Afrika kıtasındaki varlığını güçlendirmeye yönelik adımlarını hızlandıran Türkiye'nin durağı zengin maden yataklarına sahip olan Nijer ve Somali oldu.

Türkiye Nijer'e oldukça önemli bir heyetle ziyaret gerçekleştirdi. Ziyareti gerçekleştiren heyetteki isimler arasında Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, MİT Başkanı İbrahim Kalın, Savunma Bakanı Yaşar Güler, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Savunma Sanayii Başkanı Haluk Görgün ve Ticaret Bakan Yardımcısı yer aldı. Peki Türkiye Afrika ülkelerinde istikrar ve güven sembolü mü? Kocaeli Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. İrfan Kaya Ülger yanıtladı.

Afrika Birliği'ne dikkat çeken Ülger, "Bu birlik tüm Afrika ülkelerinin üye olduğu uluslararası bir kuruluş. Bu birliğin almış olduğu bir karar var o da Afrika'daki sınırlar ne kadar Afrika'nın gerçeklerini dikkate almadan, emperyalist güçler tarafından çıkarlar doğrultusunda belirlenmiş olursa olsun üye ülkeler birbirlerinin toprak bütünlüğüne saygı gösterecektir.

Afrika'da sömürgeciliğin tasfiyesinden sonra yeni devletler kuruldu fakat bir türlü eski sömürgecilerin Afrika üzerindeki tahakkümü, hükümranlığı bitmedi. Yeni versiyon emperyalist ilişkiler varlığını korudu. İtalya'nın Başbakanı Meloni Fransa'yı itham ederek net bir şekilde "Yıl 2024 olmuş hala Afrika'daki bir takım ülkeleri Fransa sömürüyor ve oralarda temel insani ihtiyaçlar olmadığı halde hala Fransa bu sömürüyü ileri bir kademe daha ileri taşımanın peşinde" dedi. Geçtiğimiz son 2 yılda Afrika ülkeleri Fransa'nın sömürüsüne karşı çıkmaya başladı.

Nijer'in stratejik konumu yanı sıra enerji kaynakları da oldukça zengin. Nijer'de Fransa'nın yaptığı gibi ABD'nin buradaki askerlerini çekeceği konuşuluyor. Buralarda oluşan güç boşluğunu Türkiye bir anlamda adil bir şekilde, bu ülke haklarının yararına doldurma çabasında. 21. Yüzyılın başında 12 ülkede büyükelçiliği olan Türkiye'nin bugün bu rakam 44'e ulaşmış durumda. Türkiye bu coğrafyada emperyalistlerden farklı bir anlayışla coğrafyanın insanları ile beraber her bakımdan ticaret, ilişki ve insani bağlarıyla bir kültürel diplomasi yürütüyor. Bu çerçeveden baktığımızda Afrika açılımının yeni bir misyonuyla karşı karşıya olduğumuzu söylemekte fayda var.

TÜRKİYE, NİJER'DE 2025'TE İLK ALTIN ÜRETİMİNİ YAPACAK!

Türkiye'nin Afrika'daki 'enerji' hamleleri: Nijer ve Somali'de yeni adımlar...

Bayraktar, "Hızlı bir şekilde 3 boyutlu sismik çalışmaya başlayacağız. Planlamamız içerisinde Oruç Reis Sismik Araştırma Gemisi'ne yer verdik. Eylül ayının sonunda, ekim ayı başı gibi Somali'ye gönderiyoruz." dedi.

Ne olmuştu! Haberin detayları...

Afrika kıtasındaki varlığını güçlendirmeye yönelik adımlarını hızlandıran Türkiye'nin durağı zengin maden yataklarına sahip olan Nijer ve Somali oldu.

Bakanlardan oluşan Türk heyeti, Nijer'e giderek kimi görüşmeler gerçekleştirdi ve iki ülke arasında petrol ve doğal gaz başlığında iş birliğini öngören "Petrol ve Doğal Gaz Alanında İş Birliğine İlişkin Niyet Beyanı" imzalandı.

Öte yandan geçtiğimiz aylarda Somali'yle petrol ve doğal gaz alanında iş birliği anlaşması imzalayan Türkiye, ülkeyle Hidrokarbon Arama ve Üretim Anlaşması imzaladı. Türk Deniz Kuvvetleri'nin eşlik edecek.

Maden yatakları zengin, Nijer

Nijer, zengin maden yataklarına sahip olan bir ülke.

Dünya Nükleer Birliği (WNA) verilerine göre Afrika'nın en yüksek dereceli uranyum cevherine sahip Nijer, dünyanın en büyük uranyum tedarikçileri listesinde de 7. sırada yer alıyor. Dünyadaki uranyum arzının yüzde 5'ini karşılayan Nijer'de 311 bin 110 metrik tonluk uranyum rezervi bulunuyor.

Yaklaşık 29 bin ton toryum rezervine sahip Nijer'de küçük ölçekli 69 altın madeni bulunuyor. Nijer, bu madenlerden her yıl ortalama 2 ton altın çıkarıyor.

Nijer, halihazırda günlük 20 bin varil ham petrol üretiyor, ancak ihracat kanalları olmadığı için üretilen petrolü verimli şekilde kullanamıyor. haber sol org'un aktardığı haberde: Yaklaşık 5 milyar dolara mal olan ve martta tamamlanan Nijer-Benin Petrol İhraç Boru Hattı (PENB) projesi sayesinde Nijer'in güneybatısından çıkarılan ham petrolün, 2 bin kilometrelik petrol boru hattıyla komşu ülke Benin'deki Seme Limanı üzerinden ihraç edilmesi hedefleniyor. Projenin hayata geçirilmesiyle, ülkenin günlük 110 bin varil ham petrol üretmesi bekleniyor.

Uluslararası Para Fonu (IMF), Nijer'in günlük 110 bin varil ham petrol üretebilmesi halinde ülke ekonomisinin yaklaşık yüzde 11 büyüyebileceğine dikkati çekiyor.

Öte yandan Birleşmiş Milletler İnsani Gelişmişlik 2023 Endeksi sıralamasında 193 ülke arasında 189'uncu sırada yer alan Nijer, kişi başına düşen 594 dolarlık milli gelirle "dünyanın en fakir 7. ülkesi" konumunda yer alıyor. Dünya Bankası verilerine göre Nijer'de halkın sadece yüzde 19,5'i elektriğe ulaşabiliyor, bu oran kırsal kesimde ise yüzde 7'ye kadar geriliyor.

Fransa'nın en büyük tedarikçilerindendi

18 nükleer santralde 56 reaktörü çalıştırmak için yıllık ortalama 7 bin 800 metrik ton doğal uranyuma ihtiyaç duyan Fransa, eski sömürgesi Nijer'den yaklaşık 50 yıldır uranyum temin ediyordu. Böylece ülke, Fransa'nın 3. AB'nin de 2. en büyük uranyum tedarikçisi konumunda bulunuyordu.

Ta ki 26 Temmuz 2023 tarihinde Nijer’deki Batı karşıtı askeri darbe gerçekleşene kadar...

Fransa'ya ait nükleer enerji şirketi Orano, ülkenin kuzeyindeki Imouraren uranyum yatağını 2015'te faaliyete sokmayı planlıyordu. Ancak 2011 yılında Japonya'da bulunan Fukuşima nükleer santralinde meydana gelen sızıntının ardından uranyum piyasasında yaşanan düşüş, çalışmaların askıya alınmasına neden oldu.

Nijer'in yeni askeri hükümeti ise mart ayından başlayarak 3 ay içinde söz konusu sahada madencilik çalışmalarına başlanmazsa şirketin işletme ruhsatının geri çekileceği konusunda uyarıda bulundu. Çalışmaların başlamaması sonucu, Orano'nun ülkenin kuzeyindeki Imouraren uranyum yatağındaki işletme ruhsatını 20 Haziran itibarıyla sonlandırıldı.

Imouraren uranyum yatağı, yaklaşık 200 bin ton rezerviyle dünyanın en önemli uranyum yataklarından biri kabul ediliyor.

Nijer pazarında yeni aktörler

Uzun yıllar boyunca sömürgeci güçlerin nüfuzu altında olan Nijer, özellikle yaklaşık bir yıl önce gerçekleşen Batı karşıtı askeri darbedenin ardından yeni yabancı aktörler için önemli bir pazar haline geldi. Fransa ile diplomatik ve ekonomik ilişkiler kesildi, konuşlu askerler geri çekildi. ABD'nin de ülkeden ayrılma süreci başladı.

Nijer pazarının önemli aktörleri Rusya ve Çin'in yanı sıra bir süredir Afrika kıtasındaki faaliyetlerini hızlandıran Türkiye Nijer'e yönelik önemli bir adım attı.