Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) Hava Kuvvetleri Bakanı Frank Kendall, Vista adı verilen yapay zeka kontrollü bir F-16 savaş uçağı ile 1 saatten fazla süren deneme uçuşu gerçekleştirdi.
Yapay zekanın gerçek zamanlı uçuşunu görmek ve gelecekte hava muharebelerindeki rolünü "kamuoyuna kanıtlamak" için uçuşu gerçekleştirdiğini belirten Hava Kuvvetleri Bakanı, "Buna sahip olmamak bir güvenlik riski. Bu noktada bunu yapmak zorundayız." dedi.

Saatte 885 kilometrenin üzerindeki uçuş hızıyla gerçekleştirilen denemede yapay zekanın kontrol ettiği F-16, bir savaş pilotunun kontrol ettiği ikinci bir F-16 ile yerden 1000 feet (yaklaşık 305 metre) yükseklikte it dalaşında bulundu.

Uçuşun sonunda memnun bir şekilde savaş jetinden ayrılan Kendall, hala öğrenmekte de olsa yapay zekaya savaşta ateş edip etmemesi konusunda güvenebileceğini yeterince gördüğünü söyledi.

Yapay zeka, askeri havacılıkta yaşanan en büyük gelişmelerden birine işaret ediyor.

Amerikan Hava Kuvvetleri ilki 2028 yılına kadar faaliyete geçecek binden fazla insansız savaş uçağından oluşan yapay zeka destekli bir filo planlıyor.

"Ölüm kalım kararları yazılımlara bırakılmamalı"

Yapay zekanın bir gün otonom olarak insanların kontrolü dışında bomba ateşleyebileceğinden endişe duyan silah kontrol uzmanları ve insani yardım grupları bu fikre karşı çıkıyor.

Kullanımına daha fazla kısıtlama getirilmesini talep eden Uluslararası Kızıl Haç Komitesi, "Ölüm kalım kararlarının sensörlere ve yazılımlara bırakılması konusunda yaygın ve ciddi endişeler var. Otonom silahlar acil bir endişe kaynağıdır ve zaman kaybetmeden uluslararası bir siyasi tepki gerektirmektedir." açıklamasında bulundu.

"Dünyada benzeri yok"

Bu endişelere karşılık Kendall, silahlar kullanıldığında sistemde her zaman insan gözetiminin olacağını vurguluyor.

Daha küçük ve daha ucuz yapay zeka kontrollü insansız jetlerin ise "gelecek" olduğunu belirtiyor.

Vista'nın askeri operatörleri ise, dünyada başka hiçbir ülkenin, yazılımın önce bir simülatörde milyonlarca veri noktasında öğrendiği, ardından gerçek uçuşlar sırasında sonuçlarını test ettiği gibi bir yapay zeka jetine sahip olmadığını söylüyor.

Bu gerçek dünya performans verileri daha sonra simülatöre geri konuyor ve yapay zeka bunları işleyerek daha fazla bilgi ediniyor.

Yapay zekanın ABD'nin en büyük rakibi Çin'deki savaş jetlerinde de mevcut olduğu biliniyor fakat şu ana kadar simülatörler dışında test yapıldığına dair bir işaret bulunmuyor.

İlk yapay zeka kontrollü it dalaşını Eylül 2023'te gerçekleştiren Vista ise şu ana kadar yaklaşık 2 düzine uçuşa imza attı. Bu sayı yetersiz görülse de Vista'nın şimdiden bazı it dalaşlarında pilotları geride bıraktığı belirtiliyor.