Belçika, Almanya, Fransa ve İspanya tarafından geliştirilen 6. nesil uçak projesi olan FCAS projesine yatırım yapmaya başladı. İlgili gelişmeyi İspanya merkezli Airbus’ın Askeri Uçak Bölümü Başkanı Jean-Brice Dumont duyurdu.

Belçika, FCAS çalışmaları kapsamında Ar-Ge çalışmaları için 60 milyon avro tutarında yatırım yapmış olacak. Belçika’ya FCAS’a gözlemci ülke olarak katılmayı öngören anlaşma ise Bakanlar Kurulu tarafından onaylanmıştı. 2023 sonuna kadar imzalanması beklenen anlaşma, Almanya, Fransa ve İspanya ile süren görüşmelerin uzaması nedeniyle yeni sonuçlanabildi.

Öte yandan Fransa basınına göre, Belçika’nın FCAS’a projesine gözlemci olarak katılmasının projenin ana yüklenicilerinden olan Fransız savunma sanayisi şirketi Dassault Aviation tarafından memnuniyetle karşılanmadığı iddia edildi. Şirketin CEO’SU Eric Trappier projedeki hissedarlıklarının azalacağı gerekçesiyle sistemin geliştirilmesinin Fransa, Almanya ve İspanya ile sınırlı kalmasını istediği belirtildi.

Almanya’nın FCAS’tan çekileceği iddia edilmişti

Kasım 2023’te ise The EurAsian Times tarafından yapılan habere göre Almanya, Fransa ile olan yeni nesil savaş uçağı projesinden ayrılıp, bunun yerine Birleşik Krallık’ın yürüttüğü rakip bir programa katılma ihtimalini değerlendirdiğini iddia etmişti. Fransa, Almanya ve İspanya’yı kapsayan yeni nesil hava gücünü geliştirmeyi amaçlayan yüksek profilli bir iş birliği programı olan “Future Combat Air System”ın değerinin 100 milyar eurodan (106.38 milyar dolar) fazla olduğu tahmin edilmekle beraber pek çok analist bu programı sıklıkla Avrupa’nın en önemli ve en büyük savunma projesi olarak nitelendiriyor.

Bununla birlikte Londra merkezli yayın kuruluşu The Times’ın Kasım 2023’te yayımladığı rapora göre ise Almanya Şansölyesi’nin FCAS projesinin aşırı derecede pahalı bir girişim haline gelmesinden ve rakipleri karşısında zemin kaybetmesinden endişe duyduğu, FCAS ile Tempest arasındaki rekabeti gereksiz gördüğü ve bunun yerine ya iki programı birleştirmeyi ya da eğer bu mümkün değilse FCAS’tan vazgeçip Tempest projesine katılmayı tercih ettiğine değiniliyor. Yine aynı raporda Şansölye’nin FCAS girişiminin ilk aşamalarında Fransa’nın havacılık şirketlerine sağladığı ayrıcalıklı muameleden dolayı hayal kırıklığına uğradığına ve Almanya’nın İngiltere’yi bu konuda Fransa’ya göre daha işbirlikçi bir ortak olarak gördüğüne değiniliyor.

FCAS Programı

Sistemler sistemi olarak da ifade edilen FCAS, insanlı ve insansız hava platformlarını bağlayan müşterek çalışabilirlik sunan bir sistemdir. FCAS sadece bir savaş uçağı programı değildir. Program kapsamında yeni nesil bir savaş uçağının yanı sıra yeni nesil mühimmatlar, destekleyici insansız hava aracı konseptleri ve uydular ile bu kapsamda veri bağlarının geliştirilmesi planlanmaktadır.

Proje açıklamasına göre tüm unsurlar yapay zekâ destekli bir “savaş bulutu” ile birbirine bağlanacak. Sistemin yapay zekâ ile destekleneceği belirtilmektedir. Sistemler sisteminin 2040’a kadar tam anlamıyla operasyonel olması beklenmektedir.

Programın Ar-Ge aşamasında Fransa’da yer alan başlıca üreticiler Dassault Aviation, Safran, MBDA France ve Thales for France. Almanya için Airbus Germany, MTU, MBDA Germany ve FCMS konsorsiyumu (Hensoldt, Diehl Defense, Rhode & Schwarz, ESG), İspanya için ise Indra ve Airbus Spain firmalarıdır.