli aylıkları revize edilecek. Bir anlamda emekli aylığı bağlanan 2024 yılı emeklilerinin emekli aylıkları, 2023 yılına ait 1,6612 güncelleme katsayısına göre SGK tarafından yeniden hesaplanacak. 2024/Şubat-Mart ayında emekli maaşı ödenmiş olan 2024 yılı emeklilerine, 2024/Nisan ayı aylık ödeme döneminde güncellenmiş emekli aylıkları ile daha önce eksik ödenen aylık farkları ödenecek.

Ödenecek aylık farkları; prim ödeme gün sayısı, prim ödenen dönem ve prim matrahına göre değişken olmakla birlikte halen ödenmekte olan aylığın ortalama olarak yüzde 1’i kadar fazlası olacaktır.

Bu yılın 2024/Ocak ayında emeklilik dilekçesi veren ve emekli aylığı bağlananlara Şubat ve Mart ayı için iki aylık maaş farkı ödenecek. Şubat ayında emeklilik dilekçesi veren ve emekli aylığı bağlananlara ise Mart ayı için aylık farkı ödenecek. Nisan ayına ait aylıklar da güncel olarak ödenecek.

Aylık farkları 2024/Nisan ayı maaş gününde ödenecek. Bu aylık farklarından 2024 yılında emekli olan SSK ve Bağ-Kur emeklileri ise 15 Ekim 2008 sonrası memur olup 4/c emeklisi olanlar yararlanacak.

Bu aylık revizyonu Emekli Sandığı Emeklilerine ilgilendirmediğinden onlara aylık farkı ödenmesi söz konusu olmayacak. 2023 yılı emeklilerinin maaşlarında 2023 yılının büyüme hızı değerlendirilmediğinden bunlara da bir maaş farkı ödenmeyecek. Bunu bir haksızlık olarak değerlendirmek de mümkün değil. Zira 2023 yılında emekli olanlar 2024 yılında emekli olanlara göze zaten yüzde 1 kadar daha yüksek emekli maaşı almaya hak kazanmış durumdalar.

Geçen hafta duyurduğumuz üzere internet sitemizde yazımızın altında yorum bölümünde sizlerin bana yönelttiği soruları cevaplayacağım. Çalışma hayatı ve emeklilik ile ilgili her tür sorunuzu internet sitemizdeki yazımın altında yer alan yorum bölümüne yazabilirsiniz.

SORU-CEVAP

Boşta geçen süreleri borçlanmak mümkün mü?

Soru: İyi çalışmalar dilerim. Ben 2002 - 2004 yılları arasında devlet memuru olarak çalıştım. Askerliğim dolayısıyla görevimden istifa ettim. 2007 yılında tekrar devlet memuru olarak çalışmaya başladım. 2004-2007 arası için geriye dönük prim ödemesi yapabilir miyim? Mehmet Y.

Cevap: Sigorta borçlanması, sigortalının iradesi dışında sigortalılık süresinin kesilmesi, sona ermesi veya askıya alınması halinde bu sürelere ait primlerinin sonradan ödenerek sigortalılık hizmetinden saydırılması işlemidir.Sosyal güvenlik mevzuatında prim boşlukları olan dönemleri sınırsız olarak borçlanmayla tamamlamak mümkün değil. Ancak kanun bazı sürelerin borçlanmasına cevaz vermektedir. Buna göre, istifa ettiğiniz ve yeniden göreve başladığınız dönemler arasında sadece askerlik süresi kadar borçlanma yapma imkanına sahipsiniz.

Maaş İntibakından 2000 öncesi emekliler yararlandı

Soru: Ben 2000 yılında Şubat ayında emekli oldum ve 8250 TL aylık almaktayım. 2000 öncesi kazançlarım üst göstergeden ödenmiş ve 9759 gün prime sahibim. Sormak istediğim şu: Benden iki ay önce, Aralık 1999 tarihinde emekli olanlar intibaktan yararlanırken, bu hak biz emeklilere neden tanınmadı?

Cevap: Öncelikle maaş miktarınızla ilgili bir düzeltme yapmalıyım. 2000/Şubat ayında emekli olan ve en düşük SSK emekli maaşı bağlanmış olan emekliye bugün ek ödeme dahil 11.367,62 TL maaş ödeniyor. Primleri en düşükten yatan ve 9759 gün primi olana 2000 yılında bağlanan aylık da günümüzde ek ödeme dahil 12.017,72 TL. Dolayısıyla şu an size ödenen aylık 8250 TL olmayıp en azından 11.367,62 TL tutarındadır. Emekli aylık hesaplama yöntemi Kanunda 2000 yılında yapılan bir düzenleme ile değiştirildi. Yapılan düzenleme sonrası emekli maaş hesaplanırken prim matrah güncellemesinde büyüme hızı da kullanılmaya başlandı. Dolayısıyla 2000 yılından önce emekli olanlar büyüme hızından yararlanmamış olduğundan intibak yasası ile bunlara da büyümeden pay verildi. Emekli intibak zammının 2000 yılı emeklileri ile sınırlı tutulmasının nedeni budur.

Emekli olanın yetim aylığı kesilir

Soru: Sigorta başlangıç tarihine göre 3600 gün prim üzerinden 58 yaşımı tamamlayınca emekli olacağım. Yaşımın dolmasına dört ay kaldı. 2009 yılında ölen babamdan dolayı esnaf Bağ-Kurstatüsünden ölüm aylığı alıyorum. Emekli olursam bu maaş ödenecek mi? Eğer bu maaş kesilecekse annemin aldığı dul aylığı artacak mı? Gonca A.

Cevap: Yetim çocuklara babasından aylık bağlanabilmesi için gerekli şartlardan bir tanesi de yetim çocuğun kendisine ait bir emekli maaşının bulunmamasıdır. Emekli olmanızla birlikte kendi sigortanıza bağlı bir maaşınız olacağından babanızdan bağlanan yetim aylığı kesilecektir. Eğer anneniz kendi sigortasından dolayı Bağ-Kur emeklisi ise ölen eşinden aldığı Bağ-Kur dul aylığında bir artış olmayacak. Ancak anneniz Bağ-Kur emeklisi değilse eşinden aldığı dul aylığı mutlak surette artacaktır.